برای خیلی از ورزشکاران، صدا دادن مفاصل هنگام ورزش و یا راه رفتن و حتی نشستن، بسیار نگران‌کننده و آزاردهنده است. گاهی این صدا به‌صورت خِرت خِرت و شبیه به ساییده‌شدنِ دو چیز روی هم است؛ در واقع مفاصل بسیاری از افراد، هنگام حرکت صدا می‌دهد.
به گزارش بهداشت نیوز، شاید شما هم متوجه چنین صداهایی در مفاصل بدنتان شده و نگران باشید که آیا این وضعیت طبیعی است یا غیرطبیعی؟ اما صدا دادن مفاصل گاهی نگران‌کننده است و باید به آن توجه کرد، شاید برای بسیاری از افراد، به‌ویژه ورزشکاران، این سؤال پیش بیاید که صدای کدام مفاصل طبیعی و کدام مفاصل نگران‌کننده است؟ و اینکه تا چه حد باید صدای مفاصل را جدی بگیرند؟ و آیا قابل درمان است؟ فیتامین در این مطلب به تمام پرسش‌ها و نگرانی‌های شما پاسخ قطعی داده، پس تا پایان این مطلب صبور باشید.
علت صدا دادن مفاصل چیست؟
برخلاف آن‌که بعضی از افراد تصور می‌کنند این صداها ناشی از شکسته‌شدنِ غیرارادیِ قولنج یا پیش‌نشانه‌ای از مشکلات مفصلی یا آرتروز است، اما این نظریه‌ها لزوماً درست نیست، چراکه صدای مفصل همیشه ناشی از شکستن قولنج نیست و بعضی از مفاصل ما حین انجام بعضی حرکات یا موقع راه رفتن، صدا می‌دهند؛ بی‌آن‌که برایمان مشکل جدی ایجاد کند یا نشانه‌ای از بیماریِ اسکلتی یا مفصلی خاصی باشد.
با برخی از دلایل صدا دادن مفاصل آشنا شوید
صداهای مفصلی طبیعی
نوع دیگری از صدای مفاصل، در افراد جوان به‌خصوص در زانو، مچ پا، شانه یا مفصل لگن شایع است. ریشه این صداها، گاهی داخل خود مفصل و یا در بافت‌های اطراف آن است. این صداها بسیار دائمی هستند و فرد با هر قدمی که برمی‌دارد، احساس می‌کند در زانو یا مچ پایش صدایی شنیده می‌شود.
دلایل ایجاد صدایی که بعضی وقت‌ها حتی اطرافیان هم آن را می‌شنوند، بسیار متعدد است، اما بیشتر اوقات، زمانی ایجاد می‌شود که یک قسمت از بافت‌های داخل یا اطراف مفصل در حالت غیرمعمول قرار گرفته و با حرکت به یک قسمت دیگر گیر کند و سپس آزاد شود.
کسانی‌که گرفتار این سروصداها هستند، کم‌کم یاد می‌گیرند که مفصل را در کدام جهت حرکت دهند تا صدا ندهد. این صداهای ایجاد شده با درد همراه نیستند و نیازی هم به درمان ندارند، فقط توصیه می‌شود که مفصل را در وضعیتی که باعث ایجاد صدا می‌شود، قرار ندهند.
این صداهای طبیعیِ مفاصل، اکثر اوقات در اطراف زانو، مفصل لگن و شانه تاندون‌ها و رباط‌هایی وجود دارد که وقتی از روی یکدیگر و یا زوائد استخوانی جابه‌جا می‌شوند، صدا ایجاد می‌کنند. هرگونه تکرار وضعیت که با درد و محدودیتِ حرکتی همراه باشد، به درمان نیاز دارد.
آزاد شدن گاز بین مفاصل
مفصل، دارای مایعی است که می‌تواند تولید گاز کند، و آزاد شدنِ این گاز صدایی مانند ترکیدنِ بادکنک ایجاد می‌کند.
حرکت تاندون‌ها
وقتی مفاصل حرکت می‌کنند، وضعیت تاندون‌های اطراف آن مفصل نیز تغییر می‌کنند. این تغییر وضعیت، موجب می‌شود تا آن‌ها از روی برجستگی‌هایِ استخوانیِ اطراف مفصل عبور کنند. با باز و بسته‌شدنِ مکرر مفصل، هرکدام از این تاندون‌ها ممکن است بارها به جلو و عقب حرکت کرده و با هربار عبور از روی برجستگیِ استخوانی، صدایی ایجاد می‌کنند. فرد ممکن است این صداها را حس شده و یا حتی دیگران هم آن را بشنوند. همچنین با حرکت کردن مفصل، در بعضی حالات، لیگامان های اطراف آن بشدت کشیده می شوند و این کشیدگی ممکن است صدا ایجاد کند.
آرتروز زانو
شایع‌ترین دلیل صدا دادن مفاصلِ بزرگ اندام تحتانی، به‌خصوص زانو، در میان‌سالان، ساییدگی (آرتروز) مفصل است. در این موارد، هنگام خم و راست‌کردن مفصل، صدایی شبیه به خِرت‌خِرت احساس می‌شود؛ علت ایجاد این صدا، از بین‌رفتنِ غضروفِ بین استخوان‌ها در مفصل است که باعث می‌شود استخوان‌ها روی هم قرار گیرند و کم‌کم سطحشان تراشیده شود. این نوع صدا، بیشتر از زانو شنیده می‌شود، اما در سایر مفاصل مثل شانه، دست و گردن هم اتفاق می‌افتد. اگر ساییدگی در مفصل ثابت شود، درمان شامل تغییر روش زندگی، شیوه نشستن، دارودرمانی و فیزیوتراپی و به‌ندرت جراحی است.
