کمپین‌های جهانی پوکی استخوان به شدت فعال هستند

ما دوست داریم داستان زندگی شما با پوکی استخوان را بشنویم. حتی اشتراک گذاری برخی دستاوردهای ساده ممکن است برای کسانی که به تازگی بیماری خود را تشخیص داده اند، الهام بخش و به اندازه کافی در ایجاد حس شجاعت در آن‌ها موثر باشد.

این جمله ای است سایت معتبر کانادایی https://osteoporosis.ca/ برای تشویق افرادی که در زمینه پوکی یا شکستگی استخوان تجربیاتی دارند، در صفحه اول خود نوشته است. ایجاد کمپین‌های پوکی استخوان مبحث تازه ای نیست؛ اما بسیار اهمیت دارد و نمونه کارهایی از این دست که خلاقانه و موثر هستند، می توانند الگوهای مفیدی برای جامعه ما نیز باشند.

اصولا کار فرهنگی و اجتماعی و درگیر کردن توده‌های اجتماعی با مباحثی که با مدیریت دولتی و بخشنامه ای قابل حل نیستند، اهمیت بسیار زیادی دارد. بخش مهمی‌ از این فعالیت می‌تواند در قالب کارهای فرهنگی نظیر آنچه که سایت فوق انجام می‌دهد شکل بگیرد. واقعیت این است که اصلاح الگوی غذایی و مباحثی از این دست، نیازمند یک همگرایی عمیق اجتماعی و تحول در ساختارهای بعضا سنتی در نگاه به امر تغذیه و تربیت جسم دارد.

به اشتراک گذاری نمونه‌هایی از زندگی با پوکی استخوان نه تنها برای بیماران مشابه در به کار گیری تجربیات مفید می‌تواند موثر واقع شود؛ بلکه این اطلاعات می‌تواند برای توده‌هایی از جامعه، بخصوص جوانانی که در این زمینه اطلاعات کم یا ناقصی دارند، بسیار مفید باشد تا بتوانند با به کارگیری یک رژیم غذایی مثمر ثمر و سرشار از کلسیم و ویتامین D و گنجانیدن غذای ساده ای چون ماست در خوراک روزانه خود، بخش سوم زندگی خود را با سلامت و عزت نفس لازم سپری کرده و کهنسالی استانداردی را تجربه کنند.

داستان‌هایی برای دانستن از مردم کانادا

در این سایت با داستان‌هایی از زنان و مردانی رو به رو هستیم که توانسته اند تجربه قابل قبولی از مواجهه با بیماری پوکی استخوان خود برجای گذاشته و با تکیه بر دستاوردهای پزشکی نوین، زندگی نسبتا مناسبی را در عین ابتلا به این بیماری مهلک تجربه کنند. داستان‌های این مردان و زنان الگو و درس عمیقی است که می‌تواند نسل جوان و کسانی را که در میانسالی به سر می‌برند، از غفلت احتمالی بیرون آورده و باعث شود در زمینه اصلاح الگوهای تغذیه و رعایت بهداشت استخوان‌های خود و توجه به چگالی اسکلت و فونداسیون اندام خود حسابگر باشند.

پوکی استخوان فقط مساله زنان نیست

این یک واقعیت است که با توجه به وضعیت بدنی بانوان و موضوع سن یائسگی و هورمون استروژن، «ریسک فاکتور»های مرتبط با پوکی استخوان درباره خانم‌ها بیشتر از مردان است؛ اما وقتی بحث پیشگیری پیش بیاید می‌توان گفت که درصد احتمال ابتلا در یک شرایط آگاهانه و طی کردن عمری هدفمند با رژیم غذایی سرشار از کلسیم و ویتامین D برای مردان و زنان می‌تواند مساوی باشند.

یکی از کسانی که داستان زندگی خود همراه با پوکی استخوان را روایت کرده است «جری» است. جری که در سال 2010 بازنشسته شده ولی شکستگی را تجربه نکرده است، با ذکر نکته بالا داستان خود را روایت می‌کند.

