عسل بهترین خوراکی دنیا از قدیمی‌ترین و نخستین شیرین‌کننده‌هایی است که انسان استفاده کرده است. عسل شامل قندهایی چون گلوکز، فروکتوز، مواد معدنی همچون منیزیم، پتاسیم، کلسیم، کلرید سدیم، گوگرد، آهن و فسفات است.
به گزارش بهداشت نیوز، عسل بهترین خوراکی دنیا، یک واژه عربی است که در فارسی آن را انگبین می‌گویند و عبارت است از شهد گل‌ها که زنبورعسل توسط خرطوم کوچک خود آن را مکیده و از راه دهان به کیسه بسیار کوچک خود موسوم به کیسه عسلی وارد می‌کند.زمانی‌که میزان شهد جمع‌آوری‌شده به حدود ۴۰ میلی‌گرم رسید، گل‌ها را رها کرده و به سمت کندو پرواز می‌کند. جالب اینکه برای تهیه یک کیلو عسل، زنبور باید شهد ۲۰ میلیون گل را جمع و به کندو حمل کند.
جالب‌تر این است که زنبورعسل خاصیت ثابت گلی دارد، یعنی تا وقتی‌که مشغول جمع‌آوری شهد یک گل است، روی سایر گل‌ها نمی‌نشیند.
عسل بهترین خوراکی دنیا از قدیمی‌ترین و نخستین شیرین‌کننده‌هایی است که انسان استفاده کرده است. عسل شامل قندهایی چون گلوکز، فروکتوز، مواد معدنی همچون منیزیم، پتاسیم، کلسیم، کلرید سدیم، گوگرد، آهن و فسفات است.در ضمن اینکه ویتامین‌هایی همچون B1، B2، B3، B5 ،B6 و C نیز بر اساس کیفیت و نوع عسل به نسبت‌های متفاوت در آن دیده می‌شود.علاوه بر موارد ذکرشده در حد کمی مس، ید و روی نیز در عسل وجود دارد، به همین جهت در حال حاضر زنبورها‌ی‌عسل یکی از بخش‌های اساسی و اصلی اقتصاد کشاورزی سالم به‌حساب می‌آیند.
از ویژگی‌های مهم عسل خاصیت میکروب‌کشی آن است؛ عسل یک ضدعفونی‌کننده طبیعی است. از آنجایی‌که عسل حاوی مواد آنتی باکتریایی است می‌تواند به‌خوبی باعث بهبود زخم‌ها شود.زنبور عسل پیش از رسیدن به کندو در بین راه مقداری از آب شهد را جذب می‌کند و چون شهد گل‌ها حاوی۵۰ تا ۸۰درصد آب است، با این عمل میزان رطوبت عسل را به حدود ۱۷ تا حداکثر۲۵ درصد می‌رساند، یعنی حدوداً از هر سه گرم شهدی که زنبور عسل به کندو می‌آورد، یک گرم عسل به‌دست می‌آید.
البته عسل مناطق شمالی کشور به علت بالا بودن رطوبت هوا از آب بیشتری برخوردار است و لذا آبکی است، ولی عسل مناطق کوهستانی از آب کمتری برخوردار است.
عسل در قرآن
عسل در دو آیه از قرآن کریم ذکر شده؛ نخست در سوره محمد(ص) آیه ۱۵ که خداوند در ستودن بهشت به نیکوکاران وعده داده است که در آنجا نهرهایی از عسل پاک و ناب روان است و سپس در سوره نحل که خواص شفابخش آن را یادآوری فرموده است.
