بیماری عفونی واگیرداری که از هزاران سال پیش عامل مرگ بوده و برخی از علائمش شبیه کروناست

به گزارش بهداشت نیوز به نقل از مفدا، سل یک بیماری عفونی واگیردار است که در اثر گونه های مختلف «مایکوباکتریوم» ایجاد می شود، اما در بیشتر موارد ناشی از مایکوباکتریوم توبرکلوزیس یعنی نوع انسانی آن است.

حدود یک سوم جمعیت جهان به میکروب سل آلوده بوده و در خطر ابتلا به بیماری فعال سل قرار دارند؛ این بیماری شایع ترین علت مرگ ناشی از بیماری های عفونی در جهان است و با وجود پیشرفت های علم پزشکی، همچنان جزو مشکلات بهداشتی در کشورهای مختلف به شمار می رود؛ سازمان بهداشت جهانی با صعودی شدن بار جهانی سل، ضمن اعلام بیماری سل به عنوان یک فوریت جهانی، کاهش هر چه سریع تر میزان شیوع، مرگ و میر و به تبع آن میزان بروز سل را در لیست اهداف کلی خود و کشورها قرار داده است.

عوامل متعددی از جمله آلودگی به ویروس ایدز، تغذیه نامناسب، فقر، دسترسی نداشتن به مراقبت های پزشکی مناسب، تماس نزدیک با افراد مبتلا به سل ریوی خلط مثبت، ابتلا به بیماری های ریوی مزمن، اعتیاد به سیگار و الکل، دیابت قندی و برخی داروها افراد را بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت سل قرار می دهد؛ بیماری سل می تواند بیشتر اعضای بدن را مبتلا سازد، اما شایع ترین شکل بیماری، سل ریوی است که در بزرگسالان اغلب همراه با خلط مثبت بوده و به شدت مسری است.

راه انتقال عفونت سل

راه انتقال عفونت اغلب از راه تنفس است، اما میکروب سل پس از ورود به ریه و ایجاد ضایعه اولیه می تواند از راه جریان خون، عروق لنفاوی، برونش ها و یا مستقیم به دیگر قسمت های بدن منتشر شود؛ سل از راه آب، غذا، تماس جنسی، تزریق خون و یا نیش حشرات منتقل نمی شود.

مهم‌ترین علائم بیماری سل

نشانه‌های اولیه بیماری سل فعال عبارت است از:

سرفه بیش از سه هفته

خلط در هنگام سرفه که ممکن است همراه با خون باشد

بی‌اشتهایی و کاهش وزن

خستگی و احساس ناخوشی

تورم در ناحیه گردن

تب و لرز

تعریق شبانه

درد سینه

اقدامات پیگیری
۱- پایش بعد از درمان ( پیگیری بعد ازبهبودی)
به کلیه بیماران باید توصیه شود که پس از خاتمه درمان ، درصورت پیدایش مجدد علایم ، به سرعت جهت معاینه و بررسی مراجعه نمایند.

دو گروه ابیماران–افرادHIV+و موارد سل مقاوم به چند دارو(MDR-TB)-لازمست هر سه ماه یکبار برای مدت حداقل۲سال از خاتمه درمان ضد سل از نظر احتمال عود تحت بررسی بالینی و پیگیری قرار گیرد.

۲- بررسی موارد در تماس نزدیک
اطرافیان بیماران مبتلا به سل ریوی اسمیر خلط مثبت ، سل حنجره و کودکان مسلول در زمره گروه هایی هستند که باید مطابق با الگوریتم های تنظیم شده در کتاب راهنمای کشوری مبارزه با سل ،تحت بیماریابی فعال قرار گیرند.

۳- تجویز درمان دارویی پیشگیرانه/ پروفیلاکتیک برای گروه های زیر:
شیرخواران مادران مبتلا به سل ریوی با اسمیر خلط مثبت
کلیه کودکان کمتر از۰سال که در معرض تماس نزدیک با بیماران مبتلا به سل مسری بوده اند، ولی ابتلا به بیماری سل فعال در آنها رد شده است .

آن دسته از افراد در تماس نزدیک با بیماران مبتلا به سل مسری که دریافت کننده داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی (نظیر کورتیکوستروئید طولانی مدت ، داروی شیمی درمانی ، داروی ضد رد پیوند یا آنتا گونیستهایTNFa) بوده اند ولی ابتلا به بیماری سل فعال در آنها رد شده است.
آن دسته از افراد در تماس نزدیک با بیماران مبتلا به سل مسری که مبتلا به سیلیکوزیس ، دیابت قندی، جراحی گاسترکتومی و یا بای پس ژژنوایلئال بوده اند ولی ابتلا به بیماری سل فعال در آنها رد شده است

افراد HIV+ به شرط رد ابتلا به بیماری سل فعال و قرار گرفتن در یکی از گروه های زیر:
افرادی که PPD مثبت دارند
افرادی که قبلا سابقهPPD مثبت داشته و درمان پیشگیری مناسب نشده اند
افرادی که در تماس با بیمار مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت هستند
افرادی که در رادیو گرافی قفسه سینه آنها شواهدی دال بر ابتلا به بیماری سل در زمان گذشته وجود دارد ولی فرد درمان کامل دریافت نکرده باشد.