انجمن جهانی بیماری آلزایمر، موسوم به ADA، سال ۱۹۸۴در واشنگتن تاسیس شد و در لندن به ثبت رسید و کار خود را با هدف زندگی بهتر برای افراد مبتلا به دمانس و مراقبت کنندگان آنان شروع کرد؛ امروز پس از گذشت بیش از 30 سال تلاش، هنوز هدف و تعهد این انجمن ادامه دارد و با داشتن ۷۵ عضو از چهار گوشه جهان، فدراسیونی را تشکیل می دهد که صدای بیماری دمانس را در جهان انعکاس می دهد.
به گزارش بهداشت نیوز، معاون گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز، گفت: این انجمن باور دارد که برای مقابله با بیماری دمانس، تنها با داشتن انجمن های قوی در کشورهای مختلف، می توانیم راه حل های جهانی پیدا کنیم؛ به همین منظور، انجمن های ملی هر کشور را با ارایه راهکارهای علمی و عملی تقویت می کند تا از افراد مبتلا به دمانس و مراقبت کنندگان از آنها، حمایت کنند؛ همچنین در صحنه بین المللی، سعی بر این دارد تا توجه دولت ها را به اپیدمی بیماری جلب کرده و راه را برای ایجاد تغییر در سیاست های دولت ها و سازمان بهداشت جهانی هموار سازد.
"فریبا رضایی" افزود: در این راستا، هر سال روز بیست و یکم سپتامبر مصادف با سی ام شهریور، به مناسبت روز جهانی بیماری آلزایمر، در تمام کشورهای عضو، فعالیت های ویژه ای برای جلب توجه به بیماری و مسایل آن صورت میگیرد؛ بیماری آلزایمر نوعی اختلال عملکرد مغزی است که به تدریج توانایی های ذهنی بیمار را کاهش می دهد، بارزترین نشانه زوال عقل، اختلال حافظه است و اختلال حافظه در حالت معمول به تدریج ایجاد شده و پیشرفت می‌کند.
او اضافه کرد: بیماری آلزایمر در دو تا پنج درصد افراد بالای 60 سال و گاهی نیز در گروه سنی پایین تر دیده می شود؛ گفته می شود که بیماری آلزایمر در اثر فاسد شدن سلول های منطقه "هیپوکامپ" تولید می‌کنند، به وجود می‌آید؛ سلول های مغزی یا نرون هایی که آسیب دیده‌اند، پلاک هایی جمع می‌کنند و به تعداد زیادی می‌میرند؛ منطقه آسیب دیده مغز و استیل کولین در تشکیل خاطرات جدید دخالت دارند، به همین دلیل یکی از نشانه‌های اصلی بیماری آلزایمر، نداشتن توانایی در تحکیم یادگیری تازه(یادآوری نشانی تازه) و دشواری در جهت‌یابی است، در این بیماری خاطرات رویدادهای دور، کمتر آسیب می‌بینند.
معاون گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد دانشگاه، ادامه داد: از نشانه‌های بیماری آلزایمر می توانیم به اختلال حافظه، اختلال در انجام وظایف روزمره، گم کردن زمان و مکان، اختلال در گفتار، اختلال در قضاوت، اختلال در تفکر، تغییر در خلق و خو، جابجا گذاشتن وسایل، از دست دادن یا کاهش انگیزه زندگی و تغییرات شخصیتی، اشاره کنیم.
روش های پیشگیری از آلزایمر
رضایی افزود: یادگیری یک مهارت جدید، یکی از موثرترین روش ها در پیشگیری از ابتلا به آلزایمر در سالمندی است؛ پس تلاش کنیم در دوره سالمندی فعالیت هایی مانند نقاشی، زبان جدید و یا یک ورزش را یاد بگیریم؛ افرادی که مرتب مطالعه می کنند، بازی های فکری انجام می دهند یا جدول حل می کنند، کمتر در معرض ابتلا به بیماری آلزایمر هستند.
او اضافه کرد: سی دقیقه ورزش روزانه، تاثیر به سزایی در سلامت قلب، ماهیچه ها و مغز دارد؛ کارهایی مانند پیاده روی، باغبانی و تمیز کردن منزل، می تواند نوعی ورزش باشد.
معاون گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد دانشگاه، بیان کرد: کم آبی، یکی از فاکتورهای مهم برای از دست دادن حافظه است؛ به مقدار کافی مایعات بنوشیم و از مصرف نوشیدنی های الکلی خودداری کنیم؛ پزشک معالج ما باید از تمامی داروهای تجویزی و غیرتجویزی که مصرف می کنیم، آگاه باشد زیرا ترکیب بعضی از داروها باعث گیجی، فراموشی و یا آسیب بلند مدت به حافظه می شود.
رضایی در ادامه، گفت: روزانه باید پنج نوع میوه و سبزی تازه بخوریم؛ سبزی های پهن برگ مانند بروکلی، اسفناج و کاهو برای پیشگیری از آلزایمر بسیار مفید است؛ همچنین باید از مکمل "فسفاتیدیل سرین" (Phosphatidylserine) استفاده کنیم، مطالعات مختلف نشان می دهد که استفاده از این مکمل در مراحل ابتدایی ابتلا به آلزایمر، سرعت پیشرفت بیماری را کاهش می دهد، بنابراین اگر این بیماری در خانواده در حال گسترش است، بهتر است با پزشک در مورد مصرف مکمل فسفاتیدیل سرین مشورت کنیم.
