وزارت آموزش و پرورش
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
سازمان اداری و استخدامی کشور
سازمان برنامه و بودجه کشور
دانشگاه فرهنگیان
کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی
دانشگاه آزاد اسلامی
نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها
فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران
ستاد راهبری و نظارت تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی
ستاد راهبری و نظارت علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی
شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی
مرکز رصد، برنامهریزی و ارزیابی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
فصل اول ـ کلیات
ماده 1- در این اساسنامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح به کار میروند:
1-1- نظام آموزش کشور: عبارت است از تمام ابعاد و مقاطع آموزش رسمی کشور در دو حیطه آموزش عمومی و آموزش عالی (در دو بخش پزشکی و غیرپزشکی).
2-1- سنجش: فرایند نظام مند گردآوری و تحلیل داده ها و اطلاعات با استفاده از ابزارها و شیوه های مختلف مانند آزمون، مصاحبه و مشاهده به منظور تصمیمگیری درباره فراگیران، برنامه درسی و سیاستهای آموزشی است و شامل سنجش آموزش عمومی، آموزش عالی (پزشکی و غیرپزشکی)، مهارتی، حرفهای و شغلی میشود.
3-1- ارزشیابی: فرایند تعیین و گردآوری داده و اطلاعات درباره ارزش موضوع مورد ارزیابی با هدف داوری و قضاوت درباره مطلوبیت موضوع مورد ارزیابی بر اساس شاخص ها و استانداردهای تعریف شده است که در سطوح فردی، مؤسس های و برنامهای و به منظور اطلاع رسانی، بهبود و پاسخگویی انجام میشود.
4-1- تضمین کیفیت: فرایند اطمینان بخشی به گروههای ذینفع، ذیعلاقه و ذیصلاح در جهت حفظ و ارتقاء کیفیت، پاسخگویی، بهبود و تدارک اطلاعات است.
5-1- اعتبارسنجی: رویهای در ارزشیابی و تضمین کیفیت است که ابتدا ارزیابی درونی (خود-ارزیابی) توسط متولیان مؤسسه یا برنامه انجام و سپس بر اساس گزارش نتایج آن، ارزیابی بیرونی توسط متخصصان (خارج از مؤسسه یا برنامه) با هدف قضاوت درباره (الف) میزان تحقق مأموریت، اهداف، استانداردها یا (ب) الزامات از پیش تعیین شده به عمل میآید. نتیجه کلی این فرایند میتواند با اختیار قانونی برای عمل همراه و منجر به اعطاء مجوز، تأیید اعتبار، اعتبار مشروط یا لغو اعتبار و صلاحیت مؤسسه یا برنامه گردد.
6-1- استاندارد: وضعیت مطلوب هریک از اجزاء نظام آموزش کشور که مورد اجماع اکثریت صاحبنظران و متخصصان آن حوزه قرار گرفته باشد.
7-1- آزمونهای فراگیر کشوری: به آزمونهایی در حیطه عمومی یا تخصصی اطلاق میشود که بر اساس نتایج آن درباره تخصیص جایگاه یا امتیاز به فرد آزمون دهنده؛ تصمیم گیری یا میزان توانایی یا شایستگی وی در زمینهای خاص تعیین می شود و از حیث شرکت کنندگان در مقیاس منطقهای یا کشوری برگزار میشود.
8-1-سازمان: سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور به عنوان نهادی تخصصی در حوزه های «سنجش» و «ارزشیابی، اعتبارسنجی و تضمین کیفیت» نظام آموزش عمومی و عالی است که در این اساسنامه به اختصار «سازمان» نامیده می شود.
ماده 2- اهداف و مأموریتها
ماده 3- وظایف و اختیارات
برنامه ریزی و مدیریت اجرای سنجش توانمندی های آموزشی متقاضیان ورود به سطوح مختلف آموزش عالی شامل آزمون سراسری ورود به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، آزمون متمرکز ورود به دوره کارشناسی ارشد، آزمون نیمهمتمرکز دوره دکتری تخصصی، آزمون کاردانی و کارشناسی ناپیوسته و آزمونهای فراگیر کشوریتبصره 1- آزمونهای جدید و پیشبینی نشده در صورت تصویب در شورای سنجش و پذیرش در شمول بند فوق قرارمیگیرد.
