همه آنچه که باید درمورد قرص های جوشان بدانید

به گزارش بهداشت نیوز: اما در دهه 30 میلادی و با تغییر تکنولوژی ساخت قرص های جوشان، این فراورده ها جای خودشان را به عنوان یک شکل دارویی عادی بین مردم باز کردند و حتی موفق شدند در رقابت با بعضی اشکال دارویی قدیمی برنده از میدان خارج شوند. استقبال زیاد و مصرف گسترده این فرم دارویی در اروپا و آمریکا نشانه همین موفقیت قرص های جوشان است.
در طول سال ها طیف گسترده ای از قرص های جوشان برای داروسازی طراحی شدند. قرص های حاوی آنتی بیوتیک ها، دیگوکسین، متادون، لوودوپا، انواع مسکن ها، انواع مکمل های غذایی، قرص های پاک کننده، لنزهای تماسی و قرص هایی برای استفاده در دندان پزشکی از این دسته هستند.
در آن جوشش بگو کوشش چه باشد
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که چه چیزی باعث جوشیدن قرص های جوشان در آب می شود؟ واقعیت این است که به کار بردن کلمه « جوشان» برای توضیح واکنش شیمیایی که بعد از انداختن این قرص ها در آب اتفاق می افتد، لفظ چندان دقیقی نیست، چون کلمه «effervescent» به هر نوع مایعی گفته می شود که بر اثر یک واکنش شیمیایی حباب های هوا یا هر نوع گاز دیگری را از خود آزاد کند. بهر حال چه بگوئیم «جوشان» و چه از هر کلمه دیگری استفاده کنیم اتفاقی که در آن چند ثانیه می افتد، ترکیب شدن یک اسید مثل اسید سیتریک با یک قلیا مثل بی کربنات سدیم در حضور آب و تولید گاز دی اکسید کربن (co2) است. خارج شدن سریع حباب های گاز دی اکسید کربن گذشته از حل کردن سریع قرص در آب، باعث ایجاد منظره ای شبیه جوشیدن هم می شود و به این ترتیب معجزه شیمیایی کوچک قرص جوشان شکل می گیرد.
جوش و خروش های کاربردی
قرص جوشان برای رساندن بعضی از داروها به بدن شکل دارویی بسیار مناسبی است. از جمله این داروها:
1. داروهایی که هضم آنها سخت است یا باعث ناراحتی معده می شوند
برای مثال قرص های کلسیم کربنات در محیط اسیدی معده حل شده و بعد برای ادامه جذب وارد دستگاه گوارش می شوند، اما وجود دو مشکل شایع در بسیاری از مصرف کننده ها استفاده از این دارو را با عوارضی همراه می کند. اولین مشکل این است که حل شدن کلسیم کربنات در معده باعث تولید گاز دی اکسید کربن و احساس نفخ معده می شود و مشکل دوم کاهش ترشح اسید معده در افراد سالمند است که باعث حل نشدن کلسیم در معده و منتقل شدن قرص به صورت حل نشده  به روده می شود. خوشبختانه استفاده از قرص های کلسیم حاوی کلسیم هر دو مشکل را برطرف می کند. با مصرف قرص جوشان و حذف شدن مرحله حل شدن دارو در معده هم احساس نفخ معده به دلیل تولید گاز متوقف می شود  و هم نیازی به اسید معده برای انحلال معده وجود ندارد.
2. داروهایی که ممکن است توسط اسید معده تخریب بشوند
بعضی از داروها مثل آنتی بیوتیک ها و اسیدهای آمینه، ممکن است که در حضور اسید معده تخریب شوند و اثرات دارویی خود را از دست بدهند. استفاده از شکل دارویی جوشان به دلیل خنثی کردن اسید معده مانع از تخریب این داروها می شود.
3. داروهایی که در مقدار زیاد تجویز می شوند
قرص های معمولی به علت کوچک بودن توانایی حمل مقدار زیا دارو را ندارند. یک قرص بلعیدنی به طور معمول می تواند حاوی 500 میلی گرم دارو باشد. در مقابل، اندازه بزرگ قرص های جوشان توانایی حمل دارو در وزن های زیاد را به آنها می دهد، قرص های جوشان می توانند تا 2 گرم دارو را در خود جا بدهند.
