به گزارش بهداشت نیوز به نقل از عصر ایران سلامت روده با تعادل میکروارگانیسم هایی که در دستگاه گوارش زندگی می کنند، مرتبط است. مراقبت از سلامت روده و حفظ تعادل درست این میکروارگانیسم ها برای سلامت روانی، سیستم ایمنی و موارد دیگر حیاتی است.
باکتری ها، مخمرها و ویروس هایی که جمعیت آنها حدود 100 تریلیون برآورد شده است، به نام میکروبیوم روده نیز شناخته می شوند.
بسیاری از میکروب ها برای سلامت انسان مفید بوده و برخی دیگر حتی ضروری هستند. باقی آنها می توانند مضر باشند، به ویژه زمانی که تکثیر می شوند.
در ادامه این مطلب 10 روش که از پشتیبانی علمی برای بهبود شرایط میکروبیوم روده و تقویت سلامت کلی انسان برخوردار هستند، ارائه شده اند.
مصرف پروبیوتیک ها و غذاهای تخمیر شده
برای تقویت باکتری های مفید، یا پروبیوتیک ها در روده، برخی افراد مصرف مکمل های پروبیوتیک را انتخاب می کنند.
برخی پژوهش ها نشان داده اند که مصرف پروبیوتیک ها می تواند از میکروبیوم سالم روده پشتیبانی کرده و ممکن است از التهاب روده و دیگر مشکلات روده ای پیشگیری کند.
غذاهای تخمیر شده یک منبع طبیعی از پروبیوتیک ها هستند. مصرف منظم خوراکی های زیر ممکن است سلامت روده را بهبود ببخشد:
- سبزیجات تخمیر شده
- کفیر
- کیمچی
- کامبوچا
- میسو
- کلم ترش
- تمپه
مصرف فیبر پری‌بیوتیک
پروبیوتیک ها از کربوهیدرات هایی غیر قابل گوارش به نام پری‌بیوتیک ها تغذیه می کنند. این فرآیند تکثیر باکتری های مفید در روده را تشویق می کند.
پژوهشی در سال 2017 نشان داد که پری‌بیوتیک ها ممکن است به افزایش تحمل پروبیوتیک ها در برابر برخی شرایط محیطی خاص، از جمله تغیرات دمایی و pH کمک کنند.
از جمله منابع غذایی خوب برای پری‌بیوتیک ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مارچوبه
- موز
- کاسنی
- سیر
- کنگر فرنگی
- پیاز
- غلات کامل
مصرف کمتر شکر و شیرین کننده ها
مصرف فراوان شکر و شیرین کننده های مصنوعی ممکن است موجب اختلال در عملکرد روده یا دیسبیوسیس شود که یک بی تعادلی در میکروب های روده است.
مطالعه ای در سال 2015 با حضور سوژه های حیوانی نشان داد که رژیم غذایی استاندارد غربی که شامل شکر و چربی زیاد می شود، آثار منفی بر میکروبیوم روده دارد. این شرایط می تواند بر مغز و رفتار تاثیرگذار باشد.
مطالعه ای دیگر با حضور سوژه های حیوانی نشان داد که شیرین کننده مصنوعی آسپارتام تعداد برخی سویه های باکتریایی مرتبط با بیماری متابولیک را افزایش داده است.
بیماری متابولیک به گروهی از شرایط که خطر ابتلا به دیابت و بیماری قلبی را افزایش می دهند، گفته می شود.
همچنین، پژوهشگران به این نکته اشاره داشته اند که استفاده از شیرین کننده های مصنوعی توسط انسان به واسطه تاثیر آنها بر جمعیت باکتریایی روده می تواند اثر منفی بر سطوح قند خون داشته باشد. این به معنای آن است که شیرین کننده های مصنوعی به رغم این که یک قند واقعی نیستند، ممکن است قند خون را افزایش دهند.
کاهش استرس
مدیریت استرس برای بسیاری از جنبه های سلامت انسان از جمله سلامت روده اهمیت دارد.
مطالعات با حضور سوژه های حیوانی نشان داده اند که عوامل استرس‌زای روانی می توانند فعالیت میکروارگانیسم های موجود در روده را مختل کنند، حتی اگر استرس کوتاه مدت باشد.
در انسان ها، انواع مختلفی از عوامل استرس‌زا می توانند بر سلامت روده تاثیر منفی بگذارند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استرس روانی
- استرس محیطی مانند گرما، سرما، یا سر و صدای بیش از حد
- کمبود خواب
- اختلال در ریتم شبانه روزی
از جمله تکنیک های مدیریت استرس می توان به مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق، و تن‌آرامی عضلانی اشاره کرد.
ورزش منظم، خواب خوب، و مصرف یک رژیم غذایی سالم می تواند به کاهش سطوح استرس کمک کند.
