گال یا جرب نوعی بیماری پوستی خارش دار است که عامل آن مایت های کوچکی به نام سارکوپتس اسکابی هستند. تهاجم و تخم ریزی این مایت ها در پوست باعث خارش شدید می شود. گال با کرم های موضعی قابل درمان است.
به گزارش بهداشت نیوز: «گال» -جرب- یک عفونت نیست، بلکه نوعی آلودگی است. در این بیماری مایت های کوچکی به نام «سارکوپتس اسکابی» شروع به زندگی در لایه بیرونی پوست انسان می کنند. مایت ها -هیره ها- موجودات میکروسکوپی از شاخه بندپایان هستند که شمار زیادی از آنان مانند انگل زندگی می کنند. پوست نسبت به این تهاجم واکنش خوبی نشان نمی دهد.
مایت های گال درون پوست انسان نفوذ و در آن تخم ریزی می کنند، این تهاجم پوستی منجر به بروز خارش شدید و بثورات ملتهب می شود.
علایم گال
هنگامی که فردی برای اولین بار دچار گال می شود، حدود 4-6 هفته طول می کشد تا پوست واکنش نشان دهد. شایعترین علایم گال عبارتند از:
• خارش شدید، به خصوص شب ها
• بثورات سرسفید
• پوسته پوسته شدن یا تاول زدن پوست
• زخم ناشی از خارش
بیماریهای مشابه گال
گال در مراحل اولیه، با بیماری های دیگر اشتباه گرفته می شود چون راش های آن به بیماری های پوستی دیگری شباهت دارند. در این تصویر بثورات گال با آکنه و نیش حشرات مقایسه شده اند. ویژگی شاخص گال خارش بی وقفه آن است. خارش گال معمولا در کودکان و سالمندان شدیدتر است.
تشخیص گال
یکی دیگر از مشخصه های گال، ظهور حفره هایی روی پوست است که در نتیجه نقب زدن مایت های ماده در پوست بروز می کنند. این خطوط متورم معمولا سفید مایل به خاکستری یا رنگ پوست هستند. هر مایت ماده پس از ایجاد حفره، 10 تا 25 تخم می گذارد.
کجای بدن درگیر گال می شود؟
مایت گال هر جایی از بدن می تواند زندگی کند، اما برخی از نقاط بدن بیشتر مورد علاقه اوست. این نقاط عبارتند از:
• بین انگشتان دست
• خط مچ دست، آرنج یا زانو
• دور کمر و ناف
• روی سینه یا ناحیه تناسلی
• سر، گردن، صورت، کف دست ها و کف پای کودکان خردسال
آیا مایت گال قابل مشاهده است؟
اکثر مبتلایان به گال تنها 10 تا 15 مایت زنده در بدن دارند و هر یک از این مایت ها کمتر از نیم میلی متر طول دارند. این مساله باعث می شود دیدن آنها خیلی دشوار به نظر برسد. اگر با چشم غیر مسلح به آن ها نگاه کنید، شبیه نقاط کوچک سیاهی روی پوست هستند. اما پشت میکروسکوپ، مایت ها، تخم ها و ضایعات پوستی ناشی از سوراخ کردن پوست کاملا مشهود است.
چطور گال می گیریم؟
گال به طور معمول از طریق تماس طولانی مدت پوست به پوست انتقال می یابد، زمان تماس باید آنقدر طولانی باشد که مایت از روی شخص ناقل بخزد و به پوست فرد دیگر انتقال پیدا کند. لوازم شخصی مانند ملافه یا حوله که گهگاه به طور اشتراکی استفاده می شوند از جمله عوامل انتقال بیماری هستند. گال به راحتی بین اعضای خانواده یا شرکای جنسی قابل انتقال است. این بیماری با بغل کردن و دست دادن ساده و کوتاه قابل انتشار نیست. مایت های گال نمی توانند بپرند یا پرواز کنند، تنها به آرامی می خزند.
آیا گال از حیوانات خانگی منتقل می شود؟
سگ و گربه ها هم گال می گیرند. این بیماری در حیوانات بیشتر با نام جرب –mange- شناخته می شود. البته دو نوع مایتی که باعث بروز گال در حیوانات اهلی می شود همان مایتی نیست که منجر به گال در انسان می شود. سر و کار داشتن و نوازش حیوان اهلی آلوده باعث انتقال گال می شود، اما این مایت ها در پوست انسان تکثیر نمی شوند. این به آن معنی است که جرب سگ و بقیه حیوانات در انسان بدون ایجاد نشانه شدید از بین می رود.
چه کسی گال می گیرد؟
هر کسی می تواند دچار گال شود، اما کسانی که بیشتر در معرض خطر هستند عبارتند از:
• افرادی که از نظر جنسی فعال هستند
• زندانیان
• افرادی که در آسایشگاه ها تحت مراقبت هستند
• افرادی که در مکان های پرجمعیت زندگی می کنند
• افرادی که در مراکز نگهداری از کودکان زندگی می کنند
گال در مهد کودک
معمولا گال در مهد کودک ها شیوع پیدا می کند. بچه های کوچک تمایل دارند به نحوی بازی کنند که با بقیه کودکان تماس پوست با پوست داشته باشند. آنها عادت دارند تشک و پتوهای خود را با بقیه به اشتراک بگذارند. اگر گال در کودکی دیده شد که به مهدکودک می رود می بایست پرسنل مهدکودک را آگاه کنید. احتمالا می بایست همکلاسی ها و مربیان این کودکان هم تحت درمان قرار بگیرند، حتی اگر هنوز نشانه ای نداشته باشند.