در آیه‌های ۶۸ و ۶۹ این سوره در مورد عسل و زنبور عسل چنین می‌فرماید: «وَأَوْحَى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُونَ(نحل/۶۸)؛ ثُمَّ کُلِی مِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلًا یَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرَابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِیهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ (نحل/۶۹). و پروردگار به زنبور عسل الهام کرد که در کوه‌ها و درختان و آنچه (از داربست‌ها) بر می‌افرازند، خانههایی بساز. آنگاه از همه ثمرات بخور، پس در راههای پروردگارت که (به الهام او برای تو) همواره شده است برو از شکم آنها شربتی با رنگ‌های گوناگون بیرون می‌آید که در آن شفایی برای مردم است. بی‌شک در این (کار زنبور عسل) نشانهای است (از قدرت خدا) برای مردمی که میاندیشند.
در تفسیر آیه ۶۸ سوره «نحل» چنین آمده که پروردگارت به زنبور عسل وحی فرستاد؛ در اینجا لحن قرآن به طرز شگفت‌انگیزی تغییر می‌یابد، در عین ادامه دادن بحث‌ها در زمینه نعمت‌های مختلف الهی و بیان اسرار آفرینش در این سوره، سخن از زنبور عسل و سپس خود عسل به میان می‌آورد، اما شکل یک ماموریت الهی و الهام مرموز که نام وحی بر آن گذارده شده است.
در زندگی زنبور عسل، شگفتی‌های فراوانی برای درسآموزی و عبرت‌اندوزی نهفته است که قرآن ما را بدان دعوت می‌کند. قرآن از وحی به زنبور عسل سخن به میان آورده که این نکته نشانگر شرافت و عظمت این حشره به ظاهر حقیر است.
استفاده درمانی از عسل در طول تاریخ
استفاده از قدرت جادویی عسل برای حفظ سلامتی، زیبایی، طول عمر و درمان بیماری‌های گوناگون، پیشینه دیرینه‌ای دارد. تاریخ نخستین کاربردهای عسل و موم در اهداف پزشکی به دورترین دوره‌ها در چین برمی‌گردد.
ارسطو در کتابش به نام«آفتاب باستانی و پرورش زنبور عسل» خواص ویژه‌ای برای عسل قائل شده است. جالینوس حکیم معتقد بود که عسل در درمان بعضی بیماری‌ها اعجاز می کند. موکریت، فیلسوف مشهور یونانی که بیش از صد سال عمر کرد، با غذا عسل می خورد. فیثاغورث و پیروان او نیز عسل را جزو غذای روزانه خود قرارداده بودند. بقراط که ۱۰۷ سال عمر کرد، پیوسته عسل می‌خورد و برای درمان بیشتر بیماری‌ها آن را تجویز می‌کرد. ابوعلی سینا، دانشمند بزرگ ایرانی در کتاب پزشکی قانون، خواص شفا بخش عسل را در درمان بیماری‌ها یاد آور شده است.
زمانی که عسل با رطوبت بدن تماس پیدا می‌کند. آنزیم گلوکز اکسیداز که توسط زنبورها در عسل ایجاد شده است به‌آرامی آزاد می‌شود و پراکسید هیدروژن ضدعفونی‌کننده به میزان زیادی آزاد می‌شود و می‌تواند در حدی که به خود بافت آسیب نرساند، باکتری‌ها را نابود کند. در ادامه با جذب مایعات و مواد مقوی به منطقه آسیب‌دیده باعث رشد سلولی و جلوگیری از خشک شدن زخم می‌شود.
فعالیت استمیک ( اسمزی ) عسل باعث حضور یک‌لایه از مایع بین بافت‌ها و بانداژ می‌شود و باعث می‌شود در هنگام نیاز بدون درد جابه‌جا شود و سلول‌های جدید پاره نشود. به همین جهت در برخی بیمارستان‌های دنیا برای درمان زخم بستر از ترکیبات آن استفاده می‌شود.عسل در بسیاری از بیماری‌ها نظیر؛ کم‌خونی، دیابت، بیماری معده، یرقان و ... نقش درمانی داشته و باعث بهبودی و یا پیشگیری از این بیماری‌ها می‌شود.
