علت اصلی سرطان ریه و حنجره

به گزارش بهداشت نیوز به نقل از سیناپرس سیگار حاوی مواد پرکننده ای نیز است که از ساقه توتون ساخته شده و حاوی آب، طعم دهنده ها و افزودنی های دیگر است؛ افزودنی های آن نیز شامل مرطوب کننده ها (برای افزایش طول عمر محصول)، قند (برای استنشاق راحتتر) و چاشنی ها (مانند شکلات و وانیل) است.

حمیدرضا شهباز پور، مسوول فنی مرکز سلامت روان رویین جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی در این خصوص گفت: بعضی از این مواد به طور طبیعی بی ضرر هستند اما در ترکیب با سایر مواد سمی می شوند؛ هنگامی که این مواد می سوزند محصولات جدیدی تولید می کنند که سمی هستند.

وی افزود: مقدار نیکوتین و تار آزاد شده از سیگار تحت تاثیر نوع کاغذ متفاوت است؛ استفاده از کاغذهای با منافذ بیشتر باعث می شود که هوای بیشتری وارد سیگار شود. همچنین این امر موجب می شود که تار و نیکوتین رقیق شده مقدار کمتری به ریه های شخص سیگاری وارد شود.

وی اظهارداشت: فیلتر باعث می شوند که دود سیگار کمی خنک شود. دود سیگار 2 قسمت دود جانبی ( که از انتهای سیگار آزاد می شود) و دود اصلی( که از فیلتر یا سمت دهان آزاد می شود) دارد؛ دود سیگار محتوی 4000 ماده شیمیایی متفاوت است که به صورت ذرات و گاز در هوا آزاد می شود. بسیاری از توکسین ها در دود جانبی نسبت به دود اصلی غلظت بالاتری دارند و تقریبا 85 درصد دود سیگار در اتاق ناشی از دود جانبی است. دود سیگار شامل تار، نیکوتین، بنزن و بنزوپیرن است.
عوارض نیکوتین

شهبازپور فشارخون بالا، انسداد عروق خونی و در نتیجه سکته قلبی، کاهش ویتامین، کاهش کارآیی سیستم ایمنی بدن ، ایجاد سرطان دهان، گلو، حنجره و ریه، برونشیت و آمفیزم، زخم معده، کاهش وزن، کاهش حواس بویایی و چشایی، ایجاد چین و چروک در پوست و ناباروری در مردان  را از جمله عوارض دراز مدت نیکوتین عنوان کرد و گفت: نیکوتین باعث ترشح فوری آدرنالین می شود، در نتیجه باعث افزایش ضربان قلب و فشارخون، تنفس سریع و کم عمق، افزایش گلوکز خون، کاهش دمای پوست و تحریک سیستم عصبی مرکزی می شود.

وی تصریح کرد: همچنین نیکوتین مانع ترشح انسولین می شود. در نتیجه گلوکز بیشتر از حد معمول در خون می ماند و باعث می شود شخص احساس گرسنگی کمتری کند. از سوی دیگر نیکوتین میزان متابولیسم پایه را افزایش می دهد یعنی فرد کالری بیشتری از معمول می سوزاند بنابراین به مرور زمان وزنش کاهش پیدا می کند.
اثر دود سیگار بر افراد غیر سیگاری

شهبازپور، سوزش چشم ها، سردرد، گلودرد، سرگیجه و تهوع را از عوارض دود سیگار برشمرد و گفت: دود سیگار در افراد بالغ که آسم دارند سبب کاهش عملکرد ریه ها می شود و گاهی در کودکانی که والدین سیگاری دارند آسم دیده می شود.

مسوول فنی مرکز سلامت روان رویین جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی عنوان کرد: دود سیگار ممکن است به روی قلب افراد غیر سیگاری اثر داشته باشد؛ 30 دقیقه در معرض دود سیگار قرار گرفتن کافی است تا جریان خون در عروق کرونر کاهش یابد. به مرور زمان افراد غیر سیگاری در معرض دود سیگار نیز مبتلا به بیماری های مرتبط با سیگار از جمله سرطان ریه و بیماری قلبی و عروقی و سکته مغزی می شوند.