بیشتر بخوانید: 28 نکته ای که باید درباره مصرف مکمل های ضروری بدانید
مزایای قرص های جوشان
استفاده از قرص های جوشان برای مصرف داروها مزایای زیادی دارد. از جمله:
1. شروع اثر دارو سریع است
از آنجا که داروی موجود در قرص های جوشان به شکل محلول تازه تهیه شده وارد دستگاه گوارش می شود سرعت جذب آن به شکل قابل توجهی بیشتر از سایر داروهاست. از طرف دیگر Ph محلول حاصل از حل شدن قرص جوشان در آب ، باعث تخلیه سریع تر دارو از معده به روده کوچک می شود. هر دوی این اتفاقات باعث اثربخشی سریع تر دارو در مقایسه با قرص های معمولی می شوند.
2. نیازی به بلعیدن قرص نیست
 بلعیدن قرص ها یا کپسول ها برای بسیاری از بیماران ناخوشایند و برای بعضی دیگر کاری غیر ممکن است. گاهی اوقات هم تعداد زیاد داروهایی که هر روز باید مصرف بشوند بلعیدن آنها را برای بیماران و به خصوص سالمندان مشکل می کند. اما مصرف قرص های جوشان بعد از حل شدن در آب به سادگی آب خوردن است.
3. کاهش ناراحتی های گوارشی و درد معده ناشی از مصرف دارو
محلول حاصل از حل شدن قرص های جوشان در آب نه اسیدی است و نه قلیایی؛ در نتیجه باعث تحریک معده و مری و بروز ناراحتی های گوارشی نمی شود.
4. حمل آسان دارو
در مقایسه با شربت ها و داروهایی که به صورت مایع مصرف می شوند، همراه داشتن قرص های جوشان آسان تر و کم دردسر تر است. این مزیت در بعضی شرایط مثل نیاز به مصرف دارو در سفر یا بیرون از خانه می تواند برای بعضی از مصرف کنندگان مهم باشد.
5. طعم مطلوب قرص های جوشان
مزه قرص های جوشان از داروهایی مثل سوسپانسیون ها و شربت ها بهتر است. طعم دهنده هایی که به قرص های جوشان افزوده می شوند مزه بد داروها را می پوشانند و مصرف این شکل دارویی را برای بیماران مطلوب می کنند.
6. قرص های جوشان خواص دارویی خودشان را برای مدت طولانی حفظ می کنند
پایداری طولانی یکی از ویژگی های مهم قرص های جوشان به خصوص در مقایسه با سایر اشکال دارویی مایع مثل شربت ها و سوسپانسیون هاست.
7. مقدار دارویی که قرص های جوشان وارد بدن می کنند ثابت است.
در مقایسه با سایر اشکال دارویی مثل قرص ها و کپسول ها، از ثبات و پیش بینی پذیری بیشتری برخوردار است.
8. قرص های جوشان اثر درمانی بیشتری دارند.
قرص های جوشان در مقایسه با قرص های معمولی جذب بسیاری از مواد دارویی را افزایش می دهند و باعث اثربخشی بهتر آنها می شوند. گاز co2 که از قرص های جوشان آزاد می شود، به حل شدن مواد دارویی و نفوذ بهتر آنها کمک می کند.

 شنایی با قرص های جوشان بازار دارویی
در خارج از کشور ما داروهای زیادی به شکل قرص جوشان تولید می شوند. انواع آسپرین، فراورده های ضد درد و تب و همچنین داروهای کاهش دهنده اسید معده از جمله این داروها هستند. اما محصولات جوشان موجود در بازار دارویی کشورمان بیشتر شامل انواع مکمل های غذایی و در یکی دو مورد داروهای درمانی هست. با آنها آشنا شوید:
قرص جوشان ویتامین c
ویتامین c، یک مکمل غذایی پر مصرف و یک ماده آنتی اکسیدان خوب است که از آسیب رادیکال های آزاد به سلول ها و بروز بدخیمی هایی مثل سرطان پیشگیری می کند.
