به گزارش بهداشت نیوز، هیچ‌وقت روزی را که به‌خاطرِ داشتنِ پای پرانتزی مسخره شدم یادم نمی‌رود. از همان لحظه بود که تصمیم گرفتم هرطوری شده، دنبال راه درمان قطعیِ این مشکل باشم. قبول دارم که فرمِ بدنِ هرکسی متفاوت با دیگری‌ست، اما پای پرانتزی شکلی ناهنجار دارد و نمی‌شود ظاهر بدِ آن را در شلوار لوله تفنگی نادیده گرفت.
آیا شما هم تا حالا به فرم پاهایتان دقت کرده‌اید؟ اگر پاهای صاف و کشیده دارید که خوش‌به‌حالتان، اگر هم کمی به وضعیت پاهای خود شک دارید و حس می‌کنید که مثل پاهای من، فرم غیرطبیعی (ضربدری و یا پرانتزی) دارید، لازم نیست نگران باشید.چون من بعدها متوجه شدم مشکلی که برایم نقش یک غول را بازی می‌کرد، تنها با اصرار در انجام چند حرکت، برای همیشه شکست خورد. پس شما هم برای آگاهی از علت این مشکل و بهترین راه درمانِ آن، تا پایان مطلب همراه ما باشید.
مشکلی به نام پای پرانتزی
پای پرانتزی به عارضه‌ای گفته می‌شود که بین زانوهای شخص فاصله‌ای به حالت کمانی وجود داشته باشد. بسیاری از مردم تصور می‌کنند که تنها راه اصلاح پاهای پرانتزی، انجام عمل جراحی است. اما آیا راه دیگری هم وجود دارد که بتوانیم به‌راحتی برای همیشه فرم پاهای خود را اصلاح کنیم؟ بهترین و مؤثرترین راه برای درمان و اصلاح پای پرانتزی چیست؟
چرا پاها پرانتزی می‌شود؟
دلایل زیادی برای عارضه پای پرانتزی وجود دارد، که به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
ضعفِ عضلات
کمبود ویتامین D
بیماری روماتیسم
شکستگی استخوان
راشیتیسم (نرمی استخوان)
چرخش پاها به سمت داخل
استفاده بیش‌ازحد از پوشک دوران نوزادی
اضافه وزن و چاقی در کودکان
بد نشستن و بد ایستادن‌ها
ضعف یا کوتاهی ماهیچه همسترینگ
راه تشخیص پای پرانتزی چیست؟
پای پرانتزی، نوعی اختلال در قرار گرفتنِ ساق‌های پا است. در این عارضه، زانوها از هم فاصله زیادی می‌گیرند. یکی از راه‌های تشخیصِ عارضه پای پرانتزی این است که در حالت ایستاده، بدونِ منقبض‌کردنِ عضلات، قوزک پاهایتان را به‌هم بچسبانید؛ سپس فاصله بین زانوهای خود را اندازه‌گیری کنید. اگر فاصله دو زانوی شما از هم زیاد باشد و یا آن‌ها را مثل حالت کمان مشاهده کنید، پس پاهایتان پرانتزی است.
پای پرانتزی چه عوارضی دارد؟
ایجاد آرتروز زودرس؛
تغییر شکل در ساختمان پاها و ظاهر ناخوشایند؛
فشار زیاد به سطح داخلی مفصل زانو و درد شدید؛
کشش بافت‌های نرم در قسمت داخلی زانو و درد شدید.
بهترین درمان پای پرانتزی چیست؟
بهترین راه اصلاح و درمان این عارضه در همه سنین، انجام حرکات ورزشی اصلاحی در کنار تمرینات یک برنامه ورزشی شخصی و اصولی است. خوشبختانه این روش هیچ عوارضی ندارد. در ادامه به بررسی تأثیر ورزش در درمان این عارضه و معرفی بهترین حرکات اصلاحی، می‌پردازیم.
