امروزه غذای سالم گران تر از غذای ناسالم است. مثلا به جای خرید یک کیلو میوه می توان مقدار زیادی نوشابه و چیپس و پفک خرید!
در بخش اول این گفتگو، وضعیت چاقی و علل افزایش آن در ایران و اهمیت برنامه ریزی های سطح کلان جامعه را مورد بررسی قرار دادیم.
خبرنگار بهداشت نیوز در بخش دوم این گفتگوی اختصاصی با دکتر مجید ولی زاده، فوق تخصص غدد، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و درمان چاقی، "به نقش محیط های شهری، صنایع غذایی، دولت ها، سبک زندگی خانواده ها، رسانه ها و سیاست های مدارس بر بحث افزایش چاقی در کشور" پرداخته است.
.jpg)
محیط مسموم شهری و چاقی
وی در ابتدا گفت: محیط های شهری ما محیط های مسمومی هستند که ما را به سمت چاقی پیش می برند.
او در اینباره اضافه کرد: حالا اینکه چرا عده ای در همین محیط چاق و عده ای دیگر چاق نمی شوند مانند مثال سرطان ریه است که در بین سیگاری ها بیشتر است ولی همه کسانی که سیگار می کشند سرطان نمی گیرند، یعنی بالاخره وراثت هم در این بین مهم و کارساز است.
ولی زاده اظهار داشت: مطمئنا کم شدن فعالیت و استفاده از وسایل نقلیه شخصی منجر به افزایش کم تحرکی، کاهش مصرف کالری و چاقی مردم می شود، اما امنیت غذایی مسأله ی بسیار مهمی برای پیشگیری از چاقی است.
تأثیر غذاهای صنعتی و پلاستیک ها بر دیر سیرشدن ما
این فوق تخصص غدد گفت: امروزه در بمباران تبلیغات مواد پر کالری در تابلوهای شهری و رسانه های عمومی هستیم و دائما به این تشویق می شویم که مواد مختلف و رستوران های متفاوت را امتحان کنیم.
وی همچنین ادامه داد: موادی چون شکر، چربی ها و مواد افزودنی که در غذاهای صنعتی و کنسروها استفاده می شوند، می توانند روی ذائقه ی ما و دیر سیر شدن ما اثر بگذارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، آلودگی های زیست محیطی و استفاده از پلاستیک ها را بر مکانیزم های دفاعی بدن ما و فرزندانمان مؤثر دانست و گفت: این مسائل منجر به احساس گرسنگی کاذب می شوند و یا برخی از هورمون های بدن ما را طوری تغییر می دهد که ما ناخودآگاه تمایل بیشتری برای غذاهای خاص پیدا می کنیم و دیرتر سیر می شویم.
دکتر ولی زاده خاطرنشان کرد: بنابراین همه چیز از جمله صنایع غذایی و حتی استفاده از سموم کشاورزی و نفوذ آن به آب های سطحی و زیرزمینی و بدن دام ها و میوه های ما می تواند مصرف کننده را تحت تأثیر قرار دهد، مرکز سیری، مرکز اشتها و مراکز برنامه ریزی سوخت و ساز را تحت تاثیر قرار داده و ما را ناخودآگاه به سمت استفاده از مواد غذایی خاص با کالری بیشتر ببرد.
غذاهای سالم گران ترند!
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و درمان چاقی به بهداشت نیوز گفت: در سطوح فردی و خانوادگی هم آموزش استفاده از غذای سالم بسیار مهم است، می دانیم که امروزه غذای سالم گران تر از غذای ناسالم است. مثلا به جای خرید یک کیلو میوه می توان مقدار زیادی نوشابه و چیپس و پفک خرید!
او ضمن بیان اینکه چاقی مانند گذشته مشکل طبقه ی مرفه نیست و اتفاقا مشکل طبقه ی فقیر و کم درآمد است، تصریح کرد: چاقی مسأله ای است که برای دولت ها مشکل آفرین است و سوای هزینه های مادی و معنوی زیاد، دولت هایی که به فکر کشوری توسعه یافته هستند باید روی انسان سالم سرمایه گذاری کنند.
