عوامل خطری که احتمال سقط جنین را بالا می‌برند

به گزارش بهداشت نیوز، بیشتر اوقات نمی‌دانیم علت سقط جنین دقیقاً چیست، در عوض معمولاً به ریسک فاکتورهایی که احتمال سقط جنین را افزایش می‌دهند توجه می‌کنیم؛ اما واقعیت این است که ریسک فاکتورهای سقط جنین تا حدود زیادی پیچیده‌اند.

جالب است بدانید خیلی از خانم‌هایی که سقط جنین می‌کنند، پیش از این اتفاق، هیچ ریسک فاکتوری ندارند؛ اما در مقابل بعضی از خانم‌هایی که دارای خیلی از ریسک فاکتورهای سقط جنین هستند، در نهایت یک بارداری کامل و بی‌عیب را پشت سر می‌گذارند. علاوه بر این، در بیشتر موارد، حتی کسی که احتمال سقط جنینش بالاست، بیشتر احتمال دارد که یک بارداری نرمال داشته باشد تا اینکه سقط جنین کند.

به طور کلی، به غیر از ریسک فاکتورهای قابل کنترل سبک زندگی که احتمال سقط جنین را افزایش می‌دهند، مانند سیگار کشیدن، خانم‌ها کار زیادی نمی‌توانند انجام دهند تا بر نتیجه‌ی بارداری خود اثر بگذارند.

ریسک فاکتورهای سقط جنین در مقایسه با علائم سقط جنین

علاوه بر اینکه شما باید تفاوت بین ریسک فاکتورهای سقط جنین و علت‌های این اتفاق را بدانید، لازم است تفاوت‌های ریسک فاکتورهای سقط جنین را با علائم آن نیز تشخیص دهید، زیرا این وجه تمایز می‌تواند گیج‌کننده باشد. کسی که علائم سقط جنین را دارد در معرض سقط جنین است. از آنجایی که بیشتر علائم سقط جنین قطعی و کاملاً مشخص نیستند، به گفته‌ی پزشکان این علائم «تهدید به سقط» یا threatened abortion نامیده می‌شوند. Abortion عبارت تخصصی پزشکی برای سقط جنین است که می‌تواند غیرارادی (برنامه‌ریزی نشده) یا انتخابی (برنامه‌ریزی شده) باشد.

با توجه به هدفی که از ارائه‌ی این مطلب داریم، علائم سقط جنین را فاکتورهایی در یک بارداری می‌دانیم که ممکن است نشان‌دهنده‌ی این باشند که سقط جنین در شرف وقوع است. ما از عبارت ریسک فاکتور برای بیان فاکتورهایی استفاده می‌کنیم که پیش از بارداری و حین بارداری وجود دارند و می‌توانند با افزایش احتمال سقط جنین در آینده مرتبط باشند.

انواع ریسک فاکتورهای سقط جنین

ریسک فاکتورهای سقط جنین چند نوع گوناگون دارند و این ریسک فاکتورها می‌توانند شامل مادر، جنین و یا هر دو شوند. بیماری‌های مادر می‌توانند ریسک سقط جنین را افزایش دهند، همان‌طور که وقوع ناهنجاری‌های کروموزومی در جنین می‌توانند احتمال سقط جنین را بالا ببرند.

فاکتورهای مربوط به سبک زندگی نیز در احتمال سقط جنین نقش دارند، برخی از این ریسک فاکتورها قابل کنترل‌اند، مثلاً سیگار کشیدن، در حالی که برخی دیگر تحت کنترل ما نیستند، مثلاً استرس زیاد ناشی از شرایط و حوادثی که فراتر از کنترل ما هستند. برخی از انواع ریسک فاکتورها می‌توانند هم‌زمان روی دهند. مثلاً ناهنجاری‌های کروموزومی (ژنتیکی) در کودک با افزایش احتمال سقط جنین مرتبط هستند، از آن طرف این ناهنجاری‌ها با بالا بودن سن مادر نیز ارتباط دارند.

بیماری‌هایی در جنین که با سقط جنین ارتباط دارند

بیشتر موارد سقط جنین نتیجه‌ی ناهنجاری‌های تصادفی کروموزومی هستند و ریسک تکوین یک جنین با ناهنجاری‌های کروموزومی با بالاتر رفتن سن مادر افزایش می‌یابد. اما لازم به ذکر است علی‌رغم اینکه ناهنجاری‌های کروموزومی با سن بالای مادر محتمل‌تر می‌شود، احتمال وقوع ناهنجاری‌های کروموزومی در بارداری زنان جوان‌تر بیشتر است، دلیل آن نیز ساده است: زیرا زنان جوان بیشتری وجود دارند که باردار می‌شوند!

بیماری‌های مادر که با سقط جنین ارتباط دارند

همان‌طور که گفتیم، ناهنجاری‌های کروموزومی در کودک گاهی با سن بالای مادر مرتبط هستند. علاوه بر این، یک سری از بیماری‌ها در مادر ممکن است به معنی بالاتر بودن ریسک سقط جنین، زایمان زودرس یا از دست رفتن بارداری باشد.