بهترین سن برای درمان پای پرانتزی چند سالگی است؟
اگر در سنین پایین‌تر برای درمان این عارضه اقدام کنید، زودتر و راحت‌تر به نتیجه خواهید رسید؛ تا اینکه بخواهید این مشکل را به سنین بالاتر موکول کنید. بسیاری از خانواده‌ها به اشتباه تصور می‌کنند کودکی که پای پرانتزی دارد، با گذر زمان این وضعیت اصلاح خواهد شد.اگر بعد از سه سالگی، هنوز هم پاهای کودک پرانتزی باشد، نیاز به اصلاح و انجام تمرینات و حرکات ورزشی اصلاحی خواهد داشت. دقت کنید که تغییر فرم پا کاری نیست که بلافاصله بعد از انجام تمرینات به آن دست یابید؛ بلکه این اصلاحات، نیازمند پایبندی به تمرینات و سخت‌کوشی است.
نکته: ورزش پیلاتس و یوگا نیز برای تغییر وضعیت پاها مؤثر هستند و می‌توانند شدت آن را کم کنند، اما در بعضی از موارد خاص، پای پرانتزی فقط با عمل جراحی اصلاح می‌شود؛ البته جراحی، خطرناک و پرهزینه است.
عمل جراحی با این خطرات سراغتان می‌آید
بهتر است که به عمل جراحی، به‌عنوان اولین راهِ‌حل نگاه نکنید؛ زیرا عوارضی در پی دارد و باعث این آسیب‌ها می‌شود:
آسیب عصبی؛
عفونت استخوان؛
زخم‌های ناخوشایند؛
احتمال استفاده از گیره‌ها و قلاب‌های فلزی داخل پا؛
صاف‌شدن، شکستن یا برداشتن قسمت‌هایی از استخوآن‌های خاص در حین عمل.
ورزش تا چه حد در اصلاح پای پرانتزی تأثیر دارد؟
همان‌طورکه گفته شد، ورزش، تنها روشِ بدونِ آسیب است که برای درمان پای پرانتزی به‌کار می‌رود. تمریناتی که در این بخش معرفی شده، برای قوی‌تر کردنِ عضلات رآن‌ها و زانوها طراحی شده است؛ یعنی با تقویتِ این عضلات، فرم پای شما تغییر پیدا کرده و به حالت طبیعی و دلخواه بر‌می‌گردد.اگر این حرکات اصلاحی را به‌طور پیوسته در کنار برنامه ورزشی‌تان انجام بدهید، به‌طور قطع بهترین نتیجه را خواهید دید.
بهترین حرکات اصلاحی برای درمان پای پرانتزی
حرکات بخش اول
ابتدا باید عضلات اددکتور ران (نزدیک‌کننده) را تقویت کنید. به همین منظور بهتر است که این دو حرکت را انجام دهید.
حرکت بالا آوردن پا
برای انجام این حرکت، ابتدا روی سطحی صاف، به پهلو دراز بکشید. یکی از پاها را روی زمین قرار داده و پای دیگرتان را در پشت پای مخالف خم کنید؛
حالا پایی که روی زمین قرار دارد را به‌آرامی بالا بیاورید، به صورتی‌که کشش عضلات ادکتورِ (نزدیک‌شونده) داخل ران پایتان را احساس کنید؛
۲۰ تا ۶۰ ثانیه در همین حالت بمانید و سپس پایتان را پایین بیاورید؛
همین حرکت را برای پای مخالف نیز به مدت ۲۰ تا ۶۰ ثانیه تکرار کنید.
حرکت کششی پا
روی زمین بنشینید و پاهایتان را صاف در کنار هم قرار دهید؛
پای سمت راست خود را خم کرده و در قسمت بیرونیِ ران پای چپ (به‌صورت ضربدری) بگذارید؛
آرنج دست چپ خود را دور زانو قرار داده و به سمت خودتان بکشید؛ ۲۰ تا ۶۰ ثانیه در همین حالت بمانید و سپس زانویتان را رها کنید؛
همین حرکت را برای پای دیگر نیز انجام دهید.
حرکات بخش دوم
سری بعدیِ حرکات برای تقویت عضلات ساق پا (شین پا) تمرین می‌شود. بسیاری از ما عادت به بد راه رفتن داریم، به صورتی‌که هنگام راه‌رفتن وزن زیادی را روی قسمت‌های کناریِ پاهایمان می‌اندازیم. بنابراین برای کاهش آسیب بهتر است تمرینات زیر را انجام دهید.
