پرخوری، یبوست، سوء هاضمه و نفخ، سوزش سردل، ضعف و افت فشار خون، سردرد و ... از مشکلاتی است که در پی روزه‌داری غلط و عدم توجه به نکات مهم تغذیه‌ای در ماه رمضان ممکن است به وجود بیاید اما راه‌هایی برای مقابله با این مشکلات وجود دارد که بیشتر شامل پرهیز تغذیه‌ای است.
به گزارش بهداشت نیوز، گروه تحقیقات روزه‌داری اسلامی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، که علاوه بر پژوهش در حوزه روزه‌داری به جمع‌آوری و انتشار نتایج تحقیقات جهانی در خصوص روزه‌داری اقدام می‌کند، بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته مهم‌ترین مشکلاتی که در نتیجه روزه‌داری نامناسب و غلط حاصل می‌شود را به همراه راه‌کارهای مقابله با این مشکلات منتشر کرده است.
پرخوری، یبوست، سوء هاضمه و نفخ، سوزش سردل، ضعف و افت فشار خون، سردرد، کاهش قند خون و انقباضات عضلانی از جمله مشکلاتی است که ممکن است روزه‌داران با آن مواجه شوند که راه‌کارهای مقابله با این مشکلات مطرح شده است.
پرخوری
پیروی از الگوی غذایی نامناسب می‌تواند اثر سودمند روزه را بر جسم از بین ببرد. پرخوری و افزایش کالری دریافتی مشکلی است که در ماه رمضان زیاد به چشم می‌خورد. نباید اثر درمان بخش روزه را با زیاده روی در مصرف غذاهای پرچرب شیرین، تنقلات، بامیه، زولبیا، نان خامه‌ای و ... از بین برد. بلکه بدن در این ماه با کاهش تدریجی مقدار انرژی مصرفی و استراحت دستگاه گوارش اعم از معده، روده، کبد و ... خود را بازسازی می‌کند. بنابراین، اعتدال در مصرف مواد غذایی و بهره‌گیری از نعمت‌های این ماه می‌تواند در پایان ماه مبارک رمضان سلامتی و شادابی را در همه بافت‌ها و ارگان‌های بدن ایجاد کند.
پرخوری در طول ماه مبارک رمضان از مسائلی است که نه تنها کاهش وزن به دنبال ندارد، بلکه سبب افزایش وزن نیز خواهدشد. البته این در صورتی است که شخص به پرخوری و افراط در مصرف مواد چرب و قندی اقدام کرده باشد. مصرف بیش از اندازه قند و چربی در این ماه علاوه بر چاقی می‌تواند منجر به افزایش چربی و فشار خون و حتی تشدید برخی بیماری‌ها از جمله دیابت شود.
یبوست
در حالت کلی دریافت پایین فیبر و مایعات از رژیم غذایی، سطح فعالیت جسمی پایین و کاهش انرژی دریافتی می‌تواند منجر به یبوست شود. یبوست می‌تواند باعث ایجاد بواسیر و سوء هاضمه به همراه نفخ شود. مصرف غذاهای شیرین، مصرف ناکافی آب و میزان ناکافی فیبر رژیم غذایی از علل عمده یبوست در روزه داران است.
درمان یبوست عبارت است از اجتناب از مصرف زیاد کربوهیدرات تصفیه شده، افزایش مصرف آب، استفاده از غلات سبوس دار، آرد قهوه‌ای، انجیر و آلو خشک خیسانده، افزایش مصرف میوه‌ها بخصوص همراه با پوست، افزایش مصرف سبزیجات، افزایش تحرک، مصرف کم چای. در صورت شدید بودن یبوست، روزه داران می‌توانند به همراه وعده‌های غذایی سحری و یا افطار یک قاشق غذاخوری شربت لاکتولوز مصرف کنند.
سوء هاضمه و نفخ
علت سوء هاضمه و نفخ عبارت است از پرخوری، مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ شده، غذاهای تند و غذاهایی که ایجاد نفخ می‌کنند مثل کلم، نوشابه‌های گازدار، سیر، پیاز، فلفل بخصوص فلفل دلمه‌ای، حبوبات مانند عدس، لوبیا، نخود، لپه و مصرف زیاد مواد قندی، دسرهای شیرین، زولبیا و بامیه، مصرف آب به همراه وعده غذایی، مصرف غذا در حجم زیاد و مواد غذایی به اصطلاح سنگین مانند آش رشته و غذاهای غلیظ آبکی. به منظور پیشگیری از اختلالات گوارشی در این ایام باید از مصرف مقادیر بالای غذاهای فوق اجتناب شود. استفاده از عرق نعناع نیز برای بهبود نفخ موثر است.