ارکان اصلی برنامه ریزی برای دور ماندن از آسیب پوکی استخوان

با توجه به جمیع مطالعات، تحقیقات، برنامه ریزی‌ها، تجربیات بیماران، نظرات پزشکان، دستاوردهای موسسه‌های داوطلبی و پژوهشی به نظر می‌رسد، مقوله پوکی استخوان را می‌توان با یک کلید واژه بسیار با اهمیت توضیح داد. کلید واژه ای که می‌تواند جوامع مختلف، بویژه جامعه‌های در حال توسعه مانند ایران را در این مسیر یاری کند. این کلید واژه در یک کلام «آگاهی» است.

البته بدیهی است که مقوله آگاهی از پوکی استخوان مراتب و مراحلی دارد که در هر مرحله کارکرد خود را دارد که می‌تواند اثرات محدود یا عمیقی برجای بگذارد.

برای تشریح این مساله، ما این آگاهی را که باید در قالب یک جریان عمومی‌ و اطلاع رسانی فراگیر، عمیق، دامنه دار و لاینقطع صورت بگیرد، به این شکل دسته بندی می‌کنیم:‌

الف: آگاهی مرحله اول/ سال‌های اولیه زندگی

کودک انسانی به محض تولید با انبوهی از نیازهای جسمانی مواجه می‌شود که باید به تک تک آن‌ها پاسخی درخور داده شود. تاکید بر تغذیه با شیر مادر (به اندازه کافی و طولانی) به عنوان رکن اصلی سلامتی در دوره‌های بعدی زندگی است که همیشه بر آن تاکید شده است.

آنچه که به مساله پوکی استخوان در سنین بالا مربوط می‌شود، می‌تواند با دریافت این آگاهی درجه اول در سنین مدرسه و حتی گنجاندن مباحث مرتبط با این بیماری در کتاب‌های درسی تحقق یابد.

البته داشتن والدین آگاه و تحصیل کرده که ریشه‌های پوکی استخوان را به عنوان یک دانش ابتدایی می‌شناسد و برای صیانت خانواده از آن به میزان کافی کلسیم و ویتامین دی در رژیم روزانه خانوار می‌گنجاند، به همان اندازه مهم است. در واقع زنجیره ای از ایجاد آگاهی است که جامعه را از بسیاری از بیماری‌ها مانند پوکی استخوان و رنج بردن از فقر کلسیم نجات می‌دهد. در این دوره گنجانیدن ماست بویژه ماست های غنی شده با کلسیم و ویتامین دی (برای مثال ماست کلسیویتا) بسیار حایز اهمیت است.

ب: آگاهی مرحله دوم/ سالهای میانی زندگی

با این که سال‌های اولیه زندگی اهمیت بسیاری دارند، تا دهه سوم زندگی که بدن انسان در هنوز در حال ایجاد چگالی در بافت‌های استخوانی و تحکیم آن است، احراز آگاهی از کارکرد تراکم استخوانی و اهمیت رژیم غذایی مرتبط با این مساله هنوز بسیار اهمیت دارد. از دهه سوم زندگی به بعد نیز که استخوان سازی به تدریج کم شده و بین 40 تا 50 سالگی به کلی متوقف می‌شود، نیز این آگاهی اهمیت بسیاری دارد؛ اگرچه آگاهی درجه دوم محسوب شده و در صورت عدم دریافت کلسیم و ویتامین دی در دوره اولیه، خواه ناخواه باید منتظر عوارض نسبی یا قطعی ناشی از پوکی استخوان بود؛ اما تداوم رژیم غذایی سرشار از کلسیم و ویتامین دی همچنان مهم است.

ج: آگاهی مرحله سوم/ سالهای بعد از 50 سالگی

همچنان که در داستان جری ملاحظه کردیم. آگاهی مرحله سوم آگاهی از نوع مقابله با عوارض بیماری، کنترل بیماری با دریافت کلسیم و ویتامین دی به همراه داروهای خاص و البته تشخیص به موقع بیماری برای مقابله با عوارض تشدید شونده آن است.

طبیعی است که این آگاهی نیز بسیار اهمیت دارد و در صورت وجود برنامه‌ها و مکانیزم‌های کنترلی و تسهیل‌گری، (بویژه اجرای برنامه‌های ملی غربالگری) و بهبود زندگی افراد کهنسال، می‌توان جامعه را از خسارت‌های مهلک این بیماری و اپیدمی ‌قرن نجات بخشید یا آن را کم رنگ تر کرد.