ریسک فاکتورهای بالقوه برای سقط جنین

. سن مادر (جوان‌تر از 15 سال و مسن‌تر از 35 سال)

. مشکلاتی در بارداری‌های پیشین مثلاً سابقه‌ی سقط جنین

. باردار شدن بعد از یک دوره ناباروری

. داشتن اضافه وزن یا کمبود وزن شدید

. بیماری‌های مزمن مانند دیابت کنترل نشده و بیماری‌های مربوط به تیروئید

. بیماری‌های منتقله از راه جنسی

. برخی از عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی حین بارداری

. ناهنجاری‌های شکل رحم مثلاً سپتوم، ریسک فاکتوری برای سقط جنین است. زنانی که ناهنجاری‌هایی در شکل رحم دارند پیش از اینکه این مشکل تشخیص داده شود دچار سقط‌جنین‌های مکرر می‌شوند.

فاکتورهای سبک زندگی مرتبط با افزایش احتمال سقط جنین

گاهی یک سری از فاکتورها در سبک زندگی ممکن است احتمال سقط جنین را افزایش دهند. این فاکتورها معمولاً به‌خودی‌خود دلیل سقط جنین نیستند، زیرا خیلی از افرادی که این فاکتورها را دارند سقط جنین نمی‌کنند، اما این فاکتورها می‌توانند احتمال از دست رفتن یک بارداری را افزایش دهند.

. اعتیاد به مواد مخدر

. نوشیدن الکل

. سیگار کشیدن (هم مادر و هم پدر)

. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی به دلایل شغلی

. استفاده از یک سری از داروها و مسکن‌ها حین بارداری

. استفاده از برخی از گیاهان در بارداری

فاکتورهایی که احتمالاً با افزایش ریسک سقط جنین مرتبط‌اند

با توجه به مطالعاتی که همچنان در حال انجامند، برخی از فاکتورها ممکن است با افزایش ریسک سقط جنین مرتبط باشند یا مرتبط نباشند. فاکتورهای زیر گاهی در یک مطالعه جزو ریسک فاکتورها قرار می‌گیرند و در مطالعاتی دیگر نه. جامعه پزشکی نیز هنوز بر سر این مسئله بحث و جدل دارد که آیا بین فاکتورهای زیر و از دست رفتن بارداری ارتباطی وجود دارد یا خیر:

. مصرف زیاد کافئین

. استرس و اضطراب مزمن

. قرار گرفتن در معرض سطوح پایینی از تشعشعات

. ورزش‌های پُرشدت

احتمال سقط جنین

بعضی از فاکتورهایی که در بالا گفتیم، ریسک فاکتورهای قابل توجه‌تر برای سقط جنین هستند، در حالی که دیگر فاکتورها چندان ارتباط محکمی با این اتفاق ندارند.

اگر سابقه‌ی سقط جنین داشته باشید، شاید این سؤال برایتان مطرح شود که آیا احتمال دارد این اتفاق دوباره برایتان پیش بیاید یا نه.

فاکتورهایی که با افزایش احتمال سقط جنین مرتبط هستند

بحث پیرامون ریسک فاکتورهای سقط جنین بدون پرداختن به باورهای اشتباه درباره‌ی آن کامل نمی‌شود. طی مطالعات و تجربیات نشان داده شده عوامل زیر در بیشتر خانم‌ها منجر به سقط جنین نمی‌شوند، هر چند شما باید طبق توصیه‌های پزشکتان عمل نمایید:

. رابطه جنسی حین بارداری

. استفاده از قرص‌های ضدبارداری

چند نکته

مهم است که بدانید نکات گفته شده چیزهایی هستند که به افراد کمک می‌کنند نسبت به برخی از ریسک فاکتورهای سقط جنین آگاهی پیدا کنند و احتمالاً هر وقت لازم است تغییرات لازم در سبک زندگی خود را ایجاد نمایند، اما سرزنش کردن مجاز نیست. همان‌طور که در ابتدای مطلب گفته شد، بیشتر افرادی که سقط جنین می‌کنند، ریسک فاکتور قابل توجهی ندارند و خیلی از خانم‌هایی که دارای چند ریسک فاکتور سقط جنین هستند، یک بارداری سالم و بی‌عیب را پشت سر می‌گذارند و کودکانی نرمال به دنیا می‌آورند.

برای زنانی که دغدغه‌ی این را دارند که چگونه «ممکن است» یک سقط جنین رخ بدهد، خوب است بدانند که شناخت و درک این مسئله بسیار کار سختی است، حتی برای زنی که به طور ارادی انتخاب می‌کند که جنین خود را سقط کند. اگر سقط کردن جنین بر اساس عادت‌ها و رفتارها کار ساده‌ای بود، ما هرگز داستان‌های وحشتناکی در مورد سقط‌جنین‌های انتخابی نمی‌شنیدیم و خانم‌ها می‌توانستند به راحتی دست به رفتارهایی بزنند که منجر به سقط جنین و پایان بارداری‌شان شود.

در واقع بیشتر خانم‌ها نمی‌توانند کار خاصی انجام دهند تا منجر به سقط جنین شود یا جلوی وقوع سقط جنین را بگیرد. واقعیتی که شاید برای کسی که تازه سقط جنین کرده تلخ و بی‌معنی باشد این است که، سقط جنین معمولاً بخشی از راهکار طبیعت برای پایان دادن به یک بارداری است که در آن امیدی به یک زندگی نرمال در خارج از رحم مادر نیست و انسان متولد شده دچار اختلالات کروموزومی خواهد بود.