حساسیت دارویی در حقیقت واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن افراد به دارو بوده و علائم این واکنش‌ها با سایر عوارض جانبی دارو متفاوت می‌باشد. بسیاری از حساسیت‌های دارویی در اولین بار پس از مصرف دارو دچار علائم می‌شوند اما برخی داروها تا چند بار پس از استفاده نیز هیچگونه واکنشی از خود بروز نخواهند داد. در این مقاله به بررسی حساسیت دارویی خواهیم پرداخت.
به گزارش بهداشت نیوز، علائم این حساسیت از خفیف تا شدید متفاوت بوده و معمولا پس از مصرف دارو ظاهر می‌گردند. در طی یک واکنش خفیف ممکن است یک یا چند مورد از موارد قید شده زیر فرد را تحت تاثیر قرار دهد:
بثورات پوستی
کهیر
خارش پوست و چشم‌ها
تب
درد مفصلی و التهاب
تورم غدد لنفاوی
آبریزش بینی و چشم‌ها
خستگی
توجه داشته باشید که نشانه‌ها و علائم آلرژی در عرض یک ساعت پس از مصرف دارو رخ می‌دهند اما برخی از واکنش‌ها خصوصا بثورات می‌تواند ساعت‌ها، روزها و یا حتی چند هفته پس از مصرف دارو ظاهر شود. علائم شدید حساسیت دارویی اغلب نشان دهنده یک واکنش نادر و تهدید کننده زندگی به نام آنافیلاکسی است که باعث اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن می‌شود و علائم و نشانه‌های آن شامل موارد زیر می‌گردند:
تنگ شدن راه‌های هوایی و گلو که موجب سخت شدن تنفس می‌شود
تورم لب‌ها، دهان و یا پلک‌ها
درد شکم
تهوع، استفراغ و یا اسهال
سرگیجه
تپش قلب
اُفت فشار خون
از دست دادن هوشیاری
واکنش‌های حساسیت دارویی می‌توانند روزها و یا حتی هفته‌ها پس از مصرف دارو رخ دهند و یا اینکه پس از قطع مصرف دارو بروز نمایند، این شرایط عبارتند از:
بیماری سرم که ممکن است باعث تب، درد مفاصل، بثورات، التهاب و تهوع شود
کم خونی یا کاهش گلبول‌های قرمز خون ناشی از مصرف دارو که می‌تواند خستگی، ضربان نامنظم قلب و تنگی نفس را با خود به همراه داشته باشد
بثورات و علائم سیستمیک که می‌تواند باعث بروز خارش، بالا رفتن تعداد گلبول‌های سفید خون، التهاب، تورم در ناحیه غدد لنفاوی و عود هپاتیت خاموش شود
التهاب در کلیه‌ها یا نفریت که ممکن است با علائمی نظیر تب، خون در ادرار، التهاب و سرگیجه همراه باشد
علل ایجاد این حساسیت در افراد
حساسیت دارویی زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن فرد به اشتباه یک دارو را به عنوان مواد مضر مانند ویروس یا باکتری شناسایی نماید. هنگامی که سیستم ایمنی بدن دارو را به عنوان یک ماده مضر تشخیص دهد، آنتی بادی خاصی برای آن دارو ایجاد خواهد کرد. این شرایط می‌تواند در اولین بار پس از مصرف یک داروی خاص برای فرد رخ دهد یا اینکه پس از استفاده مکرر از دارو بروز نماید.
