مطالعه گسترده‌ای برای بررسی ارتباط بین افسرگی و مصرف چای، قهوه و نوشیدنی‌های شیرین روی بیش از 250000 فرد مسن در طی 10 سال انجام شد. پژوهشگران موسسه ملی بهداشت مصرف هر نوع نوشیدنی را در سال 1995 و 1996 ثبت و سپس این اعداد و ارقام را با گزارش شخصی شرکت کنندگان در تحقیق مبنی بر افسردگی بعد از سال 2000 مقایسه کردند. بر طبق نتایج منتشر شده در ماه آوریل گذشته در ژورنال پلوس وان مصرف قهوه و چای منجر به کاهش خطر افسردگی می‌شود. در این مقاله آمده است که اثر چای کمتر است اما نتیجه مطالعه دیگری حاکی از محافظت بیشتر مغز توسط چای است.
در تحقیق دیگری که در نوامبر سال 2013 صورت گرفته بود مشاهده شد که خطر افسردگی در چینی‌های مسنی که به طور مرتب هر نوع چایی را مصرف می‌کنند به طور قابل ملاحظه‌ای پایین است. پژوهشگران فعالیت‌های اوقات فراغت آنها را نیز در نظر گرفتند تا مطمئن باشند که اثر محافظتی مربوط به چای است نه دورهمی‌های زمان چای نوشیدن.
برخی مطالعات نشان می دهند که در مصرف کنندگان قهوه و چای نرخ پایین تر از زوال شناختی مشاهده شده است. تحقیقی که بر روی موش‌ها انجام شد نیز گواهی بر این مدعاست که ترکیبات شیمیایی ویژه‌ای که در قهوه و چای موجود‌اند خطر ابتلا به آلزایمر و پارکینسون را کاهش می‌دهند. در یکی از چنین مطالعه‌هایی که در ماه ژوئن گذشته در ژورنال آنلاین نوروبیولوژی پیری منتشر شد ترکیبی از قهوه به نام eicosanoyl-5-hydroxytryptamide را به عنوان مکمل غذایی موش استفاده کردند و محافظت از مغز حیوان را در برابر تغییرات پاتولوژیک از جمله آلزایمر مشاهده کردند. در سال 2013 آزمایش دیگری را توسط همان ترکیب برای محافظت از موش در برابر بیماری پارکینسون مدل موشی انجام دادند. مقاله دیگری که در ماه سپتامبر همان سال منتشر شد نیز گزارش می دهد که غنی‌سازی آب آشامیدنی موش توسط کافئین درهم پیچیده شدن پروتئین‌ها در بیماری آلزایمر را کاهش می‌دهد و نیز از اختلالات حافظه فضایی جلوگیری می‌کند. به این ترتیب کافئین نه تنها از مغز محافظت می‌کند بلکه به بهبود عملکرد آن نیز کمک می‌کند.
البته هنوز برای گفتن اینکه قهوه و چای واقعا از مغز محافظت می‌کنند قدری زود است، اما اغلب پژوهشگران موافق عادت روزانه نوشیدن چای و قهوه هستند و معتقدند که این عادت لطمه‌ای به سلامت انسان وارد نمی‌کند.
چای سبز و افزایش حافظه
به جز نتایج پژوهش جدید، چند وقت پیش گروهی از پژوهشگران در سوییس به این نتیجه رسیده بودند نوشیدن چای سبز به افزایش قوای حافظه کمک می‌کند و در واقع می‌توان از عصاره چای سبز برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مربوط به قوای حافظه همچون آلزایمر استفاده کرد. آنها در این پژوهش به این نتیجه رسیده بودند که با بالا رفتن سن و پیر شدن سلول‌ها، ترشح ماده شیمیایی سروتونین کاهش می‌یابد، بدین ترتیب ارتباط بین سلولی و انتقال اطلاعات دچار مشکل می‌شود. این مشکل بیشتر از همه در بخش حافظه و خاطرات خود را نشان می‌دهد. این مطالعه نشان داد که مصرف منظم چای سبز می‌تواند خطر ابتلا به آلزایمر و سایر بیماری‌های مرتبط به زوال عقل را کاهش دهد و نیز باعث کندی روند رشد سلول های سرطانی شود. نتیجه اصلی این پژوهش این بود که زمانی که چای سبز توسط آنزیم‌های روده هضم می‌شود مواد شیمیایی حاصل از این هضم با عواملی که موجب ابتلا به آلزایمر می‌شوند، مقابله می کنند. علاوه بر این نتایج مطالعه نشان داد که مولفه‌های هضم شده حاصل از نوشیدن چای سبز خواص ضد سرطانی نیز دارند به طوری که به صورت قابل توجهی رشد سلول‌های تومور را کند می‌کنند.
قهوه و چای چگونه با آلزایمر یا پارکینسون مبارزه می‌کنند؟
بیماری آلزایمر، بیماری است که بر عملکرد مغز تاثیر می‌گذارد. مبتلایان به این بیماری اغلب در به یاد آوردن رخدادها، تصمیم‌گیری‌ها و درک زبان‌ها دچار مشکلاتی می‌شوند. همچنین امکان دارد تغییرات رفتاری از خود نشان دهند. این مرض معمولا افرادی را که سنشان بیش از ۶۰ سال است، مبتلا می‌کند. علت بیماری یاد شده هنوز کاملا معلوم نیست اما تصور می‌شود که عوامل وراثتی و محیط زیستی نیز در پیدایش آن موثر است و تاکنون درمانی برایش پیدا نشده است.
بیماری پارکینسون نیز نوعی اختلال مغزی است که باعث رعشه و لرزه شده و مانع حرکت و موزونی اندام می‌شود. این بیماری غالبا بعد از ۵۰ سالگی بروز می‌کند، اگرچه گاهی در جوانان هم روی می‌دهد و تا به حال درمان مشخصی نداشته است.
نتیجه چند پژوهش بیانگر آن است که احتمالا مصرف قهوه و چای خطر ابتلا به بیماری‌های ذکر شده را کاهش می‌دهد. پژوهش‌های صورت گرفته پیرامون شمار زیادی از افراد نشان داده است که مصرف‌کنندگان چای و قهوه میانسال در اواخر عمر، کمتر گرفتار آلزایمر و عقل باختگی (دیوانگی) می‌شوند. همچنین دانشمندان از سال ۱۹۶۸ به بعد دریافته‌اند که نوشیدن قهوه یا چای خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را کاهش می‌دهد. همین پژوهش‌ها حکایت از آن دارد که امکان ابتلای کسانی که در رژیم غذایی روزانه‌شان چای و قهوه وجود دارد، به این بیماری در اواخر عمر ۳۰ درصد کمتر است. برخی مطالعات اشاره بر آن دارند که علت این موضوع وجود پاره ای مواد در قهوه و چای است که سلول‌های مغز را از آسیب محافظت می‌کنند.
نقل از سینا پرس