ویژگی‌های منحصربه‌فرد عسل بهترین خوراکی دنیا
به‌راحتی هضم می‌شود: مولکول‌های قند موجود در آن می‌توانند به‌راحتی به سایر قندها تبدیل شوند، به همین جهت حتی حساس‌ترین معده‌ها نیز می‌تواند آن را به‌سادگی هضم کند.منبع بسیار خوبی از آنتی‌اکسیدان است: نقش بزرگی در جلوگیری از سرطان و همچنین بیماری‌های قلبی دارد.سطح کالری آن پایین است: در مقایسه با سایر مواد قندی ۴۰درصد کمتر کالری دارد، هرچند انرژی آن بسیار بالاست، اما به وزن بدن شخص اضافه نمی‌کند.به‌سرعت در خون پخش می‌شود: وقتی با میزان مناسبی آب مخلوط شود. پس از ۷ دقیقه در جریان خون پخش می‌شود و با آزادسازی مولکول قند به عملکرد بهتر مغز که اصلی‌ترین مصرف‌کننده قند در بدن است، کمک می‌کند و مانع بروز خستگی می‌شود.در سلامت و ساخت عوامل خونی مؤثر است: بخش مهمی از انرژی موردنیاز برای این مورد تأمین می‌کند، به‌علاوه باعث تمیز شدن خون می‌شود.
چه عواملی باعث شده است عسل اردبیل شهرت جهانی داشته باشد
استان اردبیل با قرارگیری در موقعیت بکر جغرافیایی و وجود گونه‌های پرشمار گیاهی در مناطق مختلف آن از استان‌های موفق در تولید عسل بوده است.برای مثال؛ وجود گونه‌های گیاهی مثل «گون» در دامنه‌های سبلان و گل‌های فراوان کوهستانی باعث شده تا عسل‌های با کیفیتی در این منطقه تولید شود و مورد استفاده گردشگران و مردم بومی منطقه قرار گیرد.
عسل سبلان از مرغوب‌ترین و با کیفیت‌ترین عسل‌های کشور می‌باشداست که همه ساله مشتریان زیادی به خود می‌بیند. البته متاسفانه بعضی افراد سودجو تشخیص این عسل را از عسل‌های تقلبی دشوار کرده است که امروزه عسل‌های تقلبی در بازار بیداد می‌کند که امید است با کنترل مسوولان مربوطه این مشکل به حداقل برسد.
شکرک زدن عسل نشان دهنده چیست؟
زنبور عسل نوعی از آنزیم دیاستاز به نام انورتاز را نیز به شهد اضافه می‌کند که این آنزیم به همراه مواد قندی و نشاسته‌ای که چهارپنجم وزن عسل را تشکیل می‌دهند، عامل اصلی متبلور شدن یا شکرک زدن عسل به شمار می‌روند.لذا این باور که عسل غیرطبیعی شکرک می‌زند صحیح نیست، بلکه دلیل متبلور شدن و رسوب دادن عسل طبیعی وجود دیاستاز و همچنین کربوهیدرات‌ها است. دیاستاز، ذرات خیلی ریز عسل را به خود جذب کرده و باعث ته‌نشین شدن آن می‌شود.
مقدار گلوکز عسل هر چه بیشتر باشد، زودتر متبلور و ته‌نشین می‌شود. این خاصیت فقط در عسل‌های طبیعی و غیر تقلبی دیده می‌شود، زیرا تنها عسل‌های طبیعی حاوی دیاستاز هستند.مدت‌زمان شکرک زدن یا متبلور شدن عسل بسته به نوع گل متفاوت است و حتی در مورد عسل اقاقیا به چهار سال هم می‌رسد. در کشورهای اروپایی عسل سفت شده و متبلور شده را بیشتر می‌پسندند.
تشخیص عسل طبیعی و غیرطبیعی از طریق مزه کردن غیرممکن است. برای مصرف‌کننده یک‌راه بیشتر وجود ندارد و آن‌هم استفاده از ابزارهایی است که بدن در اختیارش گذاشته است. با چشمانش شکل ظاهری عسل را ارزیابی می‌کند، با بینی‌اش آن را بو می‌کند و با زبانش آن را مزه می‌کند.