پرهیز از مصرف غیر ضروری آنتی بیوتیک ها
اگرچه مصرف آنتی بیوتیک ها اغلب برای مبارزه با عفونت های باکتریایی ضروری است، مصرف بیش از حد و غیر ضروری آنها می تواند به مقاومت آنتی بیوتیکی منجر شود.
آنتی بیوتیک ها می توانند به میکروب های روده و ایمنی بدن آسیب برسانند و برخی پژوهش ها نشان داده اند که حتی پس از گذشت شش ماه از استفاده، روده ممکن است همچنان با فقدان برخی گونه های باکتری مفید مواجه باشد.
ورزش منظم
ورزش منظم به تقویت سلامت قلب و کاهش و حفظ وزن سالم کمک می کند. همچنین، برخی پژوهش ها نشان داده اند که ورزش منظم ممکن است به بهبود سلامت روده نیز کمک کند که این شرایط می تواند در کنترل وزن و چاقی نقش داشته باشد.
انجام ورزش ممکن است تنوع گونه های باکتریایی روده را افزایش دهد. مطالعه ای در سال 2014 نشان داد که ورزشکاران از تنوع جمعیت میکروبی روده بیشتر نسبت به افرادی که ورزش نمی کردند، برخوردار بودند.
با این وجود، ورزشکاران یک رژیم غذایی متفاوت را نسبت به گروه کنترل مصرف می کردند که می تواند در تفاوت های موجود در میکروبیوم روده آنها نقش داشته باشد.
کارشناسان 150 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در هفته به همراه دو جلسه یا بیشتر فعالیت های تقویت کننده عضلات را توصیه کرده اند.
خواب کافی
خواب کافی و با کیفیت می تواند به بهبود خلق و خو، شناخت، و سلامت روده کمک کند.
مطالعه ای در سال 2014 با حضور سوژه های حیوانی نشان داد که خواب نامنظم و اختلال در خواب می تواند نتایج منفی برای میکروبیوم روده داشته باشد که ممکن است خطر بیماری های التهابی را افزایش دهد.
حداقل هفت ساعت خواب خوب و با کیفیت شبانه برای بزرگسالان توصیه شده است.
استفاده از محصولات پاک کننده متفاوت
همان گونه که آنتی بیوتیک ها می توانند در جمعیت میکروبی روده اختلال ایجاد کنند، محصولات پاک کننده و ضد عفونی کننده نیز می توانند شرایطی مشابه را ایجاد کنند. مطالعه ای در سال 2018 به تجزیه و تحلیل میکروبیوم روده بیش از 700 نوزاد 3 تا 4 ماهه اقدام کرد.
پژوهشگران متوجه شدند که نوزادان ساکن در خانه هایی با بیشترین میزان استفاده از محصولات پاک کننده و ضد عفونی کننده دو برابر احتمال بیشتری دارد دارای سطوح بالاتر باکتری های روده Lachnospiraceae باشند که نوعی مرتبط با دیابت نوع 2 و چاقی است.
در سه سالگی، این کودکان دارای شاخص توده بدنی بیشتری نسبت به آنهایی بودند که در معرض سطوح بالای محصولات ضدعفونی کننده قرار نداشتند.
پرهیز از سیگار
سیگار کشیدن اثری منفی بر سلامت کلی بدن انسان دارد و روده نیز این شرایط مستثنی نیست. این عادت مضر احتمال ابتلا به سرطان را نیز بسیار افزایش می دهد.
مطالعه ای در سال 2018 نشان داد که سیگار کشیدن با افزایش میکروارگانیسم های بالقوه مضر و کاهش سطوح موارد مفید میکروبیوم روده را تغییر می دهد.
این آثار ممکن است خطر بیماری های روده ای و سیستمیک مانند بیماری التهابی روده را افزایش دهد.
دنبال کردن یک رژیم گیاهخواری
برخی مطالعات نشان داده اند که بین میکروبیوم گیاهخواران و افرادی که گوشت مصرف می کنند، تفاوت چشمگیری وجود دارد.
یک رژیم غذایی گیاهخواری ممکن است سلامت روده را به واسطه سطوح بالای فیبر پری‌بیوتیک دریافتی بهبود ببخشد.
به عنوان مثال، در یک مطالعه کوچک، افراد چاق یک رژیم گیاهخواری سخت را دنبال کردند که تمام محصولات حیوانی از جمله گوشت، لبنیات، و تخم مرغ برای یک ماه از آن حذف شده بود.
در پایان مطالعه، شرکت کنندگان به واسطه انواع تغییر یافته میکروب ها دارای سطوح کمتری از التهاب روده بودند. همچنین، آنها کاهش وزن را نیز تجربه کردند.