ویتامین c از پوست در برابر اشعه مضر ماورای بنفش محافظت کرده و باعث استحکام لثه ودندان می شود.این ویتامین در ساخته شدن کلاژن و جلوگیری از افزایش سطح کلسترول خون هم موثر است، باعث کاهش عوارض سرماخوردگی می شود و جذب آهن از دستگاه گوارش را کامل می کند؛ به همین علت مصرف آن به کسانی که مکمل های آهن مصرف می کنند توصیه می شود. ویتامین c با بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن، ابتلا به عفونت ها را هم کاهش می دهد.
قرص جوشان گلوکوزامین و کندروئیتین
گگلوکوزامین و کندروئیتین دو مکمل غذایی برای کاهش درد و ناراحتی مفاصل هستند. برای بهبود کیفیت زندگی و کاهش درد درمان آرتروز مفاصل که به علت تخریب غضروف های بین مفاصل اتفاق می افتد ضروری است. گلوکوزامین ترکیبی است که به ساخته شدن مایع بین مفصلی کمک می کند و با جلوگیری از فعالیت آنزیم های تخریب کننده بافت غضروف باعث کاهش ساییدگی و اثرات نامطلوب ساییدگی می شود. کندروئیتین هم ماده ای است که برای ساخت کلاژن  و استحکام بخشیدن به مفاصل مفید است.

قرص جوشان آهن
کم خونی ناشی از فقر آهن یکی از بیماری های شایع در کشور ماست که عوارض متعدد آن بر کیفیت زندگی بسیاری از افراد تاثیر می گذارد. مصرف مکمل های حاوی آهن برای درمان این نوع کم خونی ضروری است و به همین دلیل اشکال مختلفی از این مکمل ها در بازار دارویی موجود است. آهن جوشان هم یکی از این اشکال است. همراه داشتن ترکیباتی مثل فولیک اسید، ویتامین B12 و ویتامین C به افزایش جذب و اثر بخشی این مکمل کمک قابل توجهی می کند.
قرص جوشان روی
روی یکی از عناصر کمیاب مورد نیاز بدن است که در بافت عضلات، استخوان، پوست، کبد و سایر ارگان ها وجود دارد. وجود مقدار کافی از این عنصر برای افزایش ایمنی بدن، ترمیم زخم ها، باروری طبیعی، ساخت و ساز سلولی و بهبود بینایی ضروری است. نقش روی در بهبود وضعیت پوست، مو و ناخن موثر است. روی می تواند به جلوگیری از ریزش مو و افزایش ساخت کلاژن در پوست کمک کند. انواعی از قرص های جوشان روی که ویتامین های گروه B را هم دارند برای استفاده به منظور بهبود پوست، مو و ناخن مناسب تر هستند.
قرص جوشان کلسیم
از آنجا که رژیم غذایی افراد معمولا برای تامین میزان کلسیم مورد نیاز بدن کافی نیست، مصرف مکمل های حاوی کلسیم برای کمک به داشتن استخوان ها و دندان های سالم و قوی و پیشگیری از پوکی استخوان ضروری است. مصرف این مکمل در زمان های خاص مانند بارداری، سنین میانسالی و دوران بعد از یائسگی از اهمیت بیشتری برخوردار است. قرص های جوشان کلسیم در مقایسه با سایر اشکال دارویی عوارض کمتری دارند و مصرف آنها هم آسان تر است.
قرص جوشان مولتی ویتامین
رژیم های غذایی سختگیرانه، مصرف نامنظم غذا و دریافت نکردن مواد غذایی ضروری باعث نیاز افراد به دریافت انواع مولتی ویتامین به صورت روزانه می شود.قرص های جوشان مولتی ویتامین که حاوی انواع ویتامین های خانواده B، ویتامین های E و فولیک اسید و بیوتین هستند برای تامین ویتامین های ضروری بدن مناسب هستند.قرص های جوشان مولتی ویتامین برای کودکان هم با توجه به نیاز آنها به انواع مولتی ویتامین در بازار دارویی موجود است.