اگر مجموعه خصوصیات باب طبعش بود و اگر عسل عطر و طعم گل‌ها را داشت، آن عسل واقعی است و ارزش آن را دارد که بهایش را در حد معقول بپردازد. لازم به ذکر است مزه، عطر، طعم، رنگ و بوی عسل فقط مربوط به گل هر منطقه است و به نژاد زنبورعسل بستگی ندارد. نوع نژاد فقط در پرکاری و کم‌کاری تأثیر دارد.
جهانی شدن عسل اردبیل
اوایل سال 1397 بود که عسل اردبیل به‌نام محدوده جغرافیایی استان اردبیل در مجموعه سازمان جهانی مالکیت فکری ( WIPO) ثبت جهانی شد.سیدحامد عاملی، مدیرکل صنعت، معدن و تجارت وقت در همان سال اظهار کرد: عسل اردبیل بنام محدوده جغرافیایی استان اردبیل در مجموعه سازمان جهانی مالکیت فکری ( WIPO) ثبت جهانی شد.
وی با اشاره به اینکه این محصولات در این سازمان بین‌المللی بنام همان موقعیت جغرافیایی ثبت می‌شود، افزود: عسل اردبیل با توجه به ویژگی‌های خاص کیفی بارزی که دارد، به لحاظ تولید و ویژگی‌های خاص دشت اردبیل و دامنه‌های سبلان برای ثبت در سازمان جهانی مالکیت فکری کاندید شد.
عاملی در خصوص مزیت‌های این ثبت جهانی ادامه داد: ثبت این محصول در مجموعه سازمان(WIPO) باعث معرفی و شناخته شدن عسل اردبیل در سطح جهان خواهد شد و حتی اگر عسلی با این استاندارد‌ها در جاهای دیگری هم تولید شود باز هم در زمان مراجعه به خاستگاه این محصول در دنیا فقط بنام عسل اردبیل شناخته خواهد شد.(منبع/فارس)
تولید و فروش عسل در اردبیل
بسیاری از کشاورزان در استان اردبیل مشغول به تولید عسل هستند و این شغل سود بدی ندارد، اما مشکلاتی را هم در پی دارد.با توجه به وجود ظرفیت قابل ملاحضه تولید عسل در استان مسؤولین ذی‌ربط می‌توانند با انجام برنامه‌ریزی مناسب و حمایت از تولیدکنندگان و همچنین ساماندهی این تولیدات به رونق اقتصادی منطقه کمک بسزای کنند.
یکی از روش‌های گسترش تولیدات، اهدای تسهیلات ویژه به زنبورداران است که طبیعتا افزایش کیفیت و تولید را در بر خواهد داشت. وجود گونه‌های مختلف زنبور در استان حاکی از پتانسیل بالای منظقه در احیای این گونه‌ها بوده و از این‌رو ارزش زنبور در جهان در حال حاضر برکسی پوشیده نیست.
نبود کارخانه‌های فرآوری و بسته بندی عسل، نبود سرمایه در گردش، نبود آزمایشگاه تشخیص بیمار‌ها و آفات زنبور عسل، نبود کارخانه‌های کندوسازی استاندارد و پیشرفته، نبود برنامه‌ریزی برای تولید عسل باکیفیت، اصلاح نشدن ساختار کندوهای کهنه موجود باکندوهای استاندارد و پیشرفته و جایگزین نکردن ملکه‌های اصلاح شده و جوان با ملکه‌های پیر و بومی از مشکلات و چالش‌های بخش زنبورداری در استان است.
اردبیل؛ نمایشگاه عسل طبیعی ایران
اردبیل در چند سال اخیر به نمایشگاه عسل ایران برای عرضه انواع آن تبدیل شده و برند عسل سبلان از جمله مشهورترین برندهای جهانی عسل است. اکنون علاوه بر فروش تولیدات داخل استان، عسل‌های تولیدی سایر استان‌ها نیز در اردبیل که مهد تولید عسل است به فروش می‌رسد.
