شرایط بسیاری وجود دارد که به مستقیم و غیرمستقیم بر میزان شیردهی دام ها تاثیر میگذارد. در این مقاله به بررسی تاثیر استفاده از تجهیزات مدرن در افزایش یا کاهش شیردهی گاو پرداخته و راهنمایی جامع برای انتخاب تجهیزات مناسب ارائه کرده ایم.
به گزارش بهداشت نیوز
تجهیزات مورد استفاده در گاوداری ها :
گاوداری همانطور که میدانید محلی برای نگهداری از گاو می باشد که در همان مکان امکان شیردوشی روزانه از گاوها فراهم میشود . همچنین بسته به نوع سالن ها ، امکان نگهداری از گاو ها و گوساله ها با سنین مختلف در سالن های مختلف فراهم میشود .
از جمله تجهیزاتی که در این سالن ها مورد استفاده قرار میگیرد عبارتند از :
- تجهیزات شیردوشی
- تجهیزات مخصوص تهویه
- تجهیزات تولید جیره غذایی
- تجهیزات سلامتی شامل دماسنج ها ، وزن کشی و ...
- تجهیزات مربوط به آبخوری ، علوفه خوری و ...
استفاده از این ابزارها در صورتی که به بهترین شکل انتخاب شده باشد تاثیر بسزایی در بهبود شیردهی دام ها خواهد داشت. در ادامه به بررسی برخی از این تجهیزات خواهیم پرداخت.
تجهیزات شیردوشی :
شیر از جمله مهمترین تولیدات گاوداری ها می باشد که توجه ویژه ای به کیفیت و کمیت آن توسط گاودار صورت می گیرد. برای شیردوشی در دامداری ها از دستگاه شیردوش گاو استفاده میشود که بسته به تعداد مد نظر سالن شیردوشی امکان استفاده از شیردوش های تک دام تا چندین دام وجود دارد.
از مهمترین ویژگی هایی که یک شیردوش باید داشته باشد میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
شیردوش های مورد استفاده در سالن های شیردوشی ، باید از انواع شیردوش های اتوماتیک باشند که با انرژی برق اقدام به شیردوشی می کنند. شیردوش برقی گاو در وحله ی اول نیاز به استفاده از نیروی کاری را کم میکند ، همین مورد در کاهش هزینه های گاوداری تاثیر بسزایی دارد . در وحله ی دوم با توجه به اینکه این نوع از شیردوش ها فشاری یکسان به پستان گاو وارد میکنند و این فشار از نوع نبضی بوده و مکشی نیست ، کمترین میزان استرس به دام وارد می شود.
همین استرس کم را میتوان یکی از مهمترین عوامل در افزایش شیردهی دام دانست .
شیردوش های اتوماتیک که با نیروی برق کار میکنند دارای یک مخزن مرکزی می باشند. استارت شیردوشی به صورت همزمان غالبا زده میشود . در ابتدا اپراتور پستان دام را ضدعفونی کرده و سپس لاینر ها را به محل مدنظر وارد میکند .
عدم ضدعفونی و ایجاد عفونت حتی به مقدار بسیار کمی نیز سبب ایجاد بیماری در دام و کاهش قابل ملاحضه ی شیردهی در آن خواهد شد که زیان مالی بسیاری را برای گاودار بوجود خواهد آورد . پس ضدعفونی پستان پیش از شیردوشی در دام ها، از دیگر عوامل موثر در میزان شیردهی می باشد که عدم توجه به آن باعث کاهش شیر تولیدی میشود .
پس از اتصال لاینر ها دستگاه شروع به کار کرده و شیردوشی آغاز می شود. شرکت های تولیدی کننده ی دستگاه شیردوش، سرعت شیردوشی را به میزان استانداری تعیین میکنند تا در این مرحله نیز فشار مضاعف به دام وارد نشود .
از جمله دیگر مواردی که میتواند در کاهش شیراوری و افزایش استرس دام موثر باشد ، صدای تولیدی توسط شیردوش می باشد. در برخی از دستگاه های شیردوشی غیراستاندارد به دلیل استفاده از موتورها و پمپ های نامناسب، صدای تولیدی بیش از حد بوده و امکان ایجاد ترس و استرس در دام را افزایش خواهد داد. از این رو پیشنهاد میشود از دستگاه های استاندارد استفاده کنید .