حرکت دورسی فلکشن
برای انجام این حرکت، روی صندلی بنشینید و یکی از پاهایتان را بالا بیاورید؛
پای خود را صاف نگه دارید و به‌آرامی دورسی فلکشن (خم‌کردنِ پا از مچ) انجام دهید؛ یعنی مچ پایتان را به سمت عقب و جلو خم کنید؛
این حرکت را بیشتر از ۱۰ بار نمی‌توانید تکرار کنید؛ زیرا احساس سوزش در عضلات پایتان خواهید داشت؛
در آخر، همین حرکت را برای پای دیگر نیز تکرار کنید.
نکته مهم: برای مشاهده تأثیر این تمرینات، حدوداً به دو یا سه هفته وقت نیاز دارید؛ بنابراین بعد از یک‌بار انجام تمرینات توقع معجزه نداشته باشید.
حرکت کشش زانو
هدف این تمرینات، کشش عضلات کنار ناحیه زانو است. این تمرینات، فشار بر روی تاندون‌ها و مفاصل را کم کرده و در بهبود خمیدگیِ پا مؤثر است. تمرینات کشش پا، تنها برای پاهای پرانتزیِ خفیف کاربرد دارد.
چگونگی انجام حرکت
برای انجام این تمرینات، ابتدا روی زمین صاف بخوابید. زانوهایتان را خم کنید و یک وزنه بین پاها قرار دهید. پاهایتان باید تا حدی خم شود که باسنتان را لمس کند، و سپس آن را بکشید. این فرایند را چندین بار تکرار کرده تا کم‌کم پیشرفت داشته باشید. در ادامه باید از وزنه سنگین‌تری استفاده کنید.
پیلاتس
این ورزش بسیار شبیه یوگا بوده و می‌تواند عضلات حیاتیِ بدن را بهبود ببخشد. همچنین در برطرف‌شدنِ نقص بدن و اصلاح پای پرانتزی مؤثر است. حرکات بالرینا و رول آپ قدرتِ باعث فرم‌دهی به پاها می‌شوند و در نواحی شکم، فرایند عضله‌سازی را انجام می‌دهند. حرکات پیلاتس را در سایت فیتامین مشاهده کنید.
یوگا
حرکات یوگا، آسان‌ترین روش تمرین نیستند، اما بهترین راه برای افزایش انعطاف‌پذیری و اصلاح بدن به‌شمار می‌روند. اگر پاهایتان پرانتزی است، یوگا می‌تواند یک چالش عالی برای شما باشد. با کمک کمربند یوگا می‌توانید انحنای پای پرانتزی را صاف و اصلاح کنید. برای آشنایی بیشتر با حرکات فوق‌العاده یوگا، مطالب یوگا سایت فیتامین را مطالعه کنید.
درمان با ماساژ
ماساژ برای کودکان بسیار مفید است. انجام ماساژ در یک زمان طولانی انجام می‌شود؛ چون درمان‌گر، به‌طور متداول پای کودک را جلو و عقب می‌برد. وقتی کودک خوابیده، خم‌شدنِ زانو می‌تواند حمایت بیشتری را ایجاد کند.
چگونگی انجام حرکت
کودک در حالت خوابیده، زانوهای خود را خم می‌کند و سپس تا نزدیک می‌آورد. به منظور دستیابی به نتایج قابل توجه، این فرایند باید چندین بار تکرار شود.کفش‌ها یا پابندهای مخصوص نیز در اصلاح پای پرانتزی مفید هستند. به‌طور معمول، کاربرد استفاده از آن‌ها در موارد حاد است. از این نوارها می‌توان برای بهبود کامل فرم پای کودکان استفاده می‌شود.
نتیجه‌گیری
بهترین اقدامات برای پیشگیری از پاهای ضربدری یا پرانتزی (پاهای کمانی)، کنترل وزن و مراقبت از تناسب اندام است. بهترین و تضمینی‌ترین راه برای کنترل و درمانِ این عارضه (که خیلی از افراد به آن دچارند)، انجام تمرینات کاملاً شخصی برنامه ورزشی آنلاین فیتامین و مشورت‌گرفتن از کارشناسان ورزشیِ باتجربه است.
منبع: فیتامین