اختصاصی| حال سالمندان مبتلا به آلزایمر را با این ورزش ها خوب کنید!

دکتر حسین شیروانی در گفتگو با خبرنگار بهداشت نیوز در خصوص بیماری آلزایمر گفت: این بیماری یک نوع اختلال عملکردی مغز و افزایش سن یکی از عوامل عمده ی ابتلا به دمانس است. در دنیا حدود یک هشتم افراد بالای 65 سال درگیر آلزایمر می شوند که این جمعیت در ایران به 1 میلیون نفر می رسد.

چند دقیقه ورزش برای سالمندان مبتلا به آلزایمر مفید است؟

وی اظهار داشت: برای پیشگیری از آلزایمر در افراد بالای 60 سال یک سری ورزش هایی داریم به نام "ورزش های هوازی" که شامل پیاده روی شدید برای بالا بردن ضربان قلب، دویدن، شنا کردن است البته به شرط اینکه منظم انجام شوند و افراد برنامه ریزی بلند مدت داشته باشند. یعنی حداقل سه جلسه در هفته به مدت 30 تا 45 دقیقه با شدت های مختلف انجام شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله اضافه کرد: "ورزش های مقاومتی" نیز در کنترل و پیشگیری از آلزایمر در سالمندان خیلی مؤثرند. این ورزش ها با وزنه ها و دستگاه ها بدنسازی، وزن خود بدن و کش انجام می شوند و یا در این دسته، تمریناتی که به آن ها "کاتسو" می گویند بسیار مفیدند.

شیروانی گفت: تمرینات مقاومتی، سیستم عصبی یعنی همان جایی که در بیماری آلزایمر دچار مشکل است را درگیر می کنند و هماهنگی های عصبی و عضلانی را بالا می برند، بنابراین خیلی می توانند به کنترل این بیماری کمک کنند.

وی ادامه داد: تمرینات مقاومتی هم باید منظم انجام شوند و هر جلسه تمرین مقاومتی بین 20 الی 30 دقیقه خوب است و این تمرینات بهتر است زیر نظر مربی باشد و در مراحل اول تمرین، نیاز به مراقبت در حین انجام تمرین ها برای سالمندان وجود دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله تصریح کرد: از دیگر تمرینات مفید برای پیشگیری و کنترل آلزایمر "تمرینات ترکیبی" هستند. در این تمرینات در یک جلسه تمرین هم یک جزء هوازی هست و هم جزء مقاومتی. مثلا در یک جلسه هم دویدن روی تردمیل و هم تمرینات مقاومتی با وزنه ها را داریم.

پیاده روی، شنا و دوچرخه؛ ورزش های مفید و ساده برای سالمندان آلزایمری

این متخصص فیزیولوژی ورزش گفت: انجام تمرینات کششی با هدف گرم کردن، به مدت 5 الی 10 دقیقه برای افراد مبتلا به آلزایمر مفید است. سرد کردن نیز بعد از انجام ورزش ها مهم است که مثلا شامل ده دقیقه پیاده روی آرام و کارهای کششی مناسب می شود. در مجموع هر جلسه تمرین برای یک سالمند مبتلا به آلزایمر حدود یک ساعت طول می کشد.

وی پیاده روی را برای سالمندانی که دچار علائم آلزایمر مانند اختلال در تکلم و تصمیم گیری و فراموشی هستند،بسیار مناسب دانست و افزود:البته در مراحل شدید بیماری، فردی برای کمک باید کنار این افراد باشد. اگر توان دوچرخه سواری داشته باشند بسیار کمک کننده است، اما افراد مبتلا به نوع شدید آلزایمر، معمولا تعادل خود را از دست می دهند و در این صورت دیگر نمی توانند دوچرخه سواری هم کنند.

حسین شیروانی تأکید کرد: شنا کردن برای افراد مبتلا به دمانس بسیار مفید است البته وجود ناظر در کنار فرد آلزایمری توصیه می شود. ورزش های دیگر مانند شطرنج و مکعب روبیک نیز به دلیل فعالیت مغزی بسیار کمک کننده هستند.

