کد خبر: 88174
تاریخ انتشار: یکشنبه 22 مهر 1397 - 16:00
تالاب ها به عنوان اکوسیستم های ارزشمند همواره از گزند انسان در امان نمانده بطوری که با هر تغییری در سطح آب شاهد دست اندازی هایی در حریم این حوضه های آبی هستیم که ادامه این تالاب خواری بطور حتم باقیمانده این عرصه های آبی را نابود خواهد کرد.
به گزارش بهداشت نیوز: تالاب ها محیط هایی هستند که مشخصاتشان چیزی میان خشکی و دریا است. تالاب ها ممکن است همواره دارای آب باشند یا این که گاه خشک و گاه آبدار باشند. برخی تالاب های نزدیک دریا با جزرومد تغییر وضعیت می دهند.
اغلب محیط های رودخانه‌ای، دریاچه‌ها، کرانه‌های ساحلی، جنگل‌های حرا، لجن زارها، تپه های مرجانی و محدوده هایی از سواحل دریاها و دریاچه ها که عمق آنها در پایین‌ترین حد جزر بیش از 6 متر نباشد، در زمره تالاب های طبیعی قرار می‌گیرند.
در چند سال اخیر به علت تغییر اقلیم و خشکسالی طولانی آب ورودی به بیشتر تالاب های کشور کاهش چشمگیری داشته به طوری که باعث کوچک شدن بسیاری از تالاب ها شده است.
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب های ایران گفت: اگر قرار است تالاب ها را حفظ کنیم و خدمات و کارکردهای این حوضه آبی طولانی مدت ادامه یابد باید مراقب حریم اکولوژیک آنها باشیم.
ابوالفضل آبشت افزود: مساله مهم این است که در چنین شرایطی مساحت تالاب را حفظ کنیم چون به دلیل همین تغییرات ممکن است دست اندازی هایی در حریم تالاب صورت گیرد و به مرور و به صورت عرفی هر کسی برای خود حق و حقوقی قایل شود که ادامه آن قطعا بستر تالاب ها را نابود خواهد کرد.
چندی پیش یکی از مسوولان سازمان محیط زیست بازنگری مساحت یکی از تالاب ها را ضروری دانسته بود که آبشت درباره بازنگری مساحت تالاب ها گفت: چنین کاری منطقی نیست چون بستر تالاب ها به واسطه فصول تغییر می کند یعنی معمولا انتهای فصل تابستان که تبخیر زیاد و ورودی آب کم است تغییر سطح تالاب ها امری معمولی است، در تمام تالاب ها هم تغییر تراز و هم تغییر سطح اتفاق می افتد.
وی اظهار داشت: به عنوان مثال تراز و مساحت دریاچه ارومیه در طول سال زیاد تغییر می کند، حتی تالاب هایی هم که شرایط بهتری دارند تغییر تراز و یا سطح آنها در فصل تابستان معمولی است.
آبشت گفت: معمولا یک حد بستر داریم که به آن «داغاب» می گویند، یعنی آخرین داغاب تالاب را به عنوان حد بستر در نظر می گیرند و این معمولا ثابت است و مشخص می کند که آن منطقه تحت مدیریت سازمان محیط زیست است و مانع ورود دام و ساخت و ساز می شوند.
وی ادامه داد: داغاب همان خطی است که به مرور بر کناره تالاب ها ایجاد می شود و حد بستر را مشخص می کند، این داغاب مربوط یک یا دو سال نیست بلکه به مرور زمان و طی سالیان زیاد ایجاد می شود، تعیین حریم بستر طبق قانون بر عهده وزارت نیرو است که با همکاری سازمان محیط زیست این کار را انجام می دهند.
آبشت افزود: در این میان ممکن است دو نهاد ( وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست ) در مورد برخی تالاب ها به توافق برسند که نیاز به بازنگری دارند؛ مثلا در تالابی در مدت 10 تا 15 سال گذشته تغییراتی اتفاق افتاده و کاربری ها تغییر کرده بنابراین به این توافق می رسند که روی موضوع حد بستر منطقی تری فکر کنند.
وی اظهار داشت: چون کشور ما گرم و خشک است از این رو کاهش سطح تالاب ها در تابستان طبیعی است، تالاب هایی داریم که در یک سال کاملا خشک می شوند چون بارندگی نیست اما همان تالاب در یک سال بارانی آبگیری می شود بنابراین باید شرایط تالاب را ببنیم بعد تصمیم بگیریم، اگر حد بستر تغییر کند خیلی اتفاقات دیگری خواهد افتاد مثل این می مانند که داریم به خودمان می قبولانیم که نمی توانیم این تالاب را حفظ و یا احیا کنیم پس دیگر تلاش نکنیم.