ولی زاده در این خصوص گفت: یکی از مواردی که باعث پرورش انسان سالم می شود محیط امن به لحاط غذایی، ترافیکی و تأمین وسایل حمل و نقل و همچنین تأمین نیازهای اولیه انسان مانند مسکن، کار و مبارزه با فقر است.
غذاهای فیبردار بیشتر مصرف کنید/ برنامه ورزشی داشته باشید
این فوق تخصص غدد تأکید کرد: در سطح خانواده هم بایستی تا حدامکان مواد غذایی سالم و متنوع را انتخاب کنیم که حاوی فیبر بیشتر هستند و شامل میوه، سبزی، کاهو، سبزیجات است.
او در ادامه گفت: مصرف مواد غذایی پرکالری و پر چرب را به حداقل برسانیم و سعی کنیم تا حد امکان علی رغم مشغله های زندگی امروزی برنامه ی منظم ورزشی برای سلامت خود داشته باشیم.
تمایل خانواده ها به تفریحات کم تحرک و افزایش چاقی
همچنین دکتر مجید ولی زاده با اشاره به اینکه پیشرفت دنیا و صنعتی شدن باعث شده که حتی لذت بردن ما از اوقات فراغت هم به سمت عدم فعالیت بدنی برود، گفت: مثلا می نشینیم و یک فیلم تماشا می کنیم، یک بازی کامپیوتری انجام دهیم یا به رستوران و کافی شاپ می رویم و غذا می خوریم، همه ی این ها باعث می شود که کالری ورودی به بدن ما بیشتر از مصرف آن باشد و چاقی را بیشتر کند.
این استاد دانشگاه، در خصوص برنامه ریزی مدارس بر چاقی دانش آموزان نیز اینگونه توضیح داد: در مدارس هم برنامه ریزی برای افزایش فعالیت بدنی، برنامه ریزی برای دسترسی به غذاهای سالم در بوفه مدارس و همچنین دسترسی به آبخوری در تمام طبقات بسیار مهم است.
اهمیت دسترسی دانش آموزان به آب در مدارس
وی افزود: گاهی دانش آموز تشنه که می شود اگر آب در دسترسش باشد مصرف می کند و در واقع هم تشنگی او برطرف می شود، هم کالری به بدن نمی رسد. اما اگر آب در دسترسش نباشد به بوفه رفته و کمتر آب معدنی می خرد و بیشتر نوشابه یا آبمیوه استفاده می کند که حاوی کالری و قند است.
او ضمن بیان اینکه آماده کردن و نگهداری مواد سالم و مفید دشوارتر از خوراکی های صنعتی است، گفت: مثلا اگر بخواهیم یک سیب را برای تغذیه فرزندمان در کیفش بگذاریم باید همان روز آن را مصرف کند و احتمال خرابی آن درصورت عدم مصرف زیاد است، در حالیکه یک بیسکویت و آبمیوه را راحت تر می توان مصرف کرد و درصورت عدم مصرف تا روزها و هفته ها می توان آن را نگه داشت.
تغییر ذائقه ی بچه ها به سمت غذاهای ناسالم!
مجید ولی زاده تغذیه های سالم برای دانش آموزان را نیز معرفی کرد: میوه ها، نان و پنیر و خیار و سبزی که خود والدین برای بچه درست می کنند، استفاده از آجیل و شیرهای کم چرب میان وعده های بسیار سالمی هستند اما متأسفانه ذائقه ی بچه ها با توجه به تربیت ذائقه دوره کودکی و نوجوانی آن ها تغییر کرده است و امروزه کمتر پذیرای مواد سالم این چنینی است.
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و درمان چاقی در آخر بهداشت نیوز گفت: مطمئنا مواد غذایی سالم شامل انواع بیسکویت های کرم دار، کیک ها و آبمیوه های صنعتی نیستند، هرچند مصرف نامرتب و هر از چندگاه آن ها مشکل ساز نیست.
گفتگو: مشکات سخاوتی
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.