تبصره 2- توسعه آزمونهای صلاحیت آموزشی و تربیتی برای تغییر آزمون سراسری ورود به دانشگاهها و مراکز آموزش عالی از آزمونهای رقابتی حافظه محور به آزمونهای سنجش تسلط و تشخیص صلاحیت آموزشی، تربیتی و مهارتی.
تبصره- سازمان با همکاری دستگاهها و نهادهای ذیربط از جمله وزارتخانههای علوم، تحقیقات و فناوری؛ بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، ورزش و جوانان، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاهها و مؤسسات آموزشی دولتی و غیردولتی نسبت به انجام ارزشیابی بیرونی، اعتبارسنجی و تضمین کیفیت بیرونی اقدام مینماید. بر این اساس مسئولیت اصلی استقرار نظام درونی تضمینکیفیت بر عهده وزارتخانه مربوطه خواهد بود و سازمان در این زمینه ضمن نظارت، حمایتهای تخصصی لازم را در موارد مورد نیاز فراهم مینماید.
اعتبارسنجی و رتبهبندی بومی مراکز آموزشی، تربیتی و پژوهشی رسمی و غیررسمی (در سطوح دانشگاه و مدرسه و مؤسسه) و اعطاء جوایز ملی کیفیت با هدف توسعه عدالت آموزشی، اعتماد و سرمایه اجتماعی توسعه شیوههای نوین، الکترونیک و هوشمند در سنجش، ارزشیابی و رتبهبندی تحلیل دادهها و روندهای آموزشی، تهیه نقشههای توصیفی و آماری و نگاشتهای سیاستی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور با تأکید بر صحت و یکپارچگی جهت ارایه به شورایعالی انقلاب فرهنگی و مراجع ذیصلاح انجام پژوهشهای کاربردی، ارائه خدمات مشاورهای تخصصی و آموزشهای حرفهای کوتاهمدت در حوزههای ماموریتی سازمان برای افزایش آگاهی، ارتقاء نقشآفرینی و بهبود تعاملات کنشگران نظام آموزش کشور به منظور تحقق ماهیت تخصصی و حرفهای تدارک زمینههای مشارکت بخش غیردولتی تخصصی و حرفهای و مردمی، مراجع ارزیاب، شرکتهای دانشبنیان، انجمنها و نهادهای حرفهای در ابعاد اجرایی مأموریتهای سازمان تا زمان تصویب طرح پذیرش دانشجو (موضوع تبصره 3 ماده 2 مصوبه سیاستها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزشعالی (پس از پایان متوسطه) مصوب جلسات 843، 855 و 863 مورخ 15/04/1400، 05/11/1400 و 17/03/1401 شورای عالی انقلاب فرهنگی)؛ اعلام نتایج و تعیین پذیرفته شدگان در کلیه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی در آزمون های برگزار شده توسط سازمان، بر اساس قوانین و مقررات بالادستی و در چارچوب کد رشته محلها و ظرفیتهای مصوب شورای گسترش وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نظارت بر اجرای آنتبصره- دانشگاهها و مؤسسات آموزشعالی موظفند اطلاعات کامل ثبتنام کنندگان خود (منطبق با فهرست پذیرفته شدگان اعلامی توسط سازمان و پذیرفته شدگان استعدادهای درخشان)، را طبق موعد مقرر در آئیننامه و پس از اعلام پذیرفته شدگان در سامانهای که به این منظور توسط سازمان تهیه میگردد، ثبت نمایند.
همکاری متقابل و انعقاد تفاهمنامه با سازمانهای همتا در سطوح منطقهای و بینالمللی و فعال در سایر کشورها با رعایت قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران.فصل دوم- ارکان
ماده 4- سازمان دارای ارکان زیر است:
ماده 5- هیأتامنا، عالیترین مرجع سازمان در زمینه تعیین خطمشیها و تصمیمگیریهای کلان و دارای کلیه اختیارات قانونی در حدود مأموریت، اهداف و وظایف سازمان و اداره امور آن است.
ماده 6- ترکیب هیأت امناء:
تبصره- احکام اعضاءمنتخب شورایعالی انقلاب فرهنگی توسط رئیس هیأتامناء برای دوره 4 ساله صادر میگردد و انتخاب مجدد آنان بلامانع میباشد.