وی با بیان اینکه وقتی حریم بستر یک حریم منطقی است گفت: اگر هم شرایط فعلی خشکسالی طولانی و یا مسایل مدیریتی در حوضه های آبریز تالاب ها مشکلاتی ایجاد کند که باعث کاهش سطح آنها شده باشد، نباید تسلیم شویم بلکه حداقل سیستم مسوول برای بازگردان آن حد بستر تلاش کند.
آبشت تاکید کرد: در این زمینه باید با سازمان ها و نهادهای مرتبط مانند وزارت نیرو، جهاد کشاورزی و دیگر دستگاه های مختلف مرتبط چانه زنی کرد ، مثلا در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در مورد حقابه تالاب با وزارت نیرو و بحث کشاورزی با جهاد کشاورزی وارد مذاکره شدیم و آنها موظف به تامین این دو مورد شدند.
وی تاکید کرد: در واقع اگر بستر را کوچک کنیم یعنی پذیرفته ایم که حریم تالاب همین است و نه نیازی به حقابه بیشتر و نه تغییر رفتارهای کشاورزی در حوضه آبریز دارد، بنابراین مساله منطقی به نظر نمی آید از لحاظ کارشناسی معمولا این اتفاق نمی افتد.
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب های ایران گفت: مطمئن هستم که بازنگری مساحت تالاب ها در مورد تمام آنها اتفاق نمی افتد اما ممکن است تالابی به صورت موردی در دراز مدت تغییرات قابل توجه و چشمگیری داشته باشد که در این صورت با نظارت سازمان محیط زیست ممکن است نسبت به بازنگری آن اقدام شود البته این هم به آن معنا نیست که یک دفعه بخواهند وسعت زیادی را از دست بدهند یا رها کنند اتفاقا برعکس، یعنی سازمان محیط زیست دنبال این است که در بازنگری ها مساحت را حفظ کند.
وی ادامه داد: زیرا ممکن است در طول زمان و به علت خشک شدن بستر تالاب ، یک سری دست درازی ها در حریم از سوی مردم و حتی دستگاه های دولتی صورت گرفته باشد که سازمان محیط زیست بخواهد در قالب بازنگری آنرا به حریم تالاب برگرداند.
آبشت تاکید کرد: زیرا سازمان محیط زیست می گوید که بستر تالاب مشخص است، حتی حریم اکولوژیک دارد که نباید هیچ گونه فعالیتی اعم از ورود دام ، کشاورزی و ساخت و ساز در آن صورت گیرد بنابراین در صدد حفظ آن بر می آید.
وی اظهار داشت: حتی تیم های بازنگری نیز باید از استانداردهای زیست محیطی روز مطلع باشند و حداکثر داغاب را در نظر بگیرند و دنبال تثبیت حریم باشن، اگر به صورت عرفی تغییراتی رخ داده به صورت علمی آنرا بررسی کنند و مراقب باشند که اراضی از دست نرود و تغییرات کاربری اتفاق نیفتد.
آبشت با تاکید بر اینکه در بازنگری هدف این نیست حالا که عقب رفته حریم را کم کنیم گفت: به دلیل تغییراتی که اتفاق می افتد گاهی طبیعی و خیلی وقت ها غیر طبیعی شامل عوامل انسانی و مدیریتی ، کشاورز و یا دامدار این اجازه را به خود می دهد که وارد حریم شود در واقع برای خود یک حد عرفی قایل می شوند و برای اینکه این مسائل حل و فصل شود باید به صورت علمی بازنگری صورت گیرد.
وی گفت: وقتی تالابی پسروی می کند معمولا در زمین ها و اراضی حاشیه آن پوشش گیاهی رشد می کند و این شرایط دمداران را وسوسه می کند که دام های خود را وارد حریم کنند، هم اینکه کشاورزان برای تغییر کاربری آن تلاش می کنند تا آنرا به اراضی کشاورزری تبدیل کنند چون بهترین خاک و املاح را دارد.
آبشت افزود: تغییر کاربری به کشاورزی باعث پایین رفتن سفره های آبی زیرزمینی می شود و چرای دام نیز نابودی پوشش گیاهی را به همراه دارد.
وی گفت: از سوی دیگر چون تالاب ها در انتهای حوضه آبریز قرار دارند از این رو ریزدانه ترین ذرات به آن می رسد از این رو بسیار مستعد فرسایش و توفان های گرد و غبار هستند از این رو تمام تلاش سازمان محیط زیست این است اراضی که به دلیل پسروی آب دارای پوشش گیاهی شده اند مانند دریاچه ارومیه ، حفظ کند و همچنان جزو اراضی و سطح تالاب باقی بمانند.
منبع: ایرنا
ارسال نظر
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.