یکی از نکات بسیار مهمی که در طرح دوستی باید به آن دقت و توجه داشت این است که نوعاً در زندگی اجتماعی، ما تحت نظر و دقت دیگران هستیم از اینرو همنشینی و ارتباط با افرادی که خود را به محاسن اخلاقی مزین نکرده‌اند افراد را در معرض بدبینی و سوء ظن قرار می‌دهد.
به گزارش بهداشت نیوز، «فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّى عَنْ ذِکْرِنا وَ لَمْ یُرِدْ إِلاَّ الْحَیاةَ الدُّنْیا؛[نجم/29] پس، از هر کس که از یاد ما روى برتافته و جز زندگى دنیا را خواستار نبوده است، روى برتاب.»
شرح نکته‌ها و پیام‌های آیه:
رویگردانی از دوستان ناباب
یکی از مهمترین آموزه‌های دینی و تربیتی در فرهنگ قرآن و روایات، دوری و پرهیز از ارتباط و همنشینی با دشمنان خداست. نوعاً کسانی که هیچگونه ارتباطی با خدای متعال در زندگی فردی و اجتماعی خود ندارند، نمی‌توانند دوستان و همراهان خوبی برای افراد به حساب آیند. از این رو در این آیه شریف خداوند متعال از همنشینی و همراهی با کسانی که از یاد و نام خدای متعال در زندگی اعراض کرده‌اند برحذرمی دارد: «فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّى عَنْ ذِکْرِنا؛[نجم/29] پس، از هر کس که از یاد ما روى برتافته روى برتاب.»
اهمیت این موضوع به این خاطر است که نوعاً دوستان ناباب سعی می کنند دیگران را به همان سمت و سوی سوق دهند که خود در آن قرار دارند؛ از این رو لازم است خود را از آسیبهای این دوستی درامان نبینند. درکتاب شریف نهج البلاغه از امام علی(علیه السلام) نقل شده است که فرمودند:«قارِن اَهلَ الخَیرِ تَکُن مِنهُم وَ بایِن اَهلَ الشَّرِّ تَبِن عَنهُم؛ با خوبان معاشرت کن تا از آنان باشى و از بدان دورى کن تا از آنان نباشى.»
آدمی را با دوستانش می‌شناسند
یکی از نکات بسیار مهمی که در طرح دوستی باید به آن دقت و توجه داشت این است که نوعاً در زندگی اجتماعی، ما تحت نظر و دقت دیگران هستیم از اینرو همنشینی و ارتباط با افرادی که خود را به محاسن اخلاقی مزین نکرده‌اند افراد را در معرض بدبینی و سوء ظن قرار می‌دهد: در روایتی از رسول اکرم (صلی الله علیه وآله ) نقل شده است:«اِختَبِرُوا النّاسَ بِأخدانِهِم فَإنَّما یُخادِنُ الرَّجُلُ مَن یُعجِبُهُ نَحوُهُ ؛ مردم را به دوستانشان بیازمایید؛ زیرا آدمى با کسى که از رفتارش خوشش بیاید، دوستى مى کند».
پشیمانی و افسوس از طرح دوستی
بی‌توجهی به برنامه‌ها و آموزه‌های اسلامی و تربیتی در ارتباطات اجتماعی موجب پشیمانی و عواقب هولناک و سختی برای افراد می‌شود به طوری که به اذعان آیات نورانی قرآن مجید بسیاری از افراد در روز قیامت گرفتاری خود را به عذاب الهی به خاطر ارتباطات غیر دینی و اخلاقی معرفی می‌کنند. «یا وَیْلَتى لَیْتَنی لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلیلاً لَقَدْ أَضَلَّنی عَنِ الذِّکْرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنی وَ کانَ الشَّیْطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولاً؛[فرقان/29-28] «اى واى، کاش فلانى را دوست [خود] نگرفته بودم.او [بود که] مرا به گمراهى کشانید پس از آنکه قرآن به من رسیده بود.» و شیطان همواره فروگذارنده انسان است».