معرفی برخی داروهای مرتبط با آلرژی
گرچه هر دارویی می‌تواند یک واکنش آلرژیک ایجاد کند اما بعضی از داروها بیشتر با آلرژی ارتباط دارند و آن‌ها شامل موارد زیر خواهند بود:
آنتی بیوتیک‌هایی مانند پنی‌سیلین
داروهای ضد درد مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم
داروهای شیمی درمانی برای درمان سرطان
داروهایی که برای بیماری‌های خود ایمنی مورد استفاده قرار می‌گیرند مانند بیماری آرتریت روماتوئید
توجه داشته باشید که گاهی اوقات واکنش به یک دارو می‌تواند نشانه‌ها و علائمی تقریبا مشابه با علائم حساسیت دارو ایجاد نماید اما واکنش‌های دارویی ناشی از فعالیت سیستم ایمنی بدن نمی‌باشند، این وضعیت در حقیقت یک واکنش حساسیت غیرآلرژیک می‌باشد. داروهایی که بیشتر با شرایط قید شده مرتبط هستند عبارتند از:
آسپرین
رنگ‌های مورد استفاده در آزمایش‌های تصویربرداری
مسکن برای درمان درد
بیحسی موضعی
در نظر داشته باشید که هر شخصی می‌تواند یک واکنش آلرژیک به دارو داشته باشد اما چند عامل می‌توانند خطر ابتلا به این شرایط را افزایش دهند که در این قسمت از مقاله به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
سابقه آلرژی‌های دیگر مانند حساسیت غذایی یا تب یونجه
سابقه شخصی یا خانوادگی حساسیت دارویی
افزایش قرار گرفتن در معرض یک داروی خاص به سبب دوز مصرفی بالا، استفاده مکرر و یا مصرف طولانی مدت
وجود برخی از بیماری‌ها نظیر عفونت HIV یا ویروس اپشتین بار
برای جلوگیری از بروز چنین وضعیتی چه باید کرد؟
اگر مبتلا به حساسیت دارویی می‌باشید، مسلما بهترین پیشگیری جلوگیری از مصرف دارو می‌باشد، اما مراحلی که فرد می‌تواند برای محافظت از خود انجام دهد نیز در زیر آورده شده است که به آن‌ها خواهیم پرداخت:
اطمینان حاصل نمایید که حساسیت دارویی شما به وضوح در پروند پزشکی‌تان درج شده است و این موضوع را به سایر ارائه دهندگان خدمات بهداشتی مانند دندانپزشک یا هر متخصص پزشکی دیگر اطلاع دهید، همچنین پزشک خود را از تمامی موارد حساسیت دارویی خود باخبر سازید تا درمان مناسب شما در شرایط اضطراری تضمین شود. از داروهای مرتبط با حساسیتی که دچار آن می‌باشید، اجتناب ورزید و در مورد داروهای جایگزین از پزشک خود اطلاعات بگیرید.
بررسی کامل آلرژی به پنی‌سیلین
حساسیت دارویی
آلرژی به داروهای نوع پنی‌سیلین فقط یک مورد بوده که به طور قطعی از طریق آزمایش پوست تشخیص داده می‌شود. بهتر است بدانید اکثر افرادی که یک بار واکنش شدید آلرژیک به پنی‌سیلین داشته باشند، با گذشت زمان حساسیت خود را از دست می‌دهند و می‌توانند با استفاده از دارو به راحتی درمان شوند اما 10 درصد از این افراد همواره آلرژی را حفظ خواهند کرد. پنی‌سیلین برای درمان انواع شرایط مانند گلو درد استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که شناخت آلرژی‌های پنی‌سیلین به دلایل مختلفی اهمیت دارند زیرا در برخی شرایط خاص پنی‌سیلین می‌تواند بهترین درمان باشد. برخی از بیماران نیز به دلیل حساسیت به انواع دیگر آنتی بیوتیک نیاز به این دارو خواهند شد. علائم آلرژی پنی‌سیلین در افراد مختلف متفاوت است اما به طور کلی می‌توانند در بر گیرنده موارد زیر باشند:
التهاب بافتی زیر پوست که معمولا در اطراف صورت رخ می‌دهد
تنگ شدن گلو و سخت نفس کشیدن
سرفه
کهیر
توجه داشته باشید کسانی که واکنش شدید به پنی‌سیلین دارند باید تحت مراقبت‌های اضطراری قرار بگیرند و به تزریق اپی نفرین و درمان برای حفظ فشار خون و تنفس طبیعی نیاز دارند.
زمان مناسب جهت مراجعه به پزشک
افراد باید به هنگام مواجهه با علائم غیرطبیعی پس از مصرف دارو به پزشک مراجعه نمایند. علائم خفیف آلرژی معمولا پس از قطع مصرف دارو از بین می‌روند اما علائم شدید می‌توانند جدی و بسیار خطرناک باشند. پزشک در تشخیص علت علائم به فرد کمک کرده و مطابق آن بهترین درمان را به وی توصیه می‌کند.
منبع: آسان طب
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.