پدران دیندار، فرزندان دین گریز... چرا؟

به گزارش بهداشت نیوز، محیط خانواده اولین کانون مهم تربیتی است که شخصیت فرزندان در آن شکل می گیرد. در میان اعضای خانواده پدر و مادر چون ارتباط بیشتری با فرزند دارند، نقش پر رنگ تری در شکل گیری شخصیت او دارند.

از این رو خدای متعال نظر به اهمیت تربیت دینی فرزندان و نقش آن در روند اصلاح جامعه در آیاتی از قرآن کریم یکی از وظایف پیامبران را توصیه و یادآوری دستورات دینی به خانواده و فرزندان بیان کرده تا رسولان الهی کار اصلاح جامعه را از نزدیکان خود آغاز کنند.

 لذا به پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) چنین می فرماید:« [طه/132 ] خانواده خود را به نماز فرمان ده؛ و بر انجام آن شکیبا باش!» و یا زمانی که حضرت اسماعیل(علیه السلام) دائماً خانواده خود را به انجام نماز و زکات امر می کند خداوند این کار او را مورد ستایش قرار می دهد و رضایت خود را از او در ضمن آیه ای نورانی این چنین بیان می فرماید«  [مریم/55 ] او همواره خانواده‌اش را به نماز و زکات فرمان می‌داد؛ و همواره مورد رضایت پروردگارش بود.»

از این آیات استفاده می شود که خدای متعال علاوه بر وظیفه تعلیم و فراهم کردن زمینه های رشد وتعالی فرزندان وظیفه مهم دیگری را نیز بر عهده ی پدران گذاشته و آن وظیفه عبارت است از « تربیت دینی فرزندان» و قرار دادن آنها در این مسیر از طریق امر آنها به انجام دستورات دینی و پایبندی به آنها.

 همانطور که می دانیم میان تعلیم و تربیت تفاوت وجود دارد؛ تعلیم به معنای «فراهم کردن زمینه‏ ها و عوامل است برای‏ اینکه متعلم دانشی را بیاموزد» و تربیت به معنای « پرورش دادن است، یعنی استعدادهای درونی‌‏ای را که بالقوة در یک شی‏ء موجود است به فعلیت درآوردن»

 بنابراین برای آنکه تربیت دینی در درون خانواده شکل بگیرد و از آنجا به محیط جامعه سرایت کرده و زمینه ی اصلاح همه ی جامعه را فراهم کند علاوه بر فراهم کردن امکانات و زمینه های رشد باید فرزندان خود را « امر» به انجام دستورات خداوند کنیم.

کوتاهی در انجام این دستور الهی از سوی پدران و مادران باعث شده تا امروزه جامعه ی اسلامی گریبانگیر معضلی اجتماعی شود که درمان آن جز از طریق خانواده ها امکان پذیر نیست. بسیار دیده ایم خانواده هایی را که پدر و مادر متدین و اهل رعایت تقوا هستند اما فرزندان آنها نسبت به دستورات دینی بی مبالات بوده و از آنها گریزان می باشند، یا مادرانی را که محجبه و اهل حیا و عفت هستند اما فرزندان آنها به طریق دیگری در جامعه رفت و آمد می کنند.

بنابراین اولین عامل دینداری یا دین گریزی و بی مبالاتی فرزندان، رفتار پدر و مادر با آنهاست. قرآن کریم در داستان حضرت نوح(علیه السلام) این حقیقت را به خوبی بیان کرده است. آنگاه که حضرت نوح(علیه السلام) از هدایت قوم خویش نا امید شد از خداوند خواست تا همه ی آنها را نابوده کرده و احدی از آنها را زنده نگذارد «[نوح/25 ] «پروردگارا! هیچ یک از کافران را بر روی زمین باقی مگذار!» و در بیان علت این درخواست اینگونه می فرماید: زیرا از آنها جز نسلی که کافر و اهل فسق و فجور هستند به وجود نمی آید«ا[نوح/26 ] جز نسلی فاجر و کافر به وجود نمی‌آورند! »

 با توجه به این آیه پدر و مادر ممکن است به جایی برسند که همانند پدران و مادران قوم حضرت نوح(علیه السلام) همه ی فرزندانی که در دامن آنها پرورش می یابند انسان هایی پلید و بی دین باشند؛ از این رو خدای متعال نحوه تعامل و رفتار با چنین پدر و مادری را بیان می کند تا اگر فرزندانی خود بر طریق صلاح و تقوا بودند بواسطه ی اطاعت از این والدین در مسیر گمراهی قرار نگیرند.

«[لقمان/15 ] و هرگاه آن دو، تلاش کنند که تو چیزی را همتای من قرار دهی، که از آن آگاهی نداری (بلکه می‌دانی باطل است)، از ایشان اطاعت مکن، ولی با آن دو، در دنیا به طرز شایسته‌ای رفتار کن»

البته عوامل دیگری مانند عدم بهره گیری از الگوهای مناسب، سخت گیری های بی مورد و تحمیل عقاید از سوی برخی والدین، ضعف معرفتی و گروههای دوستان نیز می تواند در دین گریزی و بی مبالاتی جوانان موثر باشند که باید با شناسایی هر یک از این عوامل و درمان به موقع آنها به جذب فرزندان خود به سوی دین و آموزه های دینی کمک کنیم.

نتیجه

برای شکل گیری تربیت دینی و به تبع آن اصلاح جامعه باید مراحل سه گانه ی ذیل را طی کنیم:

1- پدران و مادران باید خود انسان هایی مومن و اهل رعایت تقوای الهی باشند؛

2- زمینه های رشد و تعالی فرزندان خود را فراهم کنند و یا به عبارتی « تعلیم» را به نحو احسن انجام دهند؛

3- فرزندان خود را در زمینه ی انجام تکالیف دینی رها نکنند بلکه دائما آنها را به انجام دستورات الهی « امر» کنند تا در وجود آنها نهادینه شود.