با بهترین آرامش‌دهنده‌های گیاهی آشنا شوید

به گزارش بهداشت نیوز به نقل از جام جم،  از بین گیاهانی که از قدیم برای تسکین درد یا کاهش اضطراب و افزایش اثرات آرامش استفاده میشده‌اند و امروزه صنایع داروسازی جدید آنها را به فرآورده‌های نوین تبدیل کرده‌اند،میتوان گیاهان سنبل‌الطیب (علف گربه)، رزماری (اکلیل کوهی)، بادرنجبویه (ملیس)، گل ساعتی، نعناع، و رازک را نام برد. با مصارف خانگی آنها بیشتر آشنا شوید.

1. گیاه سنبل‌الطیب با نام فارسی علف گربه، نام علمی valeriana officinalisو نام عمومیvalerianاز قدیم به عنوان آرامبخش و برای رفع بیخوابی استفاده میشده است.
قسمت مورد استفاده این گیاه، ریشه‌های آن است که بوی خاصی دارد و میتواند باعث سرمستی گربه شود، به همین دلیل به نام علف گربه شناخته میشود. مصرف سنتی آن به صورت 5 گرم ریشه‌های له شده و جوشانده است و میتوان روزی یک یا دو نوبت از آن استفاده کرد ولی امروز از این ریشه‌ها در صنایع داروسازی فراورده‌هایی به شکل قرص، کپسول و قطره تهیه میشود که مصرفشان را راحت کرده است. نکته قابل اهمیت و احتیاط این است که داروها و گیاه را نباید به مدت طولانی مصرف کرد و باید پس از دو یا سه هفته مصرف آن برای یک یا دو هفته قطع شود.

2. نام علمی گیاه رزماری که به فارسی به آن اکلیل کوهی گفته میشود، rosmarinos officicnalisو نام عمومی آن در جهان rosmaryاست. قسمت مورد اسفاده این گیاه برگهای معطر آن است که از قدیم به صورت دمکرده به عنوان آرامبخش مورد استفاده بوده است . امروزه از این گیاه فراورده‌هایی به اشکال مختلف تهیه میشود که میتوان از آنها به راحتی استفاده کرد. مصرف سنتی آن به صورت دمکرده است. برای این کار میتوان 5 گرم گیاه را خرد کرد و روی آن یک لیوان آب جوش ریخت و به مدت 20 دقیقه روی بخار قرار داد سپس آن را صاف کرد و نوشید. میتوان مصرف این مقدار را دوباره در روز تکرار کرد و بهتر است یک نوبت آن شب، هنگام خواب باشد.

3. نام علمی گل ساعتی passiflora incranataو نام عمومی آن passion flowerاست. قسمت مورد استفاده گیاه گلهای آن است که بسیار زیباست. این گیاه از قدیم به عنوان آرامبخش و برای رفع بیخوابی مورد استفاده بوده است. امروزه نیز در صنایع داروسازی از آن فراورده‌های مختلفی تهیه میکنند. مصرف سنتی آن به صورت دمکرده است و میتوان حدود 5 تا 7 گرم از گلهای خشک آن را به صورت دمکرده هر روز استفاده کرد نکته مهم و مورد احتیاط این است که فراورده‌های این گیاه نیز به طور ممتد و طولانی مدت نباید استفاده کرد زیرا آلکالوئیدی در آن وجود دارد که میتواند باعث وابستگی شود. بنابراین بهتر است مصرف آن دوره‌ای باشد و پس از مدتی مصرف قطع و بعد از مدتی دوباره شروع شود.

4. بادرنجبویه با نام جهانی ملیس melissaو نام علمی melissa officinalisاز خانواده نعناع است و شباهت زیادی به آن دارد. برگها که قسمت مورد استفاده هستند، بوی معطر و مطبوعی دارند. از برگهای این گیاه در قدیم به عنوان آرامبخش استفاده میکرده‌اند. مصرف سنتی آن به صورت دمکرده است، روی 5 گرم برگ خشک گیاه یک لیوان آب جوش بریزید 20 دقیقه روی بخار قرار دهید، سپس آن را صاف کنید و بنوشید. میتوان روزی تا 2 نوبت از این مقدار استفاده کرد. بهتر است یک نوبت مصرف آن شب هنگام باشد.

5.نعناع گیاه مشهوری است با نام علمی menthaکه حدود 33 گونه دارد. بیشتر این گونه‌ها به صورت سبزی خوراکی از قدیم مورد استفاده بوده‌اند. تعدادی از آنها به صورت ادویه در انواع غذاها به عنوان معطرکننده مورد استفاده است. نعناع یکی از پرمصرفترین گیاهان خوراکی است و رایحه آن یکی از پرمصرفترین رایحه‌ها در صنایع خوراکی، غذایی، بهداشتی، ماساژ درمانی و دارویی است. دو گونه مهم دارویی آن به نامهای نعناع فلفلی با نام علمی mentha piperitaو نعناع قمی با نام علمی mentha spicataبترتیب به نامهای عمومی peppermintو sermintدر جهان مشهورند. نعناع به صورت تازه ، خشک، عصاره، عرق، چای کیسه‌ای و رایحه رقیق شده مورد استفاده است. یکی از موارد استفاده دارویی آن به عنوان آرامبخش و ضد درد است و به صورت دمکرده، چای کیسه‌ای و قطره مورد استفاده قرار میگیرد. با توجه به خوراکی بودن گیاه نعناع فراورده‌های آن برای کودکان و نوزادان بلامانع است.

6.علف چای که به نامهای گل راعی، گل هزار چشم و هوفاریقون نیز مشهور است، به نام علمی hypericum perforatumو نام عمومی st.johns'wortدر جهان شناخته میشود. این گیاه از حداقل 2200 سال پیش نزد بیشتر اقوام و ملل جهان به عنوان ضد افسردگی و آرامبخش مورد استفاده بوده و موثرترین و قویترین گیاه آرامبخش و ضد افسردگی در بین گیاهان دارویی است. تقریبا همه دانشمندان طب سنتی و داروسازی از این گیاه یاد کرده‌اند و بیش از 100 کارخانه داروسازی از آن فراورده‌هایی به صورت قرص، کپسول و قطره تهیه میکنند. این گیاه همچنین پرمصرفترین گیاه دارویی آرامبخش در 10 سال اخیر بوده است. این گیاه و فراورده‌های مربوط به آن ضد استرس، ضد دلهره و تشویش ، رافع بیخوابی و بدخوابی، ضد درد، رخوت و سستی و آرامبخش است و برای افرادی که این مشکلات را به اضافه عدم تمرکز، افکار واهی گذشته و آینده، زود عصبانی شدن، حالت وسواسی، سردردهای معمولی و میگرنی، دلشوره‌های بیمورد و خمودی و سردمزاجی دارند، مفید است. یکی دیگر از آثار این دارو که محققان ایرانی آن را اثبات کردند، تسکین وزوز گوش است. البته این گیاه و فراورده‌های مربوط به آن عوارض جانبی هم دارد ولی این عوارض ضعیف و گذرا هستند. طبق آماری که در مقاله‌های خارجی ارائه شده،درصد عوارض جانبی این گیاه در افراد به حدود 4/2 درصد میرسد که از بعضی عوارض مواد خوراکی کمتر است.