وی یادآور شد: هم اکنون سالانه 5 میلیون نفر در دنیا به علت استعمال دخانیات جان خود را از دست می دهند که با ادامه این روند تا20 سال آینده تعداد قربانیان به 10 میلیون نفر در سال می رسد.
ارتباط سرطان با مصرف سیگار

وی اظهارداشت: بیماری های که در اثر مصرف سیگار ایجاد می شود شامل سرطان مثانه، مری، حنجره، ریه، حلق و دهان، بیماری های مزمن ریه، بیماری های قلبی عروقی، ناباروری، سندرم مرگ ناگهانی نوزاد است. آنوریسم آئورت شکمی، لوسمی میلوئید حاد، آب مروارید، سرطان دهانه رحم، سرطان کلیه، لوزالمعده، ذات الریه، پریودنتیت و سرطان معده نیز از دیگر بیماری هایی است که توسط سیگار ایجاد می شود.

شهبازپور گفت: سرطان دومین عامل ایجاد مرگ است که با کشیدن سیگار ارتباط قوی دارد. یک سوم عامل مرگ ناشی از سرطان در انگلستان در سال 2000 ناشی از مصرف سیگار بوده است. مصرف سیگار علت مهم سرطان های ریه، حنجره، حلق، مری، مثانه، کلیه و لوزالمعده است. علاوه بر این سیگار باعث سرطان های حفره های بینی و سینوس های بینی، معده، کبد، دهانه رحم و ... می شود.
محبوبیت قلیان در میان جوانان

مسوول فنی مرکز سلامت روان رویین جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: از جمله راه های استعمال دخانیات استفاده از قلیان است؛ قلیان سال ها درخاورمیانه، آفریقا و آسیا به عنوان نوعی روش استعمال دخانیات استفاده می شده است. حتی در بعضی فرهنگ ها، بچه ها به همراه والدینشان قلیان می کشند.

وی خاطرنشان کرد: گرچه استفاده از قلیان در اواسط دهه 1980 کاهش یافت اما اخیرا درکشورهای مدیترانه شرقی طرفداران آن افزایش یافته‌اند و تریاها و کافه های آن در آمریکای شمالی برزیل و اروپا رو به ظهورند.

وی یادآور شد: مصرف قلیان ظاهرا در میان دانشجویان و جوانان که در مهمانی ها از نوظهوری و اشتراک قلیان لذت می برند طرفداران زیادی دارد، گرچه در بعضی کشورها بسیاری از جوانان حتی نمی دانند که قلیان حاوی تنباکو است. زنان جوان به خصوص در کشورهای مدیترانه شرقی طرفدار تنباکوهای طعم دار هستند.
قلیان سرطان زا تر  از سیگار

شهبازپور گفت: از آنجا که دود قبل از استنشاق وارد آب می شود، این سوء تعبیر وجود دارد که دود مواد مضر تنباکو را فیلتر می کند. همچنین مصرف گیاهان یا میوه ها (به عنوان طعم دهنده)، تندی تنباکو را پنهان کرده و باعث می شود عده ای گمان کنند ماده ای گیاهی مصرف می کنند که به نظرکم خطرتر از تنباکو است. در حالی که  فرد با مصرف قلیان، نیکوتین را وارد بدن خود می کند.

وی با تاکید بر اینکه یک نوبت مصرف قلیان در مقایسه با سیگار فرد را مدت بیشتری در معرض دود قرار می دهد، گفت: بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، مصرف یک نوبت قلیان معادل دود صد عدد سیگار است. دود قلیان حاوی مقدار زیادی ترکیبات سمی از قبیل منوکسیدکربن، فلزات سنگین و مواد شیمیایی سرطانزا است.

به گفته وی، گرچه هنوز مصرف قلیان به وسعت سیگار مورد برسی قرار نگرفته است اما تحقیقات اولیه نشان می دهد با همان خطرات مصرف سیگار همراه بوده و اثرات خاص خود را نیز دارد.

