احتمال ایجاد منشا ریزگردهای نمکی در خورموسی

به گزارش بهداشت نیوز: مشایخ اظهار داشت: دینامیک آب خور موسی در خلیج فارس به صورت سیستمی است که نمک تولید می کند و تبخیر بالا در منطقه به این روند سرعت و قوت می بخشد. 

دکتری اقیانوس شناسی از دانشگاه هامبورگ ادامه داد: در برخی نقاط خور موسی در انتهای کانال ها نمک های خشک شده مانند پوسته نمکی دیده می شود که تا عمق حدود یک و نیم کیلومتر در ساحل نفوذ کرده است. 

مشایخ درباره چگونگی بررسی ایجاد پوسته های نمکی توضیح داد: در جریان یک پژوهش از عکس های ماهواره ای و اندازه گیری های میدانی برای عمق سنجی استفاده و مدل عددی آن در دانشگاه هامبورگ تهیه شد. 

وی گفت: در اقیانوس شناسی، پدیده ای به نام جریانات باقیمانده جزر و مدی وجود دارد که در واقع چرخش آب را در مناطق کم عمق که دارای خصوصیت های توپوگرافی به خصوصی هستند، مدیریت می کند. 

مشایخ افزود: به عنوان مثال در خور موسی و در نقاط کم عمق دیگر، تبخیر سطحی بالا باعث می شود که از یک سو، آب آن منطقه شورتر باشد و از سوی دیگر نوسانات جزر و مدی و جریانات باقیمانده جزر و مدی نمک و آب شور را به سمت ساحل هدایت می کند.

به گفته مشایخ، بنابراین زمانی که آب بالا می آید ممکن است آبی با شوری بسیار بالا حتی دو برابر شوری خلیج فارس باشد که البته این میزان به غلظت مواد محلول در آب بستگی دارد. 

مشایخ گفت: زمانی که این آب شور وارد ساحل می شود و به مدت حدود 10 روز تا دو هفته در ساحل ساکن می شود و موج بعدی وجود ندارد که آب را بشورد و با خود ببرد، این آب که با شوری خیلی بالا ساکن شده است تبخیر می شود و نمک آن باقی می ماند و آن پوسته های نمکی سفید رنگ در شمال خلیج فارس ایجاد می شود. 

وی در پاسخ به این که آیا این امر برای منطقه چالش آمیز است یا خیر گفت: لزوما نباید چالش باشد، در حقیقت این مساله مهم است که تحولات محیط اطراف دور و بر را درک کنیم، مثلا اینکه درک شود چرا پوسته نمکی در آنجا ایجاد شده و این از نظر علمی بسیار حایز اهمیت است. 

مشایخ با بیان اینکه حالت دومی هم وجود دارد، افزود: در حالت خیلی حاد، بخش هایی از خور موسی است که این آب شور از روی دیوارهای توپوگرافی رد می شود و دیگر به حوضچه خلیج فارس بر نمی گردد بنابراین اگر در آنجا دشت وسیعی باشد و این نمک سال های سال انباشته شود، می تواند به یک منبع آلودگی مانند گرد و غبار تبدیل شود. 

وی ادامه داد: بر این اساس بادهایی که در آن مکان ها اتفاق می افتد، می تواند این نمک را بعد از سال ها بلند کرده و به صورت گرد و غبار یا پدیده ریزگرد در هوا پراکنده کند، البته بسته به اینکه باد چه جهت و چه سرعتی داشته باشد می تواند زمین های اطراف را تحت تاثیر قرار دهد .

به گفته عضو هیات علمی دانشگاه هامبورگ، این احتمال هم وجود دارد که این وضعیت در آینده به چالش تبدیل شود، زمین های کشاورزی را تخریب کند و منشا ریزگردهای نمکی شود؛ هر چند به صورت قاطع نمی توان گفت که حتما در همان منطقه رخ می دهد. 

وی تاکید کرد: در واقع باید به صورت علمی بررسی کنیم، تمام فاکتورها را کنار هم قرار داده و بعد نتیجه گیری کنیم زیرا این کارها بدون مطالعه امکان ندارد برای همین نظر دادن در مورد خیلی موضوعات به طور قطع امکان پذیر نیست. در عین حال احتمالات را می توان با مدل های مختلف تهیه و برای برخورد با این مسائل آمادگی ایجاد کرد. 

وی در پاسخ به این که آیا این نمک ها توسعه مکران در خلیج فارس را به چالش نخواهد کشید، گفت: تولید نمک لزوما تهدید نیست حتی گاهی فرصت هم است باید بببنیم که چگونه می توان از آن استفاده کرد. 

وی افزود: در حوزه مکران در خلیج چابهار بخش هایی با انباشت نمک وجود دارد که طبیعی است، می توان این حوزه ها را مکانیزه و نمک ها را استخراج کرد کاری که در اسپانیا و پرتغال انجام می شود و از آن نمک ها در صنایع پتروشیمی و حتی صادرات استفاده می کنند بنابراین می تواند فرصت باشد. 

مشایخ تاکید کرد: مساله مهم این است که این پدیده ها را بشناسیم و بفهمیم در هر منطقه چه پدیده ای در حال رخ دادن است تا بتوانیم با مطالعه و برنامه ریزی آن را به فرصت تبدیل کنیم. 

وی با بیان این که مطالعات خوبی روی تاسیسات حوزه مکران مانند ساخت اسکله و یا بنادر در حال انجام است، مدل های تهیه شده و اندازه گیری های ممتد صورت گرفته را خوب ارزیابی کرد و ادامه داد: ایستگاه های اندازه گیری در منطقه بسیار خوب عمل می کنند.

 

منبع: ایرنا