گال در خانه سالمندان
مراکز مراقبت درمانی بلند مدت، از جمله خانه های سالمندان و آسایشگاه معلولان، هم در معرض شیوع گال قرار دارند. پرستاران این مراکز بیماران را حمام می کنند و به آنها لباس می پوشانند و تماس پوست با پوست زیادی برقرار می کنند، در نتیجه امکان ابتلا به گال در آنها زیاد است. مرکز پیشگیری و کنترل بیماری –CDC- توصیه می کند همه بیماران و پرستاران جدیدی که وارد مراکز مراقبتی می شوند تحت نظارت و غربالگری قرار بگیرند.
گال نروژی
«گال پوسته دار» که با نام گال نروژی هم شناخته می شود، یک آلودگی بسیار شدید است که در آن ده ها هزار مایت در بدن فرد زندگی می کنند. این بیماری باعث می شود پوسته های ضخیمی پر از تخم مایت روی پوست ایجاد شود. گال نروژی در مبتلایان به ضعف سیستم ایمنی، افراد مسن و معلولان شایع است. این نوع گال ها بسیار مسری هستند و نیاز به واکنش درمانی سریع برای جلوگیری از شیوع بیماری دارند.
اگر گال درمان نشود
خارش شدید این بیماری مقاومت در برابر خاراندن زخم را مشکل می کند. خاراندن دایمی باعث بروز زخم های بازی می شود که مستعد ابتلا به عفونت هستند. عفونت های باکتریایی پوست مانند زرد زخم، شایع ترین عارضه ناشی از گال هستند. علایم زرد زخم بروز تاول هایی با ترشحات عسلی رنگ است. این نوع عفونت معمولا با آنتی بیوتیک درمان می شود.
آزمایش گال
در اغلب موارد، پزشک با توجه به ظاهر بثورات و توصیفاتی که از خارش دارید گال را تشخیص می دهد. گاهی اوقات باید برای تایید تشخیص، نمونه ای از بیماری را به آزمایشگاه بفرستد. پزشک بخشی از پوست ناحیه درگیر را برمی دارد و آن را زیر میکروسکوپ بررسی می کند تا مایت، تخم یا ضایعات و مدفوع مایت را پیدا کند.
گال چگونه درمان می شود
گال به خودی خود از بین نمی رود. تنها با داروهای تجویزی که مایت ها را می کشند، درمان می شود. درمان گال معمولا با نوعی کرم یا لوسیون صورت می گیرد که در اکثر موارد روی کل بدن از گردن به پایین مالیده می شود. به این کرم ها RX می گویند. این داروها به مدت 8 تا 14 ساعت روی بدن باقی می مانند و سپس شسته می شوند. در بعضی موارد، پزشک ممکن است قرص هایی را برای درمان گال تجویز کند. روند درمان حدود سه روز طول می کشد، که مدت آن بستگی به نوع دارو دارد.
درمان خارش پوست ناشی از گال
درست است که با استفاده از داروهای نسخه ای مایت گال و تخم های آن از بین می روند، اما خارش ناشی از آن ها تا وقتی که کاملا درمان نشده اند باقی است. برای کنترل خارش به ویژه شب ها می توان از قرص های آنتی هیستامین استفاده کرد. کرم های هیدروکورتیزون هم کمک کننده هستند، اما احتمال دارد ظاهر بثورات گال را تغییر دهند و تشخیص آن را سخت تر کنند. بهتر است این کرم را تنها پس از اینکه پزشک بیماری را تشخیص داد استفاده کنید.
چه کسانی نیازمند درمان گال هستند؟
وقتی گال در فردی تشخیص داده می شود، هر کسی که با او تماس فیزیکی دارد هم باید تحت درمان قرار بگیرد. از مصادیق تماس نزدیک می توان به حمام کردن با هم، خوابیدن در یک رختخواب و یا حتی دست در دست بودن اشاره کرد. پزشکان معمولا توصیه می کنند همه اعضای خانواده تحت درمان قرار بگیرند، حتی اگر علایمی ندارند. به یاد داشته باشید که ممکن است ظهور علایم 4-6 هفته طول بکشد.
زدودن گال از خانه
مایت های گال می توانند تا دو سه روز روی لباس ها، ملافه ها، یا حوله ها زندگی کنند. برای اطمینان از اینکه مایت ها کشته شده اند، هر ملافه و لباسی که طی سه روز گذشته مورد استفاده فرد مبتلا بوده است را بشویید. تمام وسایل را با آب داغ بشویید و با خشک کن داغ خشک کنید یا آنها را به خشکشویی بدهید. اقلامی که قابل شستن نیستند باید به مدت هفت روز در یک کیسه پلاستیکی مهر و موم شده قرار گیرند.
درمان گال چقدر طول می کشد؟
به نقل از «وبمد»، داروهای گال به سرعت مایت ها و تخم آن ها را می کشند و بیماران معمولا بعد از 24 ساعت پس از شروع درمان به مدرسه یا محل کار باز می گردند. اما ممکن است خارش ناشی از آن چند هفته ادامه پیدا کند. این مساله در نتیجه واکنش آلرژیک پوست است. اگر خارش بیش از چهار هفته طول بکشد یا بثورات جدیدی بروز کند، به پزشک مراجعه کنید. ممکن است لازم باشد مجددا داروهای گال را استفاده کنید.
بهپو
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.