اختصاصی| دلیل سردردهای کرونایی مشخص شد

دکتر فرزاد اشرافی با بیان اینکه کووید 19 علاوه بر درگیری در عضو ریه می تواند سیستم مغز و اعصاب را هم درگیر کند، به خبرنکار بهداشت نیوز گفت: در بررسی هایی که در پیک  اول و دوم بر روی  تعداد زیادی از بیماران در بیمارستان شهدای تجریش انجام دادیم، شایع ترین علائم مغز و اعصاب در بیماران، سردرد بود.

دلیل سردردهای ناشی از کرونا چیست؟

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی  افزود:  از جمله دلایل سردرد ناشی از کرونا کاهش اکسیژن خون شریانی، آنسفالیت (التهاب مغز) ناشی از کووید، سکته مغزی ناشی از کووید و یا تشدید سردردهای اولیه مانند میگرن است. البته مصرف برخی داروها در بیماران مبتلا به کرونا نیز باعث ایجاد سردرد می شود.

وی با تأکید بر اینکه خوشبختانه سردرد بیماران خوش خیم بود و پیش آگهی خوبی داشت و با بهبود بیماری بعد از چند هفته بهتر می شد، خاطرنشان کرد: از علائم دیگر شایع مغز و اعصاب در بیماران کووید 19 سرگیجه بود که به صورت سرگیجه واقعی یا گیجی و سیاهی رفتن چشم بروز پیدا می کند که آن هم بعد از بهبودی بیماری، فروکش می کرد.

اشرافی اضافه کرد: به دنبال سرگیجه، کاهش شنوایی و وزوز گوش را هم داشتیم که در تعدادی از بیماران مدت بهبودی تا چند ماه طول کشید. همچنین کاهش حس چشایی و بویایی از عوارض دیگری بود که در بیماران دیدیم و در اکثریت بیماران بعد از چند هفته از بهبودی کووید 19، این علائم برطرف شدند.

عوارض خطرناک کرونا بر  مغز و اعصاب

وی گفت: یک سری علائم و عوارض خطرناک در مبتلایان به کرونا دیده می شود که شامل سکته های مغزی است که حتی در افراد جوان دیده می شود و مکانیزم آن این طور است که می تواند اختلال انعقادی، افزایش لخته پذیری خون و سکته های مغزی را ایجاد کند، البته درصد آن پایین است.

این متخصص مغز و اعصاب از عوارض دیگر کووید 19 به خونریزی مغزی را به دنبال کووید 19 اشاره کرد و بیان داشت: در برخی بیماران نیز التهاب نخاع به دلیل کرونا ویروس ایجاد شد که با با درمان های نگهدارنده و داروهای خاص به بیمارانی که دچار این عارضه شدند آن را کنترل کردیم اما متأسفانه در تعداد محدودی از بیماران درمان ها پاسخ مناسبی نداشتند.

اشرافی ادامه داد: بیماری دیگری که به دلیل درگیری اعصاب مرکزی در تعداد محدودی از مبتلایان به کرونا داشتیم، بیماری "گیلن باره" بود که این بیماری به دلیل درگیری اعصاب محیطی در اثر مکانیزم اتوایمیونیتی در بیماران ایجاد می شود  که تعدادی از این بیماران با دارودرمانی بهبود پیدا کردند.

مکانیزم سکته مغزی بر اثر کرونا  این طور است که می تواند اختلال انعقادی، افزایش لخته پذیری خون و سکته های مغزی را ایجاد کند.

علت بروز تشنج در بیماران مبتلا به کووید 19

مدیر گروه بیماری های مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه علائم دیگری چون کاهش بینایی و اختلال بلع هم در بیماران کرونایی دیده شده است، عنوان کرد:  درگیری اعصاب جمجمه ای را در تعداد کمی از بیماران کرونا داشتیم  که می توانست به دلیل بیماری گیلن باره ی ناشی از کووید یا به دنبال التهاب مغز یا آنسفالیت یا مستقیما در اثر بیماری کووید 19 ایجاد شده باشد.

فرزاد اشرافی یکی دیگر از علائم و عوارض که به دلیل کووید 19 در بیماران دیده شد، تشنج دانست و به بهداشت نیوز گفت: علت بروز تشنج در بیماران کرونایی، داشتن سابقه تشنج و عدم مصرف منظم داروهای تشنج، عوارض دارویی ناشی از درمان کرونا، افت اکسیژن ، التهاب مغز و انسفالیت بر اثر کرونا بود که با درمان دارویی بهبودی برای آن ها حاصل شد.

آیا بیماران بهبود یافته از کرونا فراموشی می گیرند؟

این متخصص بیماری مغز و اعصاب مطرح کرد: کسانی که مبتلا به فراموشی و آلزایمر هستند مدل درگیری به کووید در این افراد کمی متفاوت است و عموما با بدتر شدن فراموشی مراجعه می کنند و حتی شاید علائم ریوی بارزی هم ندارند.

وی تصریح کرد: طبق بررسی های ما افراد مسنی هم که دچار نوع شدید کرونا و افت هوشیاری می شوند و زیر دستگاه تنفس مصنوعی و  به کما می روند، بعد از بهبودی درجاتی از فراموشی پیدا می کنند.

اشرافی تأکید کرد: در کسانی که عوامل خطر مانند دیابت، فشار خون بالا و مصرف سیگار را داشتند، ریسک سکته مغزی بر اثر کرونا در آن ها بیشتر بود ولی متأسفانه درگیری نخاع یا اعصاب محیطی به هیچ عامل خطری ارتباط نداشت. البته کسانی که دیابت یا زمینه ی درگیری اعصاب محیطی داشتند احتمال درگیری اعصاب محیطی در آن ها بیشتر بود ولی مطالعه آماری دقیقی در این باره هنوز نداشته ایم.

افراد مسنی هم که دچار نوع شدید کرونا و افت هوشیاری می شوند و زیر دستگاه تنفس مصنوعی می روند، بعد از بهبودی  درجاتی از فراموشی پیدا می کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: عوارض کرونا بر مغز و اعصاب در مطالعه ای که روی بیماران میتلا به کووید انجام دادیم ، رنج سنی  مشخصی نداشت و برتری جنسی هم در هیچ کدام دیده نشد.

میزان ماندگاری عوارض کرونا بر مغز و اعصاب چقدر است؟

دکتر فرزاد اشرافی در رابطه با ماندگاری عوارض مغز و اعصاب ناشی از کرونا اظهار داشت: چون درگیری مغزی در مبتلایان به کرونا خیلی کم است بنابراین الان نمی توانیم پیش بینی کنیم که تا چه حدی عوارض کرونا بر مغز و اعصاب می تواند ماندگار باشد. اما بسته به شدت درگیری، ماندگاری علائم پیش بینی می شود . یعنی هر چه شدت درگیری در نخاع و اعصاب محیطی بیشتر باشد، شانس بهبودی کامل بیماران کمتر است.

مدیر گروه بیماری های مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به بهداشت نیوز گفت: بیماران کرونایی که مبتلا به سردرد و سرگیجه هستند ، درمان های علامتی دارند که خوشبختانه بعد از چند ماه بهبود پیدا می کنند. اما افرادی که بر اثر عوارض مغز و اعصاب ناشی از کرونا ضعف اندام پیدا می کنند، می توانند با بازتوانی های حرکتی، فیزیوتراپی و کاردرمانی، به طور مرتب و در طی ماه ها بهبود پیدا کنند.

گفتگو: مشکات سخاوتی