سوزش سردل
افزایش سطح اسید معده خالی در ماه رمضان باعث تشدید این سوزش سردل می‌شود. این مسئله به صورت احساس سوزش در ناحیه معده و زیر دنده‌ها ظاهر می‌شود و می‌تواند به طرف حلق نیز گسترش یابد. غذاهای تند، قهوه و چای پررنگ، نوشابه‌های گازدار، غذاهای پرچرب و سرخ شده، موادی مثل نعناع، شکلات، ادویه جات، مواد اسیدی، غذاهای زبر خشن مثل چیپس، سبوس و کراکر و مصرف سیگار می‌تواند باعث سوزش سردل در افراد حساس شود. بنابراین، توصیه می‌شود به منظور پیشگیری از سوزش سردل، وعده‌های غذایی حجیم مصرف نشود. البته استفاده از داروهای ضدبارداری به خصوص به تنهایی هم می‌تواند باعث سوزش سردل در خانم‌های روزه‌دار شود و توصیه این است که این قرص‌ها به همراه یک ماده غذایی مصرف شود.
ضعف و افت فشارخون
افزایش تعریق، ضعف، خستگی، کم شدن انرژی، سرگیجه به خصوص هنگاه برخاستن، ظاهر رنگ پریده و احساس افت فشارخون از علائم افت فشار خون و ضعف است که بیشتر به هنگام بعدازظهر ایام روزه داری اتفاق می‌افتد. البته افت فشار خون باید با اندازه گیری فشار خون در هنگام بروز علائم تایید شود.
افراد دارای فشار خون بالا ممکن است در طول ماه رمضان نیاز به تنظیم مجدد داروهای خود توسط پزشک داشته باشند، علت افت فشار خون در ماه رمضان می‌تواند مصرف کم مایعات، کاهش مصرف نمک و مصرف نکردن صحیح وعده سحری باشد. به منظور پیشگیری از این عارضه توصیه می‌شود از رفتن به مکان‌های گرم خودداری شود و مصرف مایعات بین وعده‌های سحری و افطار افزایش یابد.
سردرد
علت ایجاد سردرد در ماه رمضان ممکن است کاهش مصرف کافئین، چای، تنباکو، انجام کار زیاد در طول روز، کم خوابی و گرسنگی باشد. سردردها وقتی با افت فشار خون همراه می‌شوند می‌توانند منجر به سردرد شدید و حالت تهوع قبل از افطار شوند. به منظور پیشگیری از این سردردها، در طول یک الی دو هفته قبل از ماه رمضان به صورت تدریجی مصرف چای و قهوه و سیگار کاهش یابد. چای سبز و بدون کافئین ممکن است جایگزین خوبی برای این موارد باشد.
کاهش قند خون
ضعف، سرگیجه، خستگی، کاهش تمرکز، تعرق، لرز، عدم توانایی برای فعالیت فیزیکی، سردرد و تپش قلب از علائم کاهش قند خون است. کاهش قند خون در ایام روزه‌داری ماه رمضان ممکن است یک حالت واکنشی باشد. به این صورت که۵-۲ ساعت بعد از صرف غذا افت قند خون بروز می‌کند. این حالت ممکن است در اثر تشدید پاسخ به انسولین ایجاد شود. نوع دیگر آن زمانی بروز می‌کند که فرد به مدت ۸ ساعت و یا بیشتر گرسنه باشد. بنابراین، خوردن مقدار زیاد مواد قندی مثل کربوهیدرات‌های تصفیه شده به خصوص در وعده سحر ممکن است منجر به ترشح مقدار زیادی انسولین و افت قند خون شود.
اجتناب از مصرف زیاد مواد قندی در وعده سحری و محدود کردن مصرف نوشیدنی‌های شیرین، شیرینی، کیک، زولبیا، بامیه و چای پررنگ می‌تواند از افت قند خون پیشگیری کند. افراد دیابتی ممکن است به تنظیم مجدد داروهای خود در ماه رمضان احتیاج داشته باشند و باید با پزشک خود مشورت کنند.
انقباضات عضلانی
علت انقباضات عضلانی می‌تواند مصرف ناکافی غذاهای حاوی کلسیم، پتاسیم و منیزیم باشد. منابع عمده منیزیم، دانه‌ها و مغزها (پسته، بادام، گردو و ...) حبوبات، غلات آسیاب نشده، سبزیجات و جوانه گندم، منابع عمده کلسیم، لبنیات (شیر، ماست و پنیر)، سبزیجات سبز تیره، کلم، بروکلی، ماهی ساردین و ماهی آزاد و منابع عمده پتاسیم، میوه‌هایی مانند موز و خرما، سبزیجات، گوشت تازه و محصولات لبنی است. به منظور پیشگیری از انقباضات عضلانی، مصرف مقادیر کافی غذاهای حاوی مواد معدنی نام برده توصیه می‌شود. با این حال، افراد تحت درمان داروهای فشار خون و افراد دچار سنگ کلیه باید با پزشک خود مشورت کنند.
منبع: ایکنا
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.