او افزود: نوشتن و خواندن، یکی از بهترین فعالیت‌ها برای تقویت و افزایش حافظه است؛ خاطرات روزانه را بنویسیم، از مطالبی که دوست داریم یادداشت برداریم، مطلب را با دقت به کلمات و با احساس‌های متفاوت بخوانیم، هر چیزی را که دوست داریم و می‌خواهیم، بخوانیم و بنویسیم؛ با هر دستی که عادت به مسواک زدن داریم، از امشب با دست دیگر مسواک بزنیم؛ یک تصویر یا یک عکس خانوادگی و حتی یک وسیله الکترونیکی را به دقت نگاه کرده بعد با چشم‌های بسته شروع به توصیف آن کنیم؛ اگر همیشه عادت به یک دوش گرفتن ساده داریم، از این پس یک حمام درست و سنتی را تجربه کنیم؛ اگر هر روز با ماشین به محل کار می‌رویم، گاهی این عادت را تغییر دهیم، کمی از مسیر را پیاده و بقیه را با اتوبوس برویم.
معاون گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد دانشگاه، ادامه داد: به میز کار خود نگاهی بیندازیم، حالا جای همه چیز را عوض کنیم، جامدادی را به جای تراش رومیزی بگذاریم، همچنین می‌توانیم این کار را با تغییر جای وسایل آشپزخانه انجام دهیم؛ اگر سوار آسانسور می‌شویم، چشم‌ها را ببندیم و سعی کنیم دکمه طبقه موردنظر را فشار دهیم؛ البته پیش از فشار دادن دکمه، چشم ها را باز کنیم تا به اشتباه به طبقه دیگری نرویم؛ در زمان استراحت در محیط کار یا کلاس، به جای نشستن و خوراکی خوردن، از جای خود بلند شویم کمی قدم بزنیم و هوای تازه استنشاق کنیم؛ اگر روی میزکار، طاقچه یا دکور منزل عکس یا ساعت رومیزی داریم، آنها را وارونه بگذاریم.
رضایی ادامه داد: سعی کنیم به جای نگاه کردن به غذا، از بو یا مزه آن حدس بزنیم که درون بشقاب چه غذایی وجود دارد؛ با چیز‌های دیگر هم می‌توانیم همین کار را بکنیم، حدس زدن یکی از تمرین‌های خوب برای تقویت حافظه است؛ سرگرمی تازه‌ای برای خود انتخاب کنیم، عادت های سرگرمی روزمره خود را با انتخاب‌های جالب هرچند متفاوت و گذرا تغییر دهیم؛ هنگامی که به خبری گوش می‌دهیم، دقیقا بشنویم که چه می‌گوید، در اینگونه دیدن و شنیدن "سوال" پیش خواهد آمد، در غیر این صورت ذهن ما در جای دیگری سیر کرده است.
او بیان کرد: باغبانی هم به تمرکز و تقویت حافظه کمک بسیاری می‌کند؛ برای این کار از یک یا دو گلدان شروع کنیم، می‌توانیم به مرور زمان، سبزی های موردنیاز را پرورش دهیم؛ کارهایی مانند حفظ کردن شعر، داستان، متن فیلم، لغات، یک ترانه، فرمول، گوش دادن به موسیقی موسیقدانان بزرگ و یادگیری یک ترفند، کمک شایانی به تقویت و فعالیت ذهن و حافظه می‌کند؛ گاهی در منزل با چشمان بسته کار کنیم، سعی کنیم جای اشیاء را با چشم بسته پیدا کنیم، مواد اولیه غذا را با چشم بسته شست و شو داده، پوست کنده و خرد کنیم، با چشم بسته وسایل را به جای نخست آنها برگردانیم.
معاون گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد دانشگاه، گفت: چشم‌ها را ببندیم، از توی کیف و جیب خود دسته کلید را برداریم،اکنون بدون باز کردن چشم‌ها، سعی کنیم کلید را داخل قفل قرار داده و در را باز کنیم؛ هر کار و فعالیتی که به شادی درونی منجر می‌شود، انجام دهیم، البته اگر به صورت جمعی باشد، بهتر است، احساس شادی برای کارآیی بدن به ویژه ذهن، بسیار مفید است؛ مواردی مانند شماره تلفن، شعر، داستان و نام افراد، تنها با تکرار در حافظه می ماند؛ بنابراین هر چیزی را که می‌خواهیم وارد حافظه کنیم، مدام تکرار کنیم، انتخاب کلمات برای تکرار بسیار مهم هستند، کلماتباید جذاب، زیبا و از نظر فرد خوشایند باشند.
نگهداری از بیمار مبتلا به آلزایمر
رضایی در زمینه نگهداری از فردی که دچار آلزایمر است، بیان کرد: اگر یکی از اعضای خانواده دچار این بیماری است، محیط خانه را طوری تغییر دهیم که فرد بیمار دچار آسیب جسمی نشود؛ اگر مراقبت از یکی از اعضای خانواده که دچار این بیماری است را به عهده داریم، از دیگران درخواست کمک کنیم تا بتوانیم به خود استراحت دهیم، از اینکه نیاز به استراحت و فراغت داریم احساس گناه نکنیم حتی اگر بیمار از این مساله احساس رضایت نداشته باشد.
او اضافه کرد: اگر گروه حمایتی برای خانواده بیماران آلزایمر وجود دارد، به آن بپیوندیم؛ افراد مراقبت‌کننده از بیمار می‌توانند برخی از مشکلات بیمار را با اجرای بعضی کارهاکاهش دهند؛ برای بیمارانی که مشکلی در حافظه دارند شاید یادآوری مکرر کمک‌کننده باشد، همچنین یک گفتگوی صمیمانه مختصر و قوی می‌تواند بیمار مضطرب یا آشفته را آرام کند؛ در زمان پافشاری و تکرار مکرر صحبتی از سوی بیمار، منحرف کردن ذهن او می تواند کمک کننده باشد؛ قدم زدن با بیمار می‌تواند در این زمینه به ما کمک کند.