استفاده از این مورد بیشتر در مواردی دیده میشود که دامدار تعداد گاو کمتری دارد و برای کاهش هزینه ها اقدام به خرید یک شیردوش برقی غیر استاندارد میکند که عدم کارایی مناسب آن تاثیر بسیاری در کاهش شیردهی گاو خواهد داشت. در این موارد پیشنهاد میشود که از شیردوش دستی گاو استفاده شود . این شیردوش ها کاملا بی صدا بوده و امکان شیردوشی از یک دام را با استفاده از اهرم مخصوص و لاینرهای مخصوص دارا می باشند. همچنین دامداران برای شیردوشی از گوسفندان نیز می توانند از شیردوش دستی گوسفند که مخصوص این دام طراحی میشود استفاده کنند. با توجه به تفاوت در اندازه ی لاینر ها، امکان استفاده از شیردوش گاو و گوسفند برای یکدیگر وجود نخواهد داشت.
سایر عوامل تاثیر گذار بر میزان شیر تولیدی :
تجهیزات مخصوص شیردوشی چون ارتباط مستقیمی با دام دارند از جمله مواردی می باشند که بیشترین تاثیر را در ایجاد تغییر مقدار شیر دوشیده شده دارند . از دیگر عوامل مهم میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- تغذیه : استفاده از تغذیه مناسب اولین فاکتور در میزان تولید شیر توسط گاو می باشد. اگر تغذیه نامناسب باشد ، علوفه به میزان کافی و به صورت بهداشتی در اختیار دام قرار نگیرید، شیردهی با مشکلات بسیاری مواجه خواهد شد.
- بهداشت : بهداشت و پیشگیری از ایجاد بیماری ها از دیگر موارد بسیار مهم در کنترل شیردهی مناسب دام است. عدم توجه به بهداشت و عدم توجه به واکسیناسیون بموقع، امکان ایجاد بیماری های مختلف در دام ها را افزایش میدهد. همین امر هم میتواند سبب از بین رفتن دام ها شود و هم با درگیر کردن دام با بیماری های مختلف در کاهش شیردهی موقعی آن تاثیر گذار باشد .
- تجهیزات اماده سازی مواد غذایی : این تجهیزات شامل تجهیزات خط تولیدی جیره مخصوص یا همان کنسانتره و همینطور علف کوب ها می باشد . اگر دستگاه های مورد استفاده ، استاندارد های لازمه را نداشته و مواد غذایی در اندازه های استاندارد در اختیار دام قرار نگیرد، امکان ایجاد اشکال در سیستم گوارشی و در نتیجه ایجاد بیماری در دام افزایش می یابد که از مهمترین عوامل کاهش میزان شیردهی در دام ها خواهد بود.
- سیستم تهویه سالن : تهویه مناسب سالن گاوداری نیز در بهینه کردن شرایط شیردهی تاثیر بسزایی دارد. وجود استرس دمایی و همینطور کاهش اکسیژن می تواند تاثیری منفی بر روی فرایند تولید شیر دام بگذارد. از این رو در این سالن ها از فن ها و هواکش های مخصوصی به منظور گردش مناسب هوا استفاده میشود.
- آبخوری ، علوفه خوری و ... : رعایت استاندارد در ارتفاع و اندازه ی ابخوری ها و علوفه خوری ها ، در جهت دسترسی آسان دام به این موارد ، به اندازه ای در کاهش استرس دام تاثیر گذار بوده و در نتیجه در افزایش شیردهی آن تاثیر مثبتی خواهد گذاشت .
سخن پایانی :
به طور کلی توجه به استاندارد های موجود به منظور ایجاد شرایط بهینه در پرورش دامها تاثیر مستقیمی در افزایش شیردهی دام خواهد داشت. کاهش استرس های محیطی ، استفاده از تجهیزات شیردوشی استاندارد ، بهبود شرایط تغذیه و بهداشت از جمله مواردی می باشد که مستقیما در افزایش شیردهی دام تاثیر گذار خواهد بود .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.