فردی که یتیم نوازی او، عبادت او، خدمت او، شمشیر او، قیام و قعود او، صبر او، عفو او و لحظه لحظه وجود او جانبازی و ایثار برای بقا و پویایی اسلام و مسلمین بود. فردی که پدر یازده امام راستین است و سر منشأ هدایت و سعادت. فردی که برادر رسول خدا و اولین یاور و مؤمن به اوست. آری مگر می‌شود فضیلت‌های چنین فردی را شمرد و او را شناخت؟
به گزارش بهداشت نیوز: در احادیثی که سخن از فضیلت بزرگمردان الهی به میان آمده، قدر عقل و فهم مردم عادی نیز مورد توجه قرار گرفته، عقل و فهم محدودی که مانع بیان تمام فضیلت‌های آنان می‌شود. روی سخن ما در این مطلب، فضائل امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام) است که فهم آن به هیچ عنوان در حد ما نبوده و باید با تعریفی از خدا و سخنان دیگر بزرگمردان الهی وارد این میدان شد.
عظمت مردان الهی را نمی‌توان در هیچ قلم و بیانی گنجاند. باید دریا بود تا بتوان دریا بودن را شرح داد و فقط دریاست که می‌فهمد دریا کیست و چیست؟ از این رو حتی در احادیثی که سخن از فضیلت بزرگمردان الهی به میان آمده، قدر عقل و فهم مردم عادی نیز مورد توجه قرار گرفته، عقل و فهم محدودی که مانع بیان تمام فضیلت‌های آنان می‌شود. روی سخن ما در این مطلب، فضائل امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام) است که فهم آن به هیچ عنوان در حد ما نبوده و باید با تعریفی از خدا و سخنان دیگر بزرگمردان الهی وارد این میدان شد. مطلبی که بر مبنای آن صدها کتاب نگاشته شده و ما در این مطلب به گوشه‌ای اندک از آن می‌پردازیم.
وقتی هر پیامبری مقدمه‌ای برای پیامبر خاتم و کاملترین دین الهی یعنی اسلام باشد و از بقا تا گسترش و اجرای این دین به ولایت بستگی داشته باشد و آن نیز با امیر مؤمنان آغاز شود؛ پس همه انبیاء مرهون ولایت هستند و پذیرش ولایت امام علی (علیه‌السلام) بر همه آنها واجب گردیده است. امتحانی که جز قلب‌های مطمئن در آن سر فراز نشده و گوهری که نصیب هر فردی نمی‌شود.
خدا و فضیلت حضرت علی(علیه‌السلام)
اولین معرّف حضرت، خود خداوند بوده و او برای آنکه مردم این مشعل هدایت را بشناسند؛ ایشان را به همگان شناسانده است. آری خداوند حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) را برتر و سرور مسلمانان، امام اهل تقوا و پرهیزگاری و رهبر سپید رویان عالم معرفی کرده است.[1] فردی که جز با هدایت او نمی‌توان به بندگی الهی راه یافت و در زمره اسلام و تقوا خود را جا داد. البته ذکر این سه ویژگی به معنای شاخص ترین ویژگی‌هاست. مهمترین ویژگی‌هایی که همه باید از آن با خبر باشند و بر اساس آن از حضرت علی(علیه‌السلام) الگو بگیرند؛ وگرنه فضایل الهی حضرت غیر قابل شمارش است.[2]
اطاعت از علی(علیه‌السلام)