وی اظهارداشت: مصرف مکرر این ماده دخانی نیز مانند سایر مواد دخانی به وابستگی منجر می شود. وابستگی به نیکوتین می تواند در اثر استنشاق مکرر دود قلیان رخ دهد زیرا مقادیر مشابه و گاهی بالاتری از نیکوتین در حین مصرف قلیان وارد بدن می شود.

وی بیان کرد: بعد از 45 دقیقه از مصرف قلیان، مونوکسید کربن بازدمی، نیکوتین پلاسما و ضربان قلب به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش می یابد. مقایسه مقطعی نشان می دهد که نسبت به مصرف یک سیگار، استفاده از قلیان به مدت 45 دقیقه منوکسید کربن را دو برابر و تماس با نیکوتین را سه برابر کرده و تاثیرات نسبت مشابهی بر سیستم قلبی عروقی دارد.

مسوول فنی مرکز سلامت روان رویین جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: هر وعده قلیان برابر مصرف یک پاکت سیگار بوه و قلیان در هر بار مصرف دود بسیار زیادتری را در مقایسه با کشیدن یک نخ سیگار ایجاد می کند به صورتی که مصرف یک نخ سیگار بین 500 سی سی تا یک لیتر دود تولید می کند اما استفاده یک بار از قلیان 10 تا 20 لیتر دود تولید خواهد کرد. دود استنشاق شده از قلیان نه تنها همه موارد سرطان زای دود سیگار را داراست بلکه مونوکسید کربن بیشتری هم دارد و در فرهنگ جامعه ما به این حقیقت علمی توجهی نمی شود.

وی در پایان  گفت: افراد سیگاری که به طور متداول 8-12 نخ سیگار در روز مصرف می کنند به طور متوسط با 40 تا 75 پک که به مدت 5 تا 7 دقیقه به طول می انجامد حدود 5 تا 6 لیتر دود استنشاق می کنند. این در حالی است که مصرف کننده قلیان در هر وعده مصرف که به طور متداول 20 تا 80 دقیقه طول می کشد حدود 50 تا 300 پک می زند که هر پک به طور متوسط حاوی 15 تا یک لیتر دود است. میزان و عمق دم در حرکت دادن آب قلیان بسیار مهم است و قلیان با وجود اینکه کمتر مصرف می شود اما حجم دودی که از طریق آن وارد بدن می شود، 10 تا 20 برابر دود ناشی از مصرف سیگار است.
برخی باورهای غلط و رایج میان مردم

1 -اگر دود قلیان وارد ریه نشود و فقط از دهان خارج شود، به ریه ها آسیبی نمی زند این در حالی است که دود از طریق مخاط دهان و حنجره جذب بدن می شود و آثار سوء خود را می گذارد، حتی افراد در معرض دود هم دچار عوارض خواهند شد.

2 -کشیدن سیگار بیشتر از قلیان اعتیاد آور است؛ این باور نیز غلط بوده زیرا نیکوتین قلیان 4 برابر بیشتر از سیگار است.

3 -مصرف قلیان به اندازه سیگار بد نیست. این باور نیز نادرست است زیرا میزان منوکسید کربن تولیدی از قلیان 11 برابر بیشتر از سیگار است. همچنین  69 ماده سرطان زای مختلف در قلیان وجود دارد.

4 -مصرف قلیان از مصرف سیگار کم ضررتر است زیرا دود از آب عبور می کند. این باور نیز اشتباه است زیرا آب دود را خنک می کند که باعث استنشاق عمیقتر دود می شود.

5 -من هر روز قلیان نمی کشم پس معتاد نمی شوم .این باور نیز غلط است زیرا حجم دودی که در هر نوبت مصرف قلیان استنشاق می شود 20-10 برابر سیگار است.

6 –فقط افرادی که به طور منظم قلیان می کشند به بیماری ها مبتلا می شوند. این باور نیز کاملا نادرست است زیرا استفاده از قطعات دهانی مشترک در قلیان ریسک سرماخوردگی، تبخال، عفونت های دهانی، باکتریال، هپاتیت حتی سل را افزایش می دهد.

7 -در تنباکوی قلیان تار وجود ندارد در نتیجه کم ضررتر است. این باور نیز اشتباه است زیرا اگرچه تنباکوی قلیان تار ندارد ولی دود قلیان تار دارد.