به گزارش بهداشت نیوز، همانند سکته ای در مغز، سکته چشمی زمانی رخ می دهد که جریان خون به شبکیه، لایه نازکی از بافت در چشم که به دیدن کمک می کند، مسدود شود. این شرایط موجب تاری دید و حتی نابینایی می شود.
سرخرگ ها خون را از قلب به شبکیه چشم انتقال می دهند. بدون جریان خون، سلول ها در شبکیه چشم اکسیژن کافی را دریافت نمی کنند. آنها می توانند طی چند دقیقه یا چند ساعت بمیرند. سکته چشمی شرایطی اضطراری است. در صورت عدم درمان به موقع، سکته چشمی می تواند به بینایی فرد آسیب دائمی وارد کند.
دلایل
به طور معمول انسداد در نتیجه یک لخته خون شکل می گیرد. لخته خون ممکن است در شبکیه ایجاد شده یا از قسمت دیگری در بدن به آنجا منتقل شده باشد. انسداد می تواند پس از تشکیل پلاک چربی در سرخرگ نیز شکل بگیرد.
ابتلا به شرایطی مانند دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا، یا بیماری قلبی که بر رگ های خونی تاثیر می گذارد می تواند احتمال سکته چشمی را افزایش دهد.
از دیگر مواردی که می توانند احتمال بروز انسداد در یک سرخرگ شبکیه را افزایش دهند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیش از 40 سال سن داشتن
- مرد بودن
- سیگار کشیدن
- ترومای چشم
- آسیب ناشی از پرتودرمانی
- بیماری کلیوی
- اختلالات لخته شدن خون، مانند بیماری سلول داسی شکل
- قرص های ضد بارداری
- بیماری سرخرگ کاروتید
- ریتم های غیر طبیعی قلب، مانند فیبریلاسیون دهلیزی
- واسکولیت، التهاب دیواره رگ خونی
- بارداری
علائم
تغییر ناگهانی در بینایی نشانه اصلی سکته چشمی است. این شرایط تقریبا همواره فقط در یک چشم رخ می دهد. فرد به طور معمول هیچ دردی احساس نمی کند.
وی ممکن است متوجه موارد زیر شود:
- از دست دادن کل یا بخشی از بینایی
- اختلال یا از دست دادن دید پیرامونی
- تاری دید یا دید تحریف شده
- نقاط کور
شایع‌ترین نوع سکته چشمی به نام انسداد سرخرگ مرکزی شبکیه شناخته می شود. این شرایط می تواند موجب افت شدید دید شود. فرد ممکن است قادر به مشاهده حرکت دست و نه چیزی بیشتر از آن باشد. در موارد نادر، بینایی ممکن است خود بخود بازگردد. در موارد انسداد نه چندان جدی در سرخرگ های کوچک‌تر، دید فرد ممکن است در 80 درصد مواقع به حالت عادی بازگردد.
تشخیص
پزشک شرایط چشم های شما را بررسی خواهد کرد و پرسش هایی را درباره سابقه پزشکیتان مطرح می کند. پزشک ممکن است از شما بخواهد تا یک نمودار بررسی دید را بخوانید. همچنین، قطره هایی در چشم ها ریخته می شوند تا مردمک گشاد شده و از یک افتالموسکوپ برای بررسی شرایط شبکیه و وجود هرگونه انسداد یا خونریزی استفاده می شود.
ممکن است آزمایش های دیگر از جمله موارد زیر انجام شوند:
آزمایش میدان دید. برای بررسی دید پیرامونی استفاده می شود.
اسلیت لامپ. میکروسکوپ مخصوصی که به پزشک در یافتن هر مورد غیر معمول کمک می کند.
آنژیوگرافی فلورسئین. در این روش رنگی بی ضرر در بازو تزریق می شود و از طریق جریان خون به شبکیه راه می یابد. سپس با دوربینی ویژه از چشم ها عکس گرفته می شود تا مشخص شود انسداد در کدام رگ رخ داده است.
توموگرافی انسجام نوری. در این روش قطره ای برای گشاد شدن مردمک در چشم ریخته می شود. سپس، چشم ها با کمک یک دستگاه اسکن می شوند تا تصاویری با جزئیات دقیق از شبکیه ثبت شود.
اگر پزشک فکر کند که لخته خون از قسمت دیگری در بدن سفر کرده و موجب انسداد در شبکیه شده است، ممکن است آزمایش های دیگر برای یافتن مشکلات در رگ های خونی و قلب را پیشنهاد دهد. همچنین، ممکن است آزمایش های خون برای بررسی اختلالات لخته شدن خون و سطوح کلسترول تجویز شوند.
درمان
پس از یک سکته چشمی، رسیدگی به موقع برای نجات بینایی فرد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اگر پزشک قادر به پاکسازی انسداد سرخرگ مرکزی و بازگشت جریان خون طی 90 تا 100 دقیقه پس از سکته چشمی باشد، ممکن است از بروز آسیب دائمی به چشم پیشگیری شود. اما پس از گذشت چهار ساعت، انسداد می تواند موجب آسیبی دائمی به بینایی شود.
پزشک ممکن است یک یا تعداد بیشتری از روش های زیر را برای درمان استفاده کند:
ماساژ چشم. پزشک پلک بسته فرد را با انگشت ماساژ می دهد تا لخته از بین برود.
دی اکسید کربن-اکسیژن. فرد ترکیبی از دی اکسید کربن و اکسیژن را تنفس می کند تا جریان خون به شبکیه افزایش یابد. این موجب گشاد شدن سرخرگ ها نیز می شود.
پاراسنتز. یک متخصص برای خارج کردن چند قطره مایع از جلوی چشم از سوزنی کوچک استفاده می کند. این موجب کاهش فشار می شود که ممکن است جریان خون به شبکیه را افزایش دهد.
داروها. فرد ممکن است داروهایی را برای از بین رفتن لخته خون یا کاهش فشار در چشم های خود دریافت کند. از آن جمله می توان به استازولامید اشاره کرد.
پیشگیری
سکته چشمی به طور معمول در نتیجه یک مساله پزشکی دیگر مانند فشار خون بالا یا دیابت رخ می دهد. از این رو، کنترل سطوح کلسترول، فشار خون و قند خون اهمیت دارد. اگر به دیابت مبتلا هستید، مراجعه به چشم پزشک برای انجام معاینات منظم چشم را جدی بگیرید.