پیاده روی، تمرینات کششی، دوچرخه سواری، شنا کردن، شطرنج و مکعب روبیک جزء ورزش های جسمی و ذهنی مناسب برای سالمندان مبتلا به آلزایمر محسوب می شوند.

تایچی و کاتسو؛ تمرینات ورزشی نوین و بسیار موثر برای آلزایمری ها

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله گفت: یک ورزش دیگر هم هست به نام "تایچی" که ریشه چینی دارد و یک هنر رزمی است و در آن ذهن و حرکت با هم ترکیب می شوند. در ضمن یک سری تمرین برای افراد سالمند آلزایمری به نام تمرین در سطوح ناهموار وجود دارد که به تعادل این افراد کمک بسیاری می کند.

وی خاطرنشان کرد: تمرینات "کاتسو" نیز ریشه ژاپنی دارند که با ساخت ابزارهای مختلفی مانند صندلی و ویلچر به فرد سالمند کمک می کنند که مثلا در حین دیدن تلویزیون، یک فعالیت فیزیکی هم انجام دهد. مثلا به سالمند می گویند همینطور که تلویزیون می بینی وزنه را بالا و پایین ببر.

شیروانی عنوان کرد: انجام کارهای خانه،کمک به خرید ، باغبانی کردن نیز برای فرد دچار آلزایمر بسیار کمک کننده است. تیراندازی به دلیل ایجاد تمرکز برای سالمندان و ورزش "زو یا کبدی" نیز در تحقیقات گفته شده تأثیر بسیار خوبی بر سلامت مغر دارند.

توصیه هایی برای سالمندانی که هم آلزایمر دارند و هم بیماری های زمینه ای

این متخصص فیزیولوژی ورزش گفت: وقتی یک سالمند آلزایمری می خواهد ورزش کند و دچار مشکلات قلبی و عروقی هم هست، حتما باید چکاپ های لازم را زیر نظر متخصص قلب داشته باشد و مربی این فرد باید حواسش به کنترل فشار خون این فرد نیز باشد.

وی اضافه کرد: اگر فردی علاوه بر آلزایمر، دیابت هم داشته باشد، مدام در حین ورزش باید قند خون او کنترل شود و در محدوده ی طبیعی قند خون او ساعت ورزشش را تنظیم کنیم. حواسمان باشد که امکان دارد قند خونش بیفتد و هر زمان که دیدیم علائم افت قند خون دارد، تمریناتش را کم یا قطع کنیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله اشاره کرد: افراد مبتلا به آلزایمر اگر به قصد پیاده روی و ورزش از خانه خارج می شوند، باید فردی برای کمک و نظارت در کنار این افراد حضور داشته باشد تا فراموشی مشکلی برایشان ایجاد نکند.

بهترین زمان ورزش برای سالمندان مبتلا به آلزایمر چه زمانی است؟

حسین شیروانی با تأکید براینکه برخی از سالمندان مبتلا به آلزایمر امکان دارد دچار مشکلات تعادلی باشند، گفت: همین مسأله باعث می‎شود حوادثی برایشان پیش بیاید مانند شکستگی ها. در جلسات تمرین نیز هر زمان احساس گیجی و درد و تاری دید به آن ها دست داد، حتما باید تمرینشان قطع شود و تحت نظر پزشک باشند.

وی در خصوص بهترین زمان ورزش برای سالمندان مبتلا به آلزایمر مطرح کرد: در این خصوص باید به اصل تفاوت‎های فردی توجه کنیم اما به اعتقاد متخصصین ورزشی، ورزشی که در بعدازظهر (4 تا 6 عصر) انجام می‎شود، اثربخشی فیزیولوژیکی آن بیشتر از تمرینی است که در صبح انجام می‎شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله به بهداشت نیوز گفت: علاوه بر تمرینات ورزشی، رژیم غذایی سالم، خواب کافی، مدیریت استرس و تحریک ذهن یعنی به دنبال یادگیری رفتن می تواند در پیشگیری و کنترل آلزایمر بسیار مؤثر باشد.