به گزارش بهداشت نیوز: ویتامین D به عنوان «ویتامین خورشید» معرفی میشود چرا که پوست در مواجهه با اشعه آفتاب از کلسترول موجود در بدن ویتامین D میسازد، در واقع اشعه فرابنفش خورشید به کلسترول موجود در سلولهای پوستی میتابد و انرژی لازم برای سنتز ویتامین D را فراهم میکند.
این ویتامین نقش بسیاری در بدن ایفا میکند و برای سلامتی ضروری است. به عنوان مثال برای جذب کلسیم و فسفر که ۲ ماده معدنی مهم برای حفظ و تقویت استخوانهاست کاربرد دارد؛ به عبارت دیگر سطح پایین ویتامین D عواقبی از جمله افسردگی، ضعف عضلانی، سرطان،پوکی استخوان و مرگ را به دنبال دارد و این درحالی است که برخی از غذاها مقدار قابل ملاحظهای ویتامین D دارند که از جمله آنها میتوان به روغن ماهی، زرده تخم مرغ و ساردین اشاره کرد.
اگرشخصی نتواند به اندازه کافی از نور آفتاب بهره بگیرد میتواند با استفاده از مکملهای غذایی همچون مصرف ۳ بار در روز روغن کبد ماهی، مقدار لازم ویتامین D روزانه را دریافت کند.
برای جذب طبیعی ویتامین D نکته مهم نفوذ اشعه فرابنفش خورشید از پنجره به داخل است و این درحالی است که بسیاری از مردم با وجودی که در کنار پنجره رو به آفتاب کار میکنند، اما از کمبود ویتامین D رنج میبرند.
بهترین زمان جذب ویتامین D
میان روز به ویژه در روزهای تابستانی بهترین زمان برای جذب اشعه خورشید است، هنگام ظهر خورشید در گرمترین حالت خود قرار میگیرد و اشعه فرابنفش آن بسیار سوزاننده و حساس است، مطالعات بسیاری روی بدن نشان میدهد که هنگام ظهر بیشترین میزان ویتامین D در بدن ساخته میشود، اما مدت زمان مواجهه با خورشید باید کاهش یابد، در مطالعه دیگری دانشمندان دریافتند ۳۰ دقیقه مواجهه با خورشید در میانه روز در اسلو نروژ میزان نیاز به ویتامین D روزانه را تامین میکند و این درحالی است که مواجهه ۱۳ دقیقهای با نور خورشید در انگلستان ۳ بار در هفته برای سلامتی مردم کافی است.
طبق تحقیقات انجام شده دوز روزانه مورد نیاز ویتامین D پانزده میلیگرم است و این میزان نه تنها در میانه روز بلکه در ساعت دیگری از شبانه روز هم میتواند در بدن ساخته شود، اما میان روز بهترین زمان برای تامین این نیاز بدن است علاوه بر آن مطالعهای نشان داد که مواجهه با نور خورشید هنگام عصر خطرابتلا به سرطان پوست را افزایش میدهد.
تاثیر رنگ پوست بر تولید ویتامین D
رنگ پوست به وسیله رنگدانههای ملانین تعیین میشود، افرادی که رنگ تیره تری دارند نسبت به سایر افراد تعداد رنگدانههای ملانین آنها بیشتر و تیرهتر است و این موضوع باعث میشود تا پوست آنها در مواجهه با اشعه اضافی آفتاب مقاومت داشته باشد و اشعه UV خورشید که باعث سوختگی و سرطان پوست میشود، دفع میشود.
وجود رنگدانههای ملانین بیشتر در افراد با پوست تیره موجب میشود تا آنها برای تامین ویتامین D مدت زمان بیشتری را در مواجهه با نور خورشید قرار بگیرند و طبق برآوردها این افراد به حدود ۳۰ دقیقه تا ۳ ساعت زمان برای تامین ویتامین D در بدن نیاز دارند که در مقایسه با افراد با پوست روشن مدت زمان بسیار زیادی است و یکی از معضلات تامین ویتامین D به شمار میرود.
راهکارهایی برای جذب ویتامین D برای ساکنان دور از خط استوا
مردمی که در نواحی دورتر از خط استوا زندگی میکنند به میزان کمتری از ویتامین D بهره میگیرند، در این مناطق اشعه خورشید به وسیلهلایه اوزون جذب میشود بنابراین مردم به مدت زمان بیشتری برای تولید ویتامین D در بدن نیازمند هستند و این افراد در ۶ ماهه دوم سال به میزان بسیار کمتری میتوانند ویتامین D در بدن ذخیره کنند به عنوان مثال افرادی که در آمریکا و کانادا زندگی میکنند در ماههای نوامبر تا فوریه برای تامین ویتامین D در بدن دچار چالش هستند؛ همچنین ساکنان نروژ این مشکل را در ماههای اکتبر تا مارس دارند.
آیا استفاده از ضد آفتابها بر تامین ویتامین D موثر است؟
برخی افراد برای جلوگیری از سوختگی و سرطان پوست از ضد آفتابها استفاده میکنند؛ این ضد آفتابها حاوی مواد شیمیایی هستند که در انعکاس، جذب و پراکنده شدن اشعه خورشید اثرگذار است، با وجودی که اشعه فرابنفش (UVB) برای ساخت ویتامین D در بدن موثر است، اما ضد آفتابها از این فرایند جلوگیری میکنند؛ در واقع برخی مطالعات نشان میدهد که SPF۳۰ یا کمتر برای تولید ویتامین D در بدن تاثیر گذار هستند. اگر چه برخی مطالعات بر این باور هستند که استفاده از ضد آفتابها تاثیر بسیار جزئی بر سطح جذب ویتامین D دارند.
خطرات برخورد اشعه شدید خورشید به بدن
با وجودی که اشعه خورشید برای تولید ویتامین D بسیار موثر است، اما میتواند خطراتی هم درپی داشته باشد از جمله این خطرات میتوان به آفتاب سوختگی، آسیب به چشمها، پیری پوست، سرطان، تغییر در رنگ پوست و گرما زدگی اشاره کرد که با توجه به این عوارض توصیه میشود تا بعد از ۱۰ تا ۳۰ دقیقه که بدون هرگونه محافظی در برابر نور خورشید قرار گرفتید از ضد آفتابها استفاده کنید؛ تا از عواقب خطرناک اشعه خورشید در امان باشید، متخصصان پیشنهاد میکنند هر ۲ تا ۳ ساعت یکبار از ضد آفتابها برای محافظت در برابر نور خورشید استفاده شود
منبع: باشگاه خبرنگاران