از هر کسی نمی‌توان اطاعت کرد و ما که بنده خدائیم و البته مورد بازخواست و حساب و کتاب الهی، فقط باید از خدا و آن کسانی که او اجازه داده اطاعت کنیم. پس ما که مطیع و فرمانبر پیامبر خاتم هستیم؛ به دستور و اجازه خداست و در مورد اطاعت از امیر المؤمنین (علیه‌السلام) نیز مطلب به همین صورت است. چرا که خداوند و پیامبرش که اطاعت از هر دو را واجب می‌دانیم؛ ما را به اطاعت از فرزند ابوطالب(علیه‌السلام) سفارش کرده و دستور داده‌اند. در احادیث بسیاری این فرمان الهی به مردم ابلاغ شده که یک مورد آن در حجة الوداع و خطبه غدیریه پیامبر خاتم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) قرار گرفته است. در حدیثی دیگر، حضرت رسول اکرم، حضرت علی(علیه السلام) را سرپرست، عالم و فرمانده امت خوانده اند و محبت، اطاعت و اجابت ایشان را واجبی الهی و سفارش و امر خداوند بیان داشته‌اند.[3]
گوهری نشناختنی
حضرت علی بن ابی طالب(علیه‌السلام) آن گوهر بی مانند هستی است که امکان درک و فهم و شناختش محال گردیده است. فردی که بیت الله الحرام زادگاه او شد و محراب عبادت، شهادتگاهش. فردی که یتیم نوازی او، عبادت او، خدمت او، شمشیر او، قیام و قعود او، صبر او، عفو او و لحظه لحظه وجود او جانبازی و ایثار برای بقا و پویایی اسلام و مسلمین بود. فردی که پدر یازده امام راستین است و سر منشأ هدایت و سعادت. فردی که برادر رسول خدا و اولین یاور و مؤمن به اوست. آری مگر می‌شود فضیلت‌های چنین فردی را شمرد و او را شناخت؟[4]
آنچه خوبان همه دارند
انبیاء جامع فضائل و نیکی‌ها هستند و در هر عصری پرچم دار و منادی هدایت و سعادت، این سلسله وقتی به پیامبر خاتم می‌رسد؛ جز خادمان و ندیمان بارگاه حضرت محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نیستند. وقتی علمای امت خاتم برتر از انبیاء بنی اسرائیل باشند؛ امام و راهنمای امت خاتم که جایگاه خود را داشته و برتر از هر نبیّ و پیامبری جز آخرین آنهاست. وقتی امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) که به حکم آیه مباهله، برابر با نفس حضرت محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله) شمرده شده، مگر می‌شود کم از دیگر پیامبران باشد؟[5]
امتحان همگانی
ولایت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) امتحانی الهی و بسیار مهم بوده و هست. امتحانی که نه فقط بر امت پیامبر خاتم، بلکه بر تمام انبیاء واجب بوده و فرشتگان نیز مأمور به پذیرش آن بوده اند. مسئله‌ای که فهم آن در توان هر کسی نبوه است. توجه داریم که بدون ولایت و سلسله امامت هیچ تکاملی در تاریخ ادیان ممکن نیست و این تکامل، مستقیماً به حضرت وصیّ امام علی (علیه‌السلام) وابسته است.
بله وقتی هر پیامبری مقدمه‌ای برای پیامبر خاتم و کاملترین دین الهی یعنی اسلام باشد و از بقا تا گسترش و اجرای این دین به ولایت بستگی داشته باشد و آن نیز با امیر مؤمنان آغاز شود؛ پس همه انبیاء مرهون ولایت هستند و پذیرش ولایت امام علی (علیه‌السلام) بر همه آنها واجب گردیده است. امتحانی که جز قلب‌های مطمئن در آن سرفراز نشده و گوهری که نصیب هر فردی نمی‌شود.[6]
او مرتضاست
خداوند حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) را برتر و سرور مسلمانان، امام اهل تقوا و پرهیزگاری و رهبر سپید رویان عالم معرفی کرده است. فردی که جز با هدایت او نمی توان به بندگی الهی راه یافت و در زمره اسلام و تقوا خود را جا داد.