آسیب و پارگی رباط
آسیب و پارگیِ رباط‌های زانو نیز از مهم‌ترین علت صدا دادن زانو است. شخص در هنگام آسیب‌دیدگی احساس می‌کند که صدایی در زانوی خود شنیده است؛ به‌خصوص در هنگام بروز آسیب‌ها و پارگیِ رباط صلیبیِ قدامی زانو، صدای تق‌تقِ زانو شنیده می‌شود. همچنین ممکن است بعد از پارگیِ رباط زانو نیز باز هم زانو صدا بدهد؛ چراکه به علت بروز آسیب، حرکت طبیعیِ مفصلِ زانو به حالت عادی انجام نمی‌شود.
پارگی مینیسک زانو
پاره‌شدنِ مینیسک زانو نیز می‌تواند همراه با شنیدن صدایی از درون زانو باشد. پارگی و درد مینیسک زانو ممکن است به مرور زمان یا به‌صورت ناگهانی ایجاد شود؛ از آن جایی‌که منیسک‌ها وظیفه کاهش فشار و ضربه‌گیری بین استخوان‌های مفصل زانو را به عهده دارند، پارگیِ این بافت‌ها می‌تواند باعث برخورد و ایجاد صدا در مفصل زانو و علت صدا دادن زانو شود. در موارد آسیب مینیسک زانو، شنیدن صدا از مفصل زانو مقطعی است و این علائم بسته به نحوه فعالیت فرد، ممکن است بروز کنند.
کندرومالاسی یا نرمی غضروف کشکک زانو
فشار بیش‌ازحد به زانو می‌تواند موجب صدا دادنِ آن شود. در این حالت کشککِ زانو به‌درستی در جای خود (مفصل زانو) حرکت نمی‌کند و ممکن است هنگام حرکت و انجام فعالیت، موجب ایجاد صدا در زانو شود. کندرومالاسی یا نرمیِ کشکک زانو، شایع‌ترین دلیل صدا دادن زانو در میان ورزشکارانی است که بدون وارد شدنِ آسیب ناگهانی، زانویشان صدا می‌دهد.
صداهای مفصلی تفریحی
این حالت، که شاید برای شما هم آشنا باشد، صدای مفاصل ناشی از کشیدن آن‌هاست که به‌خصوص در مفاصل انگشتان دست رخ می‌دهد. بعضی‌ها علاقه‌مندند انگشتان خود را بکشند.
علت قطعیِ این صدا معلوم نیست، ولی به‌نظر می‌رسد به‌دنبال کشیده‌شدنِ مفصل، حجم داخل آن بیشتر و با فشار منفی داخل آن، گازهای محلول در مایع مفصلی خارج می‌شود و حباب تشکیل می‌دهد؛ سپس با ترکیدنِ حباب‌ها صدا ایجاد می‌شود. احتمال اینکه با تکرار این حرکت، بافت‌های اطراف مفصل آسیب ببینند وجود دارد، که در آینده باعث محدودشدنِ دامنه حرکتیِ مفصل و کم‌شدن قدرت مشت کردن دست و بروز آرتروز می‌شود.
آیا صدای تق‌تق مفاصل نگران‌کننده است؟
صدا دادن مفاصل بسته به شرایط سنی و مفاصل ممکن است بیماری باشد، اما در بیشتر موارد، این صداها دلایل دیگری دارد. همچنین صدا دادنِ مفاصل اگر با درد همراه نباشد، معمولاً مورد مهم و نگران‌کننده‌ای نیست، ولی اگر با درد و التهاب یا تورم مفصلی همراه باشد، باید به علت احتمال وجود آرتروز و شُل‌بودنِ مفاصل، مورد بررسی قرار بگیرد.
شنیدنِ صدای تق‌تق در هنگام انجام حرکات ورزشیِ پا، به‌خصوص در خانم‌هایی که زایمان طبیعی داشته‌اند، بسیار رایج است. برای پیشگیری از ایجاد صدا، باید در انجام تمریناتی که باعث به‌وجود آمدنِ صدا می‌شوند، دقت داشت؛ یعنی اینکه دامنه اجرایِ حرکتی را پایین آورد، تا جایی‌که صدا قطع شود.
چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر مفصل آسیب‌دیده شروع به صدا کردن بکند، پزشک با عکس‌برداری از آن احتمال شکستگی را بررسی می‌کند. در غیر این‌صورت، کار خاصی لازم نیست انجام دهید، اما اگر صدا کردنِ مفصل به‌دنبال زمین خوردن یا وارد شدن ضربه‌ای به آن شروع شده باشد، باید به پزشک مراجعه کنید. ورزشکاران باید صدا دادن مفصل زانو و احساس درد در این ناحیه، پس از بروز آسیب‌دیدگی و یا ضربه به آن، را جدی بگیرند.
منبع: فیتامین
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.