بیماری زونا عفونت ناشی از ویروسی به اسم واریسلا-زوستر است. این ویروس علت بیماری آبله مرغان است. بد نیست بدانید که این ویروس و عفونت می‌تواند سال‌ها بعد از بیماری آبله همچنان در بدن شما به صورت نهان زنده بماند و دوباره به شکل بیماری زونا ظاهر شود. زونا اغلب اوقات در افراد بالای ۵۰ سال دیده می‌شود و در کودکان به صورت نادر ظاهر می‌شود. همچنین این بیماری با نام هرپس زوستر هم شناخته می‌شود. ما در ادامه این مطلب قصد داریم بیشتر در مورد ماهیت این بیماری، علت آن و راه‌کارهای درمانی آن صحبت کنیم. همراه ما باشید.
زونا چیست؟
زونا (Shingles) یک بیماری عفونی و ویروسی است. این بیماری عصب و پوست اطراف آن را درگیر می‌کند و به شکل راش‌های بسیار دردناک آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ویروسی که بهانه شروع این بیماری می‌شود واریسلا زوستر (Varicella Zoster) نام دارد، دقیقا همان ویروسی که باعث بیماری آبله مرغان می‌شود و از آن به عنوان یک ویروس خاموش یاد می‌کنند.
از آن جایی که این ویروس ابتدا به شکل آبله مرغان ظاهر می‌شود و حتی بعد از بهبودی هم در سلول‌های عصبی برای سال‌های طولانی به صورت نهان باقی می‌ماند و دوباره به شکل زونا ظاهر می‌شود به آن ویروس خاموش گفته می‌شود.
تاول‌ها و راش‌های ناشی از بیماری زونا در پوست‌های تیره به رنگ‌های صورتی، خاکستری، بنفش یا قهوه‌ای دیده می‌شوند. اما در پوست‌های روشن به رنگ قرمز هستند.
این بیماری برعکس آبله مرغان که عموما تمامی بدن را درگیر می‌کند اغلب اوقات نیم تنه بالایی را درگیر می‌کند. زخم‌ها و راش‌های زونا در قسمت‌هایی که رشته‌های عصبی دارند از جمله شکم، گردن، سینه و پشت بیشتر دیده می‌شوند.
علت بیماری زونا چیست؟
زونا چیست؟ همان‌طور که گفتیم ویروس واریسلا زوستر عامل بیماری زونا است. این ویروس ابتدا به شکل آبله مرغان ظاهر می‌شود و می‌تواند حتی بعد از بهبودی سال‌ها در بدن و در قسمت نزدیک به بافت‌های عصبی نخاع نهان شود و در نهایت در بزرگسالی مجددا به شکل زونا ظاهر شود.
اغلب افراد در کودکی آبله مرغان را تجربه می‌کنند. اما دقت کنید که حتی بزرگسالان و زنان باردار در صورت عدم واکسینه شدن ممکن است به آبله مرغان مبتلا شوند.
محققین هنوز هم علت فعال شدن دوباره این ویروس را نمی‌دانند اما حدس می‌زنند که سیستم ایمنی ضعیف یکی از علل این ماجرا است.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟
برخی از افراد بیشتر از دیگران در معرض خطر این بیماری هستند. از جمله:
- افراد بالای ۵۰ سال
- استرس و اضطراب شدید
- کاهش قدرت دفاعی بدن با ابتلا به بیماری سرطان یا HIV
- عدم واکسینه شدن در کودکی یا بزرگسالی برای آبله مرغان
- تضعیف سیستم ایمنی بدن به‌دلیل شیمی درمانی یا پرتو درمانی
- استفاده طولانی مدت برخی داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی مانند استروئیدها
علائم و نشانه‌های زونا کدام‌اند؟
از علائم ابتدایی بیماری زونا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دانه‌های قرمز دسته‌ای
- احساس درد مبهم و آزاردهنده در ناحیه درگیر زونا
- ایجاد تاول‌های خوشه‌ای که خودبه‌خود باز می‌شوند
- احساس سوزن سوزن شدن زیر پوست نواحی درگیر
همچنین با گذشت چند روز از بیماری افراد علائمی از جمله تب، لرز، سردرد، احساس خستگی و ضعف شدید عضلانی را نیز تجربه می‌کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
سوالی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است که چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنند؟
سال‌ها پیش ابتلا به آبله مرغان یک مزیت به حساب می‌آمد. اما دقت کنید، زونا زمانی اتفاق می‌افتد که شما قبلا آبله مرغان گرفته باشید و ویروس آن بعد از بهبودی به صورت نهان در رشته‌های عصبی بدن زنده باقی بماند. در نتیجه در سنین بالا و در صورتی که فرد سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد می‌تواند به شکل زونا ظاهر شود.