اگر حضرت در غربت پیامبر، به او پیوست؛ اگر نیش و کنایه‌های مشرکان را شنید؛ اگر در شعب ابی طالب سه سال را با سختی فراوان گذراند؛ اگر در بستر پیامبر خوابید تا جان پیامبر حفظ شود؛ اگر به مکه هجرت کرد؛ اگر جنگید و جانبازی نمود؛ اگر جسارت به همسرش فاطمه (سلام الله علیها) را تحمل کرد؛ اگر بعد از غصب خلافت، 25 سال صبر کرد؛ اگر 5 سال با ناکثین و مارقین و قاسطین جنگید؛ اگر در محراب عبادت غریبانه ترور شد؛ همگی به خاطر کسب رضایت الهی بود و بدین سبب او را مرتضی می‌‌گویند.[7]
نکته آخر
فضیلت های امام اول ما شیعیان پایان ناپذیر است و شنیدن و گفتن از آنها پاداشهای بزرگ الهی را به دنبال دارد و چه خوش است که این فضایل نوشته شود و انتشار یابد تا نویسنده آن مشمول برکات خاص خداوند و دعای ملائکه گردد.[8] امروزه انتشار این فضیلت ها بسیار ساده است؛ با یک پیام در شبکه های اجتماعی و اشتراک یک تصویر خود را شامل این فیض بزرگ نماییم.
پی‌نوشت:
1- پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند:«إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى أَوْحَى إِلَیَ فِی عَلِیٍ ثَلَاثَةَ أَشْیَاءَ لَیْلَةَ أُسْرِیَ بِی أَنَّهُ: سَیِّدُ الْمُسْلِمِینَ، وَ إِمَامُ الْمُتَّقِینَ وَ قَائِدُ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِین؛ همانا خداوند در شب معراج درباره على سه ویژگى به من وحى کرد که او سرور مسلمانان، پیشواى پرهیزگاران و رهبر رو سپیدان است.»[المسترشد، طبری، ص346؛ تاریخ دمشق: ۴۲ / ۳۰۳ / ۸۸۳۵]
2- پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «إِنَ اللَّهَ تَعَالَى جَعَلَ لِأَخِی عَلِیٍ فَضَائِلَ لَا تُحْصَى کَثْرَة؛ همانا خداوند برای برادرم علی فضیلت‌هایی بی‌شمار قرار داده که غیر قابل شمارش است.»[کشف الیقین، حلی، ص4]
3- پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «عَلَیْکُمْ بِعَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ فَإِنَّهُ مَوْلَاکُمْ فَأَحِبُّوهُ وَ کَبِیرُکُمْ فَاتَّبِعُوهُ وَ عَالِمُکُمْ فَأَکْرِمُوهُ وَ قَائِدُکُمْ إِلَى الْجَنَّةِ فَعَزِّرُوهُ وَ إِذَا دَعَاکُمْ فَأَجِیبُوهُ وَ إِذَا أَمَرَکُمْ فَأَطِیعُوهُ وَ أَحِبُّوهُ لِحُبِّی وَ أَکْرِمُوهُ لِکَرَامَتِی مَا قُلْتُ لَکُمْ فِی عَلِیٍّ إِلَّا مَا أَمَرَنِی بِهِ رَبِّی؛ برشماباد به علی بن ابی طالب که همانا او سرپرست شماست؛ پس او را دوست بدارید و بزرگتان است؛ پس از او تبعیت کنید و عالم شماست؛ پس او را گرامی بدارید و فرمانده شما به سوی بهشت است؛ پس او را عزیز دارید و هنگامی که شما را خواند؛ او را اجابت کنید و هنگامی که به شما دستور داد؛ پس از او اطاعت کنید و او را به خاطر محبت من، دوست بدارید و او را به خاطر کرامت و بزرگی من، بزرگ بر شمارید. آنچه که به شما گفتم درباره علیّ، نبود مگر آن چیزی که پروردگارم مرا بدان امر کرده است.»[کنز الفوائد، کراجکی، ج2، ص57]
4- پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «لَوْ أَنَّ الْغِیَاضَ أَقْلَامٌ وَ الْبَحْرَ مِدَادٌ وَ الْجِنَ حُسَّابٌ وَ الْإِنْسَ کُتَّابٌ مَا أَحْصَوْا فَضَائِلَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِب؛ اگر انبوه درختان (و باغها) قلم، و دریا مرکب، و تمام جنّیان حسابگر، و تمام انسان ها نویسنده باشند قادر به شمارش فضائل علی بن ابی طالب نخواهند بود.»[رساله علویه، کراجکی، ص71]
5- پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «مَنْ أَرَادَ أَنْ یَنْظُرَ إِلَى آدَمَ فِی عِلْمِهِ، وَ إِلَى نُوحٍ فِی حِکْمَتِهِ، وَ إِلَى إِبْرَاهِیمَ فِی حِلْمِهِ، فَلْیَنْظُرْ إِلَى عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِب؛ کسی که اراده کرده تا نگاه کند به حضرت آدم در علمش و به حضرت نوح در حکمتش و به حضرت ابراهیم در حلم و صبرش؛ پس نگاه کند به علی ابن ابیطالب.»[امالی، طوسی، ص417]
6- امام علی(علیه‌السلام) فرمودند: «إِقَامَةُ وَلَایَتِی صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ لَا یَحْتَمِلُهُ إِلَّا مَلَکٌ مُقَرَّبٌ أَوْ نَبِیٌّ مُرْسَلٌ أَوْ عَبْدٌ مُؤْمِنٌ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِیمَانِ فَالْمَلَکُ إِذَا لَمْ یَکُنْ مُقَرَّباً لَمْ یَحْتَمِلْهُ وَ النَّبِیُّ إِذَا لَمْ یَکُنْ مُرْسَلًا لَمْ یَحْتَمِلْهُ وَ الْمُؤْمِنُ إِذَا لَمْ یَکُنْ مُمْتَحَناً لَمْ یَحْتَمِلْه؛ برپایی ولایت من، امر بسیار مشکلی است که آن را نمی‌پذیرد مگر فرشته مقرب یا نبیّ مرسل یا بنده مؤمنی که خداوند قلبش را برای ایمان مورد امتحان قرار داده است. پس اگر فرشته‌ای مقرب نباشد و نبیّ مرسل نباشد و مؤمن، ارزشیابی نشده باشد؛ پذیرای ولایت نخواهد بود.»[المناقب، علوی، ص68]
7- ابن عباس، پسر عموی پیامبر گفته است:«قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ کَانَ عَلِیٌّ یَتْبَعُ فِی جَمِیعِ أَمْرِهِ مَرْضَاةَ اللَّهِ تَعَالَى وَ رَسُولِهِ فَلِذَلِکَ سُمِّیَ الْمُرْتَضَى؛ حضرت على(علیه السلام) در تمامى کارهاى خود همواره در پى رضایت الهى بود و به همین جهت «مرتضى» نامیده شد.»[مناقب، ابن شهر آشوب، ج3، ص110]
8- پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «مَنْ کَتَبَ فَضِیلَةً مِنْ فَضَائِلِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع لَمْ تَزَلِ الْمَلَائِکَةُ تَسْتَغْفِرُ لَهُ مَا بَقِیَ لِتِلْکَ الْکِتَابَةِ رَسْمٌ وَ مَنِ اسْتَمَعَ إِلَى فَضِیلَةٍ مِنْ فَضَائِلِهِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ الذُّنُوبَ الَّتِی اکْتَسَبَهَا بِالاسْتِمَاعِ وَ مَنْ نَظَرَ إِلَى کِتَابَةٍ فِی فَضَائِلِهِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ الذُّنُوبَ الَّتِی اکْتَسَبَهَا بِالنَّظَر؛ هر کس که بنگارد فضیلتی از فضائل علی بن ابی طالب را، ملائکه مادامی که این نوشته باقی است؛ برایش استغفار کرده و هرکس که فضیلتی از فضائل او را بشنود؛ خداوند گناهانی که با شنیدن مرتکب شده را می‌‍بخشد و هر کس که به نوشته‌ای از فضائل او نگاه کند؛ خداوند گناهانی که با دیدن مرتکب شده را مورد بخشش قرار می‌دهد.»[امالی، صدوق، ص138]
منبع: تبیان
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.