عدم همنشینی با دنیاپرستان کور دل
در فراز بعدی خداوند متعال در این آیه شریف به یکی از اوصاف و ویژگی های دوستان ناباب اشاره می‌فرماید: «لَمْ یُرِدْ إِلاَّ الْحَیاةَ الدُّنْیا؛[نجم/29] و جز زندگى دنیا را خواستار نبوده است، روى برتاب.»
این دسته از افراد به خاطر غرق شدن در ناز و نعمت‌های دنیوی مجذوب ظواهر مادی دنیا شده و حیات ابدی و جاودانه را از یاد برده‌اند؛ از این رو تمام فکر و دغدغه آنها جمع آوری ثروت و قدرت دنیایی می‌باشد. این افراد به خاطر گرفتار شدن در بیماری مهلک دنیا خواهی نمی‌توانند دوستان خوبی برای فرد به حساب آیند؛ چرا که همنشینی و همراهی با آنها انسان را شیفته دنیا و ظواهر دنیایی می‌نماید. این در حالی است که در فرهنگ روایات این چنین می‌آموزیم که همنشین خوب کسی است که نگاه به او فرد را به یاد خدا می‌اندازد.
دوست خوب درفرهنگ قرآن
یکی از زیبایی‌های تربیتی آموزه‌های قرآنی در این است که بعد از منع و معرفی ارتباطات نامناسب و آسیب‌زا راهی روشن و مناسب در دوستی و ارتباطات دینی و اجتماعی پیش روی افراد قرار می‌دهد تا اینکه با بهره‌مندی از آن راهکار مناسب، افراد بی‌نیاز ازارتباطات نامناسب شوند؛ از این رو در فرهنگ اسلامی، خداوند متعال معیار ارزشی در طرح دوستی با دیگران را در قرب انسانها به خدا معرفی می‌نماید به این معنا که طرح دوستی که باعث قرب افراد به خداوند متعال شود و همچنین موجب تقویت و پرورش فضائل و کمالات اخلاقی شود آن دوستی پسندیده و ممدوح به حساب می‌آید. خداوند متعال در طرح دوستی همراهی و همنشینی با کسانی را ترغیب می‌نماید که افراد را در مسیر جاده هدایت و رستگاری قرار دهند.
از این رو در فرهنگ قرآن در درجه اول بهترین کسانی که صلاحیت طرح دوستی و ارتباط را دارا می‌باشند انبیاء و اولیای الهی وکسانی می‌باشند که خود در مسیر کمالات اخلاقی قرار داشته باشند.«وَ یَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى یَدَیْهِ یَقُولُ یا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبیلاً؛[فرقان/27] و روزى است که ستمکار دستهاى خود را مىگَزد [و] مىگوید: «اى کاش با پیامبر راهى برمىگرفتم.»
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَکُونُواْ مَعَ الصَّادِقِینَ؛[التوبة/119] اى کسانى که ایمان آوردهاید، از خدا پروا کنید و با راستان باشید.»
«عن ابن عباس : قیلَ : یا رسولَ اللّه ، أیُّ الجُلَساءِ خَیرٌ ؟ قالَ : مَن ذَکَّرکُم باللّه رُؤیَتُهُ ، و زادَکُم فی عِلمِکُم مَنْطِقُهُ، و ذَکَّرَکُم بِالآخِرَةِ عَمَلُهُ؛ ابن‌عباس از پیامبر اکرم(صلی الله علیه واله و سلم) نقل میکند: به پیامبر خدا عرض شد : اى رسول خدا ! کدام همنشین بهتر است ؟ فرمود : آن که دیدنش شما را به یاد خدا اندازد و گفتارش بر دانش شما بیفزاید و عملش آخرت را به یاد شما آورد.»
نکته ها و پیام ها
1-هر کسی صلاحیت دوستی و ارتباط اجتماعی را ندارد؛ چرا این نوع پیوند‌های عاطفی می‌تواند بسیار آسیب زا و خطرناک باشد.
2- در فرهنگ قرآن از دوستی با کسانی که یاد خدا را از دل برده‌اند و تمایل فراوانی به دوستی دنیا وظواهر آن دارند نهی شده است.
3- بهترین معیار دوست خوب در فرهنگ اسلامی پایبندی افراد به فضایل و کمالات اخلاقی است.
منبع: رهروان ولایت
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.