قرص جوشان منیزیم
منیزیم یکی از عناصر معدنی است که وجود آن برای سوخت و ساز پروتئین ها و کربوهیدرات ها ضروری است.
وجود منیزیم برای تشکیل استخوان و کنترل قند خون اهمیت دارد؛ بهبود واکنش های التهابی در افراد مبتلا به آسم، کاهش دردهای قاعدگی، کاهش تعداد دفعات حمله میگرنی، جلوگیری از گرفتگی عضلات در ورزشکاران و کاهش احتمال تشکیل بعضی از انواع سنگ های کلیوی از دیگر اثرات منیزیم است.

قرص های جوشان و اما و اگرهایشان
در سالهای اخیر انواع مکمل های غذایی به شکل قرص جوشان وارد بازار دارویی شده اند. اگرچه قرص های جوشان از لحاظ ظاهری شباهتی با سایر اشکال دارویی حاوی ویتامین ها و مواد معدنی ندارند اما همان احتیاط ها و نکاتی که موقع مصرف سایر فراورده های مکمل غذایی رعایت می شوند درباره قرص های جوشان هم ضروری است. بعضی از این نکات عبارتند از:
1. خیلی ساده است؛ انداختن یک قرص جوشان در آب در عرض چند ثانیه یک شربت خوش طعم آماده می کند، شربتی که خیلی از مصرف کنندگان آن را به همراه غذا و به جای نوشابه یا آبمیوه مصرف می کنند. اما نگذارید مزه این شربت شما را گول بزند چون مواد دارویی موجود در قرص های جوشان آن را از انواع نوشیدنی های دیگر متفاوت می کند؛ برای مثال مصرف هر تعداد قرص جوشان به شکل یک نوشیدنی روزانه مجاز نیست و رعایت تعداد مصرف ذکر شده بر بسته بندی هر فراورده برای حفظ سلامتی مصرف کننده ضروری است.
2. اگرچه تهیه مکمل های غذایی جوشان نیازی به نسخه پزشک ندارد اما ممکن است که مصرف بعضی از آنها برای کسانی که در شرایط جسمی خاص هستند یا مبتلا به بعضی بیماری ها، مضر باشد؛ برای مثال مصرف قرص جوشان کلسیم برای بعضی از بیماران کلیوی یا بعضی از کسانی که کلیه سنگ ساز دارند خطرناک است. بنابراین اگر مبتلا به بیماری خاصی هستید قبل از مصرف این فراورده ها با داروساز یا پزشک مشورت کنید.
3. همانطور که قرص های جوشان نوشابه یا شربت نیستند، نقش آب ساده را هم نمی توانند بازی کنند. ممکن است بعضی از بیماران از قرص های جوشان به عنوان یک نوشیدنی معمولی و برای مصرف سایر داروها استفاده کنند. در حالی که ممکن است بین بعضی از داروها و ترکیبات موجود در قرص جوشان واکنش های شیمیایی اتفاق بیفتد که باعث از بین رفتن آثار دارویی شود. بنابراین از قرص های جوشان به جای آب ساده هم استفاده نکنید.
4. برای مصرف قرص جوشان عجله نداشته باشید. بعد از انداختن قرص جوشان در آب سرد تا حل شدن کامل قرص و تشکیل یک شربت شفاف صبر کنید. اگرچه مصرف قرص های جوشان به صورت خشک و بدون آب مشکل به خصوصی ایجاد نمی کند، اما مصرف آنها به صورت نیمه حل شده می تواند باعث آزاد شدن گاز دی اکسید کربن در معده و احساس نفخ شود.
5. بهتر است در هر نوبت فقط یک نوع قرص جوشان را در آب حل کنید و از مخلوط کردن دو یا چند نوع قرص جوشان در یک لیوان آب خودداری کنید. بروز واکنش های شیمیایی بین مواد دارویی موجود در ترکیب هر فراورده و رسوب کردن آنها می تواند منجر به بی اثر شدن داروها یا مکمل های غذایی مصرف شده بشود.

سلامت