داروی زیپراسیدون برای درمان چه بیماری است؟

به گزارش بهداشت نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، پزشکان متخصص به‌طور معمول داروی زیپراسیدون را برای درمان بیماری‌های اعصاب و روان، اسکیزوفرنی  و غیره تجویز می کنند که تداخلات دارویی و عوارض جانبی مخصوص به خود را دارد و امروز باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد تا به بررسی این دارو بپردازد.

معرفی داروی زیپراسیدون
داروی زیپراسیدون (Ziprasidone) از جمله دارو‌هایی  محسوب می شود که برای درمان بیماری‌های سایکوتیک اعصاب و روان تجویز می شود.

این دارو برای درمان اسکیزوفرنی (شیزوفرنی) و علائم مانیک (شیدایی) در اختلال دوقطبی (شیدایی – افسردگی) به کار می‌رود. جدای از موارد یاد شده ممکن است که از این دارو برای دیگر موارد که در این مقاله ذکر نشده است، استفاده شود.

مکانیسم اثر داروی زیپراسیدون
Ziprasidone یک داروی آنتی سایکوتیک benzylisothiazolylpiperazine است. مکانیسم دقیق آن مشخص نیست، اما مطالعات آزمایشگاهی رادیولیگاند نشان می‌دهد که Ziprasidone افینیتی بالایی به رسپتور‌های D۲، D۳، ۵-HT۲A، ۵-HT۱A، ۵-HT۲C، ۵-HT۱D و آلفا ۱ آدرنرژیک دارد؛ افینیتی متوسط به رسپتور‌های هیستامینی H۱ داشته و هیچ گونه افینیتی به رسپتور‌های آلفا ۲ آدرنرژیک، بتا آدرنرژیک، ۵-HT۳، ۵-HT۴، کولینرژیک، mu، sigma یا بنزودیازپینی ندارد. Ziprasidone به عنوان آنتاگونیست رسپتور‌های D۲، ۵-HT۲A و ۵-HT۱D و آگونیست رسپتور ۵-HT۱A عمل می‌کند. Ziprasidone مهارکننده متوسط بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین است.

فارماکوکینتیک داروی زیپراسیدون
    جذب: به خوبی جذب می‌شود، در صورت مصرف با غذا سطح سرمی به حدود ۸۰% می‌رسد
    فراهمی زیستی: ۶۰% خوراکی و ۱۰۰% عضلانی
    زمان رسیدن به پیک: ۶-۸ ساعت (خوراکی)؛ کمتر از ۶۰ دقیقه (عضلانی)
    اتصال به پروتئین: ۹۹% به آلبومین و آلفا ۱ اسید گلایکوپروتئین
    توزیع: Vd: ۱.۵L/kg
    متابولیسم: کبدی، بیشتر از طریق احیای شیمیایی و آنزیمی به واسطه گلوتاتیون و آلدهید اکسیداز، یک سوم متابولیسم کلی توسط CYP۳A۴ (ماژور) و CYP۱A۲ (مینور) انجام می‌شود
    نیمه عمر: ۷ ساعت (خوراکی)؛ ۲-۵ ساعت (عضلانی)
    دفع: مدفوع (۶۶%)، ادرار (۲۰%)

عوارض جانبی داروی زیپراسیدون
نکته: در استفاده از این دارو افزایش اندک طول QTc اتفاق می‌افتد، ولی موارد مهم بالینی نادر است.