با توجه به ارزآوری و اشتغال‌زایی بالایی که در این حرفه وجود دارد، باید علاوه بر تولید عسل، تولید زهر زنبور، ژله رویال، بره موم، موم و سایر محصولات کندو در دستور کار قرار گیرد.با توجه به اینکه اردبیل مهد تولید عسل در کشور است ایجاد مرکز تحقیقات زنبور عسل به پیشرفت این حرفه در استان اردبیل کمک بسزایی خواهد کرد.
پیش‌بینی برداشت بیش از 7000 تن محصول عسل در استان اردبیل
دهقان باقری، کارشناس مسؤول زنبورداری سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل با اشاره به آغاز فصل برداشت عسل در این استان اظهار کرد: بر اساس پیش‌بینی انجام شده، امسال بیش از هفت هزار و ۳۰۰ تن محصول عسل در استان اردبیل برداشت می‌شود.وی، ۹۹/۵ درصد از کندوهای پرورش زنبور عسل استان اردبیل را کندوهای مدرن اعلام کرد و افزود: امسال ۴۵۸ هزار کندوی زنبور عسل در استان شناسایی شده که ۴۵۵ هزار و ۱۵۲ مورد از آنها کندوی مدرن و سه هزار و ۶۲۰ مورد آنها کندوی سنتی است.وی میانگین تولید عسل در کندوهای سنتی را ۴/۵ کیلوگرم و میانگین تولید محصول در کندوهای مدرن را ۱۶/۱ کیلوگرم اعلام و بیان کرد: تنها ۱۶ تن از محصول عسل استان در کندوهای سنتی تولید می‌شود.
کارشناس مسؤول زنبورداری سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل میزان تولید ژل رویال در زنبورستان‌های این استان را ۱۳۷ کیلوگرم، گرده گل را هشت هزار و ۳۲۱ کیلوگرم، بره‌موم را ۱۲ هزار و ۲۲۷ کیلوگرم و موم را بیش از ۱۷۱ تن اعلام کرد.وی همچنین پرورش زنبور عسل را یکی از مهمترین بخش‌های اشتغال‌آفرینی در حوزه کشاورزی استان برشمرد و گفت: هم‌اکنون ۶ هزار و ۴۷۲ نفر در پرورش زنبور عسل در این استان مشغول فعالیت هستند.
باقری با اشاره به بیمه یک هزار و ۴۹۷ نفر از زنبورداران استان اردبیل افزود: ۴۱۱ واحد از زنبورستان‌های این استان نیز تحت پوشش صندوق بیمه کشاورزی قرار دارند.
و اما...
کارشناسان امور دام بر این باورند که استفاده از تمام ظرفیت‌های تولید، حمایت وزارت جهاد کشاورزی از تولیدکنندگان و تامین مواد اولیه و تجهیزات زنبورداری، برگزاری همایش‌های تخصصی زنبورداری، برقراری ارتباط بین زنبورداران و باغداران و متوجه ساختن آنها در خصوص تاثیرگذاری زنبور در افزایش محصولات باغی و زراعی، پیشرفته کردن صنعت زنبورداری، تبادل تجربیات و تحقیقات بین زنبورداران و پژوهشگران و تشویق جوانان به پرورش زنبور از مهمترین راهکارهای رونق این صنعت است.
بخش بزرگی از دغدغه تولید کنندگان عسل فروش محصول خود است که در این زمینه با مشکلات فراوانی مواجه هستند، زنبورداران معتقدند باید در بازار ساماندهی انجام شود و یک نوع ثبات به وجود بیاید تا افراد سود جو و دلالان که محصولات تقلبی خود را عرضه می‌کنند دستشان از بازار کوتاه باشد.
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.