اگر اخیرا متوجه برجستگی‌های قرمز غیر طبیعی بر روی پوست خود شده‌اید یا اینکه قصد بارداری دارید و واکسن آبله هم تزریق نکردید بهتر است که در این زمینه با پزشک مشورت کنید تا بهترین راهنمایی و مشاوره را بگیرید. اگر به دنبال متخصص پوست هستید سری به سایت درمانکده بزنید.
تشخیص بیماری زونا
اغلب اوقات این بیماری با یک معاینه بالینی و بررسی پوست قابل تشخیص است. به علاوه اینکه پزشکان می‌توانند با پرس‌وجو در مورد سوابق بیماری‌های فرد بیشتر در مورد بیماری اطلاعات بدست بیاورند. همچنین در موارد بسیار نادر و تنها در صورتی که پزشک نیاز ببیند از آزمایش و نمونه‌برداری پوستی هم کمک می‌گیرند تا اطلاعات بیشتری در مورد تاول‌ها و زخم‌ها بدست بیاورند.
راه‌کارهای درمان بیماری زونا
آیا زونا قابل درمان است؟
زونا به کمک دارو قابل درمان است. همچنین در کنار دارو درمانی پزشکان یک رژیم غذایی خاص هم به بیماران تجویز می‌کنند. از جمله مواد غذایی که در زمان بیماری زونا توصیه می‌شوند می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- غلات کامل
- مغزیجات
- گوشت کم‌چرب
- روغن زیتون و آووکادو
- میوه‌های قرمز مثل هندوانه، آلبالو و گریپ‌فروت
- سبزیجات سبز مثل اسفناج، بروکلی، کلم بروکسل و…
- غذاهای حاوی ویتامین B مثل تخم‌مرغ، جو، جگر، دانه‌ها
- غذاهای دریایی حاوی اسید چرب مفید مانند ماهی سالمون
- مواد غذایی نارنجی مثل کدو، سیب‌زمینی شیرین، هویج، زردآلو
اگر در مورد داروهایی که برای درمان این بیماری تجویز می‌شوند کنجکاو هستید سری به سایت درمانکده بزنید.
عوارض بیماری زونا
از عوارض خطرناک و جدی این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پنومونی
- سرگیجه یا از بین رفتن حس چشایی
- مشکلات چشمی و از دست دادن بینایی
- از دست دادن شنوایی یا احساس درد شدید در یک گوش
- احساس درد (به‌دلیل درگیر شدن اعصاب بدن تا مدت‌ها پس از بهبودی کامل احساس درد می‌کنید.)
- عفونت‌های باکتریایی همراه با قرمزی، تورم و احساس داغی پوست
- التهاب مغز یا فلج صورت به‌دلیل اثرگذاری بیماری بر اعصاب خاص (سندروم رامسی هانت)
سخن پایانی
همان‌طور که دیدید بیماری زونا در اثر ابتلا به آبله مرغان و پنهان شدن ویروس واریسلا زوستر در سیستم عصبی ظاهر می‌شود. این بیماری با تاول‌ها و راش‌های قرمز شروع می‌شود و در صورت عدم درمان عوارض خطرناکی برای فرد به همراه دارد. علاوه بر دارو درمانی که بخش اعظمی از روند درمان را تشکیل می‌دهند رعایت رژیم غذایی هم در درمان این بیماری تاثیرگذار است. اگر در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید سری به سایت درمانکده بزنید. درمانکده علاوه بر داشتن مجله پزشکی بروز دارای لیست کاملی از متخصصین است که راه ارتباطی با آن‌ها را در اختیارتان می‌گذارد. از روانپزشک خوب در تهران گرفته تا بهترین متخصص پوست و مو.
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.