    سیستم عصبی مرکزی: خواب آلودگی، علائم اکستراپیرامیدال، سردرد، سرگیجه، آکاتیزیا، اضطراب، بی خوابی، آژیتاسیون، اختلال شخصیت، اختلال در تکلم، آکینزیا، آمنزیا، آتاکسیا، کانفیوژن، دلیریوم، دیس تونیا، خشونت، تب و لرز، هایپوترمی، سایکوز، ورتیگو، oculogyric crisis
    گوارشی: تهوع، افزایش وزن، یبوست، دیس پپسیا، اسهال، استفراغ، خشکی دهان، سیالوره، ادم زبان، آنورکسیا، دل درد، دیس فاژیا، خونریزی از مقعد، سندروم buccoglossal
    قلبی عروقی: هایپوتنشن ارتواستاتیک، درد قفسه سینه، هایپرتنشن، تاکی کاردی، برادی کاردی، ادم صورت، اتساع عروق
    پوستی: راش پوستی، درماتیت قارچی، واکنش حساسیت به نور
    اندوکرین و متابولیک: دیس منوره
    ادراری تناسلی: پریاپیسم
    موضعی: درد در محل تزریق
    نوروماسکولار و اسکلتی: ضعف، هایپوستزیا، میالژیا، پارستزیا، راه رفتن غیرعادی، choreoathetosis، دیس آرتریا، دیس کینزیا، هایپرکینزیا، هایپوکینزیا، هایپوتونیا، نوروپاتی، ترمور، توئیچینگ، کمر درد، سفتی عضلانی cogwheel، هایپرتونیا
    چشمی: اختلال بینایی، دوبینی
    تنفسی: عفونت، رینیت، سرفه، دیس پنه، فارنژیت
    متفرقه: دیافورزیس، فورونکلوزیس، سندروم ترک، درد پهلو، سندروم شبه آنفولانزا

تداخلات دارویی زیپراسیدون
اگر به موارد زیر مبتلا هستید، بدون مشورت با پزشک خود شروع به استفاده از این دارو نکنید:

    بیماری مربوط به ریتم ضربان قلب
    سندرم طولانی مدت QT
    نارسایی کنترل و یا درمان نشده قلبی
    و یا اگر فرد مصرف کننده اخیرا یک حمله قلبی را تجربه کرده باشد

از آنجا که مصرف این دارو ممکن در فرد مصرف کننده باعث ایجاد حالت‌های خطرناکی از بیماری‌های قلبی شده و با توجه به اینکه این خطرات در فردی که دارو‌های خاص دیگری را بری کنترل و درمان بیماری‌های دیگری استفاده می‌کند، اگر فرد از دارو‌های زیر استفاده کند، ممکن است که پزشک معالج او برنامه درمانی او را تغییر دهد:

    دارو‌های ضد افسردگی
    داروی گشاد کننده برونش برای درمان بیماری آسم
    دارو‌های مصرفی برای درمان سرطان
    دارو‌های خاص برای درمان عفونت
    دارو‌های مصرفی برای درمان بیماری فشار خون قلبی یا فشار خون اولیه
    دارو‌های مصرفی برای درمان یا پیشگیری از ابتلای به بیماری مالاریا
    دارو‌های مصرفی برای پیشگیری از حالت تهوع و استفراغ
    دارو‌های مصرفی برای درمان اختلالات روحی و روانی
    دارو‌های مصرفی برای درمان بیماری ایدز یا عفونت اچ آی وی

اگر تاکنون موارد زیر را تجربه کرده اید، به پزشک خود اطلاع دهید:
    هرگونه مشکل قلبی – عروقی
    حمله قلبی و یا سکته مغزی
    غش کردن
    ابتلا به سرطان سینه
    سطوح خونی پایینی از عناصر پتاسیم و یا منیزیم
    دیابت (مصرف این دارو ممکن است قند خون را در فرد مصرف کننده افزایش دهد)
    تشنج و صرع
    افکار خودکشی
    بیماری آلزایمر
    وجود مشکلاتی در بلع
    بیماری کبدی و بیماری کلیه

مصرف داروی زیپراسیدون در سه ماه آخر بارداری در کودک به دنیا آمده ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی نظیر مشکل در تنفس، تغذیه و پیدایش علائم محرومیت در او شود. از این رو فرد مصرف کننده این دارو در صورت بارداری نیاز است که به سرعت به پزشک معالج خود اطلاع دهد و همچنین بدون مشورت با پزشک خود مصرف این دارو را به صورت خودسرانه قطع نکند.

در طول مصرف این دارو، فرد مصرف کننده دارو نمی‌تواند کودک خود را با شیرمادر تغذیه کند.افراد سالمند نسبت به عوارض جانبی این دارو ممکن است حساسیت بیشتری داشته باشند.مصرف این دارو برای افراد زیر ۱۸ سال توصیه نمی‌شود و قابل تایید نیست.