ماده 7- وظایف و اختیارات هیأت امناء
تبصره 1- تصمیمگیری در مواردی که متضمن تأمین بار مالی برای دولت باشد، نیازمند ارائه گزارش امکانسنجی مالی سازمان برنامه و بودجه کشور، پیش از تصویب در هیأتامناء است.
تبصره 2- رئیس هیأتامناء میتواند تا تأیید حکم رئیس پیشنهادی سازمان توسط شورایعالی انقلاب فرهنگی، حداکثر به مدت شش ماه؛ سرپرست منصوب نماید.
تبصره 3- هیأتامناء میتواند برخی از وظایف خود را به کمیسیون دائمی هیأتامناء تفویض نماید. آیین نامه تشکیل کمیسیون دائمی به تصویب هیأت امنا خواهد رسید.
ماده 8- جلسات عادی هیأت امنا، حداقل سالی دوبار، تشکیل میشود. جلسات با حضور حداقل دو سوم از اعضای هیأت امناء و با حضور رئیس هیأت امناء رسمیت مییابد و تصمیمات با رأی موافق اکثریت اعضای حاضر در جلسه معتبر است.
تبصره 1- جلسات فوق العاده هیأت امناء برحسب ضرورت، با پیشنهاد رئیس هیأت امناء یا رئیس سازمان و یا 5 نفر از اعضای هیأت امناء تشکیل میشود.
تبصره 2- دبیر هیأت امناء میتواند حسب مورد و ارتباط موضوعی از سایر اشخاص حقوقی، صاحبنظران و متخصصان مربوط، بدون حق رأی برای شرکت در جلسه هیأت امناء دعوت کند.
ماده 9- مصوبات هیأت امنا، با امضای رئیس هیأت امناء ابلاغ و لازم الاجرا میشود.
ماده 10- رئیس سازمان به عنوان بالاترین مقام اجرایی سازمان، به پیشنهاد هیأت امناء و تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی و با حکم رئیس جمهور به مدت چهار سال منصوب میشود. انتخاب مجدد وی برای دوره های بعدی بلامانع است.
تبصره 1- دو نفر به پیشنهاد هیأت امناء برای احراز پست ریاست سازمان معرفی میشوند که باید دارای سابقه آموزشی، سابقه مثبت مدیریت و دارای تخصص یا تجربه مفید در حوزههای مرتبط با سنجش و ارزشیابی باشند.
تبصره 2- پذیرش استعفا و یا عزل رئیس سازمان پس از تصویب هیأت امناء و با حکم رئیس هیأت امناء امکانپذیر است.
ماده 11- رئیس سازمان، همتراز مقامات مندرج در بند (ج) ماده (71) قانون مدیریت خدمات کشوری است.
ماده 12- وظایف رئیس سازمان
تبصره- رئیس سازمان میتواند برخی از وظایف خود به استثناء وظایف تفویض شده از طرف هیأتامناء را به هریک از معاونان سازمان تفویض اختیار نماید.
ماده 13- ترکیب و وظایف شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور مطابق با قانون مصوب 10/6/1392 مجلس شورای اسلامی و اصلاحات پس از آن است.
ماده 14- ترکیب و وظایف شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دورههای تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها مطابق با قانون مصوب 18/12/1394 مجلس شورای اسلامی و اصلاحات پس از آن است.
ماده 15- شورای ارزشیابی، اعتبارسنجی، تضمینکیفیت و رصد نظام آموزش کشور: این شورا مرجع علمی، راهبری و تصمیمسازی در حوزه مأموریت رصد، ارزشیابی، اعتبارسنجی و تضمینکیفیت نظام آموزش کشور در سطح سازمان است.
ماده 16- ترکیب شورای ارزشیابی، اعتبارسنجی، تضمینکیفیت و رصد نظام آموزش کشور
تبصره 1- معاون ذیربط فرهنگستانهای علوم پزشکی، هنر و زبان و ادب فارسی، وزراء، رؤسای دستگاهها و متخصصین حسب دستور جلسه، با حق رأی به جلسه دعوت میشوند.
تبصره 2- اعضای حقیقی شورا با حکم رئیس سازمان (رئیس شورا) و به مدت دو سال به عضویت شورا منصوب میشوند.
ماده 17- وظایف شورای ارزشیابی، اعتبارسنجی، تضمینکیفیت و رصد کیفیت نظام آموزش کشور
فصل سوم- ساختار، منابع انسانی و امور مالی
ماده 18- سازمان بهعنوان مؤسسهای دولتی زیر نظر مستقیم رئیس جمهور و دارای شخصیت حقوقی مستقل است که به صورت هیأتامنائی و در چارچوب ضوابط و مقررات کشور و مصوبات هیأت امناء اداره میشود.
تبصره- محل استقرار سازمان در استانهای تهران و البرز است و از امکانات و ظرفیتهای سایر نهادها و دستگاههای کشور جهت انجام وظایف و مسئولیتهای محوله استفاده میکند.
ماده 19- ساختار سازمانی و تشکیلات تفصیلی سازمان با توجه به مأموریت و وظایف محوله مصوب اساسنامه، به تصویب هیأتامناء میرسد.
ماده 20- سازمان سنجش آموزش کشور با تمام امکانات، فضای اداری، تجهیزات، منابع انسانی و پستهای سازمانی به سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور، منتقل میگردد.
تبصره ۱- سازمان اداری و استخدامی کشور وظیفه طراحی، تمهید و تأیید ساختار جدید سازمان از طریق انتقال و تجمیع پستهای موجود در دستگاههای اجرایی که وظایف مرتبط با وظایف سازمان را عهده دارند و ایجاد پستهای جدید برای مأموریتهای جدید موضوع این اساسنامه را برعهده خواهد داشت.
تبصره ۲- سازمان برنامه و بودجه کشور وظیفه تجمیع منابع حاصل از جا به جایی اعتبارات و داراییهای سرمایهای ناظر بر آن اعم از تجهیزات را برعهده خواهد داشت.
ماده 21- بودجه سازمان از محل: (1) تجمیع و انتقال ردیفهای اعتباری ناظر بر مأموریت سازمان که پیش از ابلاغ اساسنامه سازمان در شمول اعتبارات مصوب سایر نهادها و دستگاهها قرار داشته است، (2) کسب درآمدهای عمومی و اختصاصی حاصل از هزینه ثبت نام در آزمونها و موارد مشابه، (3) کمکها و هدایای اشخاص حقیقی و حقوقی دولتی و غیردولتی (نقدی و غیر نقدی)، (4) تسهیلات بانکی مأخوذه طبق مقررات و (5) مشارکتهای مردمی، خیرین و موقوفات، تأمین می گردد.
تبصره- جزء (1) مندرج در ماده 21 صرفا یکبار حین تأسیس سازمان اعمال میشود.
ماده 22- سازمان مجاز است در ازای خدماتی که ارائه میدهد بر حسب طبقهبندی خدمات و هزینه های اجرایی (اعم از هزینهها و تملک داراییهای سرمایهای-تجهیزات) که به تصویب هیأت دولت میرسد، هزینه دریافت کند.
تبصره- اعتبارات این سازمان از محل درآمدهای عمومی و اختصاصی اکتسابی ناشی از انجام خدمات ارزشیابی و حق ثبت نام شرکت در آزمونها (اعم از موظف مانند آزمونهای سراسری ورود به دانشگاهها و مؤسسات آموزشعالی و غیرموظف برای سایر آزمونها) که در لوایح بودجه سنواتی پیش بینی و درج میگردد، تأمین خواهدشد.
فصل چهارم- سایر مقررات
ماده 23- اموال منقول و غیرمنقول، داراییها، حقوق و کلیه امکانات سازمان، متعلق به دولت است و در صورت انحلال یا ادغام سازمان، در اختیار دولت خواهد بود.
تبصره- انحلال و یا ادغام سازمان به پیشنهاد هیأت امناء و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام می پذیرد.
ماده 24- هر گونه اصلاح یا تغییر در مفاد این اساسنامه به پیشنهاد هیأت امنا و تصویب شورایعالی انقلاب فرهنگی انجام میشود.
ماده 25- نظارت بر عملکرد سازمان بر عهده شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
ماده 26- مواردی که در این اساسنامه پیشبینی نشده است، تابع قوانین و مقررات جاری کشور خواهد بود.
ماده 27- این اساسنامه مشتمل بر 27 ماده و 20 تبصره در جلسه 897 مورخ 08/12/1402 شورایعالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ؛ لازم الاجرا است و مفاد آن بر قوانین، مقررات و ضوابط ناظر بر امور سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور و سایر مقررات مشابه